Filosoof en Socrates hoogleraar Erik Rietveld, verbonden aan Amsterdam UMC, heeft een Vici-beurs gekregen van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO). Vici is een van de grootste persoonsgebonden wetenschappelijke premies van Nederland, er is een bedrag aan verbonden van 1,5 miljoen euro.

Rietveld bekijkt de relatie tussen onze leefomgeving en collectief gedrag vanuit de filosofie. De titel van zijn Vici-project is ‘Change-Ability for a World in Flux’. Hoe kun je de omgeving van mensen, van bijvoorbeeld een groep werknemers, zodanig veranderen dat zij zich gezonder gaan gedragen?

Erik Rietveld. Foto: Elroy van Sloten
Erik Rietveld. Foto: Elroy van Sloten

“Klimaatverandering, sociale cohesie, obesitas en social distancing tijdens de pandemie vragen om collectieve gedragsverandering, ze vragen om wat ik ‘Change-Ability’ noem. Dit filosofische onderzoek gebruikt inzichten in de rol die de omgeving speelt bij alledaags handelen om gedragsverandering van samenlevingen te begrijpen. Wij bestuderen materiële interventies van experimentele architecten en kunstenaars die de openheid van mensen voor verrassende veranderingsmogelijkheden vergroten.”

Een voorbeeld van zo’n interventie is Rietvelds project The End of Sitting, een onderzoek naar de gezonde leefomgeving van 2030. Dat leidde tot een grote installatie, een visie op het kantoorlandschap van de toekomst zonder stoelen en tafels.

Voortbouwend op The End of Sitting gaat de groep van Rietveld onder meer verkennen hoe je rondom het lichaam een compact landschap kunt opbouwen van mogelijkheden voor staand werken. “Dat is bijvoorbeeld relevant voor thuiswerkers die een actievere werkomgeving willen. We noemen dit compacte werklandschap Your Personalized End of Sitting.”

Rietveld wil de meest verrassende resultaten van deze verkenning gebruiken om de collectieve bewustwording te vergroten van het belang van de fysieke leefomgeving voor de gezondheid van mensen.

The End of Sitting, RAAAF | Barbara Visser 2014, fotografie: Jan Kempenears
The End of Sitting, RAAAF | Barbara Visser 2014, fotografie: Jan Kempenears

33 Vici's

In totaal heeft NWO 33 Vici’s uitgedeeld. Begin maart kende NWO al 6 Vici-subsidies toe via ZonMw, die de Vici's op het gebied van de medische wetenschappen uitdeelt. De helft daarvan ging naar onderzoekers van Amsterdam UMC. Door een hack kon NWO de overige beurzen pas nu bekendmaken.