De Hartstichting heeft tien persoonlijke onderzoeksbeurzen uitgedeeld, waarvan er drie naar Amsterdam UMC zijn gegaan. Het gaat om de Dekkerbeurzen, bedoeld om de carrières van toponderzoekers te stimuleren, zodat zij met hun research het verschil kunnen maken in de spreekkamer of op de operatietafel.

Er zijn verschillende Dekkerbeurzen, die aansluiten bij de fase van de carrière van een onderzoeker. Zo ging de beurs voor artsen in opleiding tot specialist (aios) naar Tom Seijkens. Hij krijgt €208.000 voor zijn onderzoek naar een manier om schadelijke afweerreacties te remmen. Onze afweer speelt namelijk een belangrijke rol bij het ontstaan van hart- en herseninfarcten. Het immuunsysteem komt in actie als zich onder meer vet ophoopt in de vaatwand. Dat heet ook wel slagaderverkalking. Op zich is die afweerreactie heel nuttig, maar hij kan ontsporen, en dan juist infarcten veroorzaken. Het vinden van een goede rem op zo’n reactie is moeilijk. Want als je de goede kanten van de afweer onderdrukt, ontstaan bijvoorbeeld infecties.

Frances de Man staat op de achterste rij rechts, Michiel Winter zit op de voorste rij tweede van rechts.. Tom Seijkens staat niet op de foto.
Frances de Man staat op de achterste rij rechts, Michiel Winter zit op de voorste rij tweede van rechts.. Tom Seijkens staat niet op de foto.

De beurs voor senior postdocs gaat naar Frances de Man. Zij krijgt €415.000 voor onderzoek naar pulmonale arteriële hypertensie. Mensen met deze aandoening hebben ernstig vernauwde bloedvaten in de longen, waardoor de rechterkant van het hart steeds harder moet werken om bloed in de longen te pompen. Bij sommige mensen kan het hart zich goed aanpassen aan deze extra belasting, maar bij anderen takelt het steeds verder af. Mensen met een foutje in een bepaald gen overlijden sneller aan deze ernstige hart-longziekte. De ziekte komt vaker voor bij vrouwen, maar vrouwelijke hormonen (oestrogenen) lijken de levensverwachting juist weer te verbeteren.

De Man wil achterhalen of het rechterdeel van het hart zich beter kan aanpassen aan overbelasting door oestrogenen of juist slechter door een foutje in een bepaald gen. Deze kennis moet uiteindelijk leiden tot nieuwe behandelingen voor pulmonale arteriële hypertensie. Ook onderzoekt De Man of hartspiercellen bij deze ziekte meer van een bepaald eiwit aanmaken. Als dat zo is, kunnen artsen dit eiwit gebruiken om de ziekte in een vroeg stadium op te sporen.

Michiel Winter krijgt de beurs voor junior stafleden. Hij mag €313.000 spenderen aan de invloed van zorg via mHealth op patiënten met aangeboren hartafwijkingen. Hebben zij daardoor minder klachten en hoeven zij minder vaak naar het ziekenhuis? 

Volwassenen met een aangeboren hartafwijking krijgen vaak te maken met symptomen van hartfalen en hartritmestoornissen. Hiervoor kunnen zij lang niet altijd snel bij hun behandelend cardioloog terecht. Dankzij mobiele technieken (mHealth) kunnen patiënten thuis hartcontroles uitvoeren en kunnen verpleegkundigen en artsen snel op klachten van deze patiënten reageren.

Voor zijn onderzoek geeft Winter patiënten een bloeddrukmeter, een hartslagmeter en een weegschaal. Die staan in verbinding met een app op een smartphone of tablet, die de gegevens doorstuurt naar het ziekenhuis. De verpleegkundige checkt de metingen binnen 24 uur en overlegt indien nodig met de cardioloog. Michiel Winter vergelijkt de resultaten van deze patiënten met die van patiënten die standaard zorg krijgen.