Trotse verpleegkundige wordt hoogleraar

Het AMC is weer een opvallende hoogleraar rijker. Voor de tweede keer heeft een verpleegkundige het hoogste wetenschappelijke ambt bereikt. Bianca Buurman, de verpleegkundige die haar carrière aan het bed begon op de afdeling Inwendige geneeskunde van het AMC, is deze maand benoemd tot hoogleraar Acute Ouderenzorg.

Buurman (Rotterdam, 1977) is na Wilma Scholte op Reimer de tweede verpleegkundige die dit in het AMC voor elkaar heeft gekregen. In Nederland is Buurman de tiende verpleegkundige die dit is gelukt. “Ik ben er trots op dat ik als verpleegkundige hoogleraar ben geworden.”

De nieuwe hoogleraar wilde na haar middelbare school geneeskunde studeren, vertelt ze, maar werd steeds uitgeloot. Het werd toen de hbo-opleiding verpleegkunde aan de Hogeschool van Amsterdam (HvA). “Als kind wilde ik de zorg in. Ik wilde graag in een ziekenhuis werken. En ik had toen al interesse voor ouderen. Het heeft iets met mijn aardige oma’s en opa’s te maken.”

Vragen

Tijdens het werk aan het bed hoopten de vragen zich al in het hoofd op, vragen die haar als hoogleraar gaan bezighouden. “Ik vroeg me af wat er met patiënten gebeurt als ze naar huis mogen, in vaktermen heet dat transmurale zorg: zorg over de muren van het ziekenhuis. Je ziet soms mensen naar huis gaan van wie je je afvraagt of dat wel goed gaat als ze thuis zijn.”

Dit vraagstuk werd het onderwerp van haar promotieonderzoek nadat ze in Utrecht de opleiding Verplegingswetenschappen had afgerond. Ze promoveerde in 2011 met een onderzoek over wat er gebeurt met veelal oudere patiënten (70-plus) die na een verblijf in het ziekenhuis naar huis gaan. Ze verzamelde gegevens van 32 ziekenhuizen en keek hoe het met de ontslagen patiënten verliep. De resultaten waren opvallend. “Zo’n 20 procent van de oudere patiënten overleed kort na de opname, 20 procent had te maken met een heropname en 30 procent had duidelijk last van de opname. Dat zijn zorgelijke cijfers.”

Vervolgens heeft ze een interventiestudie gedaan waarbij een deel van de patiënten beter werd begeleid dan de rest. “In de groep met de interventie daalde de sterfte met ongeveer een kwart. Je moet de wijkverpleging beter betrekken bij de overgang van ziekenhuis naar huis. Je moet kijken hoe de patiënt ervoor staat, je moet letten op de medicatie, mantelzorg en geheugen. Dit noem ik de transmurale zorgbrug.”

Buurtziekenhuis

Als hoogleraar zal ze hiermee doorgaan. Een concept dat ze heeft geïntroduceerd is dat van het buurtziekenhuis. “Voor oudere patiënten denken we dat het beter is om de ziekenhuiszorg dicht in de buurt te krijgen, in plaats van in het ziekenhuis. Door tegelijkertijd de wijkverpleegkundige en huisarts te betrekken, kunnen we ouderen tijdens en na opname goed begeleiden zodat ze zelfstandig kunnen blijven.”

Buurman mist het praktische werk als verpleegkundige een beetje. Als hoogleraar is het veel managen, regelen, subsidies aanvragen en ander soort bureauwerk. Ze blijft ook verbonden als lector aan de HvA. “Om dat te compenseren, loop ik één keer per twee weken mee in de dagkliniek Ouderengeneeskunde. Zo houd ik voeling met de patiënten.”