Jaarlijks sturen Nederlandse ziekenhuizen elkaar zo’n 750.000 dvd’s met beelden en verslagen van radiologisch onderzoek. Dat hoeft nu niet meer. Vrijwel alle ziekenhuizen zijn aangesloten op een systeem waarmee je dit soort informatie digitaal verzendt.
Een mijlpaal, zo kun je het gerust noemen, toen Amsterdam UMC half april als een van de laatste ziekenhuizen in de rij werd aangesloten op het Twiin-systeem voor digitale uitwisseling van gegevens. “Het is een prestatie om trots op te zijn”, zegt Geert Kazemier, bestuursvoorzitter van het Cancer Center Amsterdam en een van de trekkers van het landelijke project DVDexit. “Dit bespaart een hoop geld. Je hoeft geen dvd’s meer te kopen, branden en via de post te versturen. Bovendien is de informatie veel sneller bij de ontvanger. Het gebeurde vaak dat een dvd nog onderweg was met de post terwijl de patiënt al op het spreekuur zat. Dan moet je dus opnieuw een scan maken.”
Grote gevolgen
Maar ook al was de dvd op tijd, in 90 procent van de gevallen bleek de informatie die er op stond onvolledig of onjuist. Dat had soms grote gevolgen voor de patiënt, weet Kazemier. Hij vertelt over een slachtoffer van een ernstig auto-ongeluk, dat vanuit een ander ziekenhuis werd overgebracht naar Amsterdam UMC. De dvd met radiologische scans ging mee in de ambulance. Maar bij aankomst bleek het schijfje de verkeerde beelden te bevatten, die van een andere patiënt. “Dan moet je dus weer gaan rijden om de goede gegevens op te halen. Daarmee ging kostbare tijd verloren.”
Als dat nu gebeurt, kun je snel de juiste gegevens nasturen, vertelt Kazemier. “Heel belangrijk bij spoedgevallen maar ook voor patiënten met kanker of andere niet-spoedeisende aandoeningen. Het scheelt veel diagnostiek die je onnodig moet overdoen. Er zijn nu al ziekenhuizen die geen dvd’s meer gebruiken en ze ook niet meer willen ontvangen. Als ik naar mijn eigen secretariaat kijk: daar kwamen wekelijks tientallen dvd’s binnen. Dat is volledig gestopt.”
183.000 dvd's bespaard
Sinds september 2020 – toen de eerste ziekenhuizen op het digitale systeem aangesloten werden – houdt de leverancier van het digitale systeem, Alphatron, bij hoeveel data de ziekenhuizen verzenden. “Daar zat een exponentiële groei in”, zegt Twiin-programmamanager Bas van Vliet. “In maart zijn er in Nederland 54.443 radiologische beelden en verslagen verstuurd. We verwachten dat dit aantal groeit naar 62.500 per maand.” Kortom: er zijn tot nu toe ongeveer 183.000 dvd’s bespaard.
Een mooi eindresultaat, maar tegelijkertijd vraag je je af waarom dit niet eerder is ingevoerd. Technisch gezien was zoiets toch al een tijdje mogelijk. Kazemier: “Het project kende inderdaad een lange aanloop. Dat heeft met een aantal factoren te maken, zoals de gevoeligheid van de patiëntengegevens. Dat zag je ook bij de poging om het landelijk elektronisch patiëntendossier in te voeren. Vanwege de privacy-issues waar de politiek over viel, kregen we dat niet voor elkaar. Kijk, als je zieke mensen vraagt of ze het goed vinden dat je patiëntengegevens gaat delen, dan vinden ze dat prima. Hoe sneller hoe beter. Gezonde mensen zien echter een hoop beren op de weg.”
Alle Nederlandse ziekenhuizen aangesloten
Na de lange aanloop ging het echter snel: na iets meer dan een jaar staat het systeem er en zijn alle Nederlandse ziekenhuizen aangesloten. Zorgverzekeraars Nederland zorgde voor de financiering en nam daarmee een belangrijke barrière weg. Wat ook hielp: er was voldoende draagkracht om het systeem in te voeren. Dat kwam door de samenwerking met partijen als de Patiënten Federatie Nederland, de Nederlandse Vereniging voor Radiologie, de Nederlandse Federatie van Universitair Medische centra, de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen, het ministerie van VWS en de Federatie Medisch Specialisten.
Wat het Twiin-programma en zijn partners betreft, is het project DVDexit nog maar een eerste stap. Als de zorgverlener de patiënt op zijn spreekuur krijgt, moet hij alle informatie bij de hand hebben om een diagnose te kunnen stellen. “Wat je het liefst zou willen”, zegt Kazemier, “is dat je niet alleen de scan ziet die zojuist is gemaakt, maar dat je ook in systemen van een ander ziekenhuis naar eerdere scans kunt zoeken van jouw patiënt. Zodat je die met elkaar kunt vergelijken.” Dat is echter nog een brug te ver, weten de betrokkenen, want voor elk van dat soort acties is toestemming nodig van de patiënt. De weg is nog lang en kent vele obstakels, maar het eerste succes is behaald.
Tekst: Irene van Elzakker
Foto: Shutterstock