De ontwikkeling van het beroep van zorgprofessionals staat niet los van de context (lees: werkkring en de maatschappij) waarin zorgprofessionals werken. Daardoor zal een veranderende maatschappij voor een deel de leerbehoefte creëren. Doordat zorgprofessionals de context (werkkring en maatschappij) mede vormgegeven, kan de gezondheidszorg door deze wederkerigheid zelf ook transformeren.
Bij transformative learning staat deze wederkerigheid en onderlinge afhankelijkheid centraal. Als hoogleraar houdt Peerdeman zich bezig met de vraag: hoe artsen kunnen leren om kritisch te kijken naar de eigen werkwijzen in hun eigen context. Het doel is tweeledig: ten eerste bewustwording van individuele vaardigheden die mogelijk aangepast kunnen worden in de veranderende context en ten tweede bewustwording van de mogelijkheden om de context te veranderen.
Peerdeman vindt noodzakelijk dat artsen zich deze manier van denken eigen te maken, zodat ze aan de basis kunnen staan van veranderingen. “Als academicus hoor je niet alleen steeds nieuwe kennis op te doen omdat de context waarin je werkt continu verandert, maar ook kennis over te dragen en nieuwe kennis te maken. Met deze vaardigheden kun je ook je eigen context veranderen."
Peerdeman houdt zich onder andere bezig met het ontwikkelen van multidisciplinaire trainingen voor zorgverleners, om ze te leren reflecteren op werkwijzen en -processen. Een voorbeeld is een training voor zorgverleners die deelnemen aan een MDO (multidisciplinair overleg). De artsen en andere zorgverleners leren om het verloop van hun MDO kritisch te evalueren. Door bewust stil te staan bij hoe het MDO functioneert, leren ze knelpunten signaleren waarmee ze het MDO kunnen verbeteren. Het kan telkens aangepast worden als een normaal onderdeel van de werkzaamheden, om ervoor te zorgen dat het nog steeds voldoet aan het doel. Wat Peerdeman betreft zou deze manier van transformative learning al vroeg ingebed moeten worden in het onderwijs aan artsen.
Over Saskia Peerdeman
Peerdeman is neurochirurg en opleider neurochirurgie in Amsterdam UMC. Daarnaast was ze consulent voor de afdeling Neurochirurgie in het Academische Ziekenhuis Paramaribo in Suriname. Peerdeman studeerde geneeskunde aan de Universiteit van Utrecht en specialiseerde zich tot neurochirurg in VUmc. Ze werkte onder andere in Ziekenhuis Amstelland en het IJsselmeer Ziekenhuis. In 1994 werd Peerdeman staflid van het Neurochirurgisch Centrum Amsterdam locatie VUmc, met als aandachtsgebied goedaardige hersentumoren en schedelbasis-chirurgie. Ze is lid van diverse wetenschappelijke adviesraden en heeft een groot aantal publicaties op haar naam staan.
Opleiden en onderwijs zijn altijd een passie geweest van Peerdeman. Ze bekleedde tal van (bestuurlijke) functies op dat gebied en was onder andere voorzitter van de centrale opleidingscommissie in VUmc en het concilium neurochirurgicum. In 2015 werd ze aan de VU benoemd tot hoogleraar Professionele Ontwikkeling. In oktober 2018 trad ze aan als vice-decaan in de AMC-locatie.
Tekst: Edith van Rijs
Foto: Dirk Gillissen
