Overzicht van de promoties en oraties van Amsterdam UMC. Vanwege de situatie rondom het coronavirus verdedigen promovendi hun onderzoek nu digitaal.

Maandag 14 december
Promotie (UvA), Agnietenkapel, 14.00 u
Jan Willem van Rijswijk: Verkalking van de aortaklep
Verkalking van de aortaklep is de belangrijkste oorzaak van vernauwing (stenose) van die klep in de Westerse wereld. Hierdoor stroomt het bloed minder makkelijk naar de aorta. Het is een ouderdomsziekte en het aantal patiënten zal naar verwachting binnen de komende veertig jaar verdrievoudigen. Op dit moment is er geen non-invasieve therapie om aortaklepstenose te behandelen. De beschikbare klepprothesen vertonen aanzienlijke gebreken. Van Rijswijk heeft onderzocht hoe het ziektebeloop is van aandoeningen van de aortaklep en bekeken of met weefselkweek alternatieven voor aortaklepvervanging te vinden zijn.
Link naar proefschrift

Woensdag, 16 december

Promotie (UvA), Agnietenkapel, 13.00 u
Lukas Gottwald: Snelle MRI voor het meten van de bloedstroom

Met MRI is de bloedstroom in kaart te brengen, maar die metingen duren lang. Daarom is een stromings-MRI in de praktijk niet gebruikelijk. Uit onderzoek van Gottwald blijkt dat het mogelijk is om een bloedstroom-MRI twintig tot dertig keer zo snel uit te voeren, met slechts een kleine afname in kwaliteit.
Deze verkorting van de scantijd maakt het mogelijk om de zogenoemde 4D flow MRI in de praktijk in het ziekenhuis te gebruiken. Dit is gunstig is voor de patiënt want de arts krijgt meer informatie over mogelijk hartafwijkingen.
Dit onderzoek is van belang voor patiënten met structurele hartaandoeningen of aangeboren hartafwijkingen. Zij kunnen een betere risicobeoordeling en diagnose krijgen voor hun specifieke ziekte. Bovendien is nu ook een niet-invasieve langdurige follow-up mogelijk met MRI.
Link naar proefschrift

Woensdag, 16 december

Promotie (UvA), Agnietenkapel, 16.00 u
Adrien Groot: Betere behandeling na herseninfarct

Voor patiënten met een herseninfarct is het op tijd geven van de therapie die de bloedsomloop herstelt (reperfusie) belangrijk. Het streven moet daarom zijn om dit bij patiënten zo snel mogelijk te doen. Groot heeft de factoren bepaald die het geven van de therapie vertragen en heeft gekeken naar mogelijkheden om de logistiek te verbeteren. Verder stelt ze dat arts de juiste patiënt voor de therapie moet selecteren om de klinische uitkomsten verder te verbeteren. Factoren die belangrijk zijn om het effect van de behandeling in te schatten, blijken bloeddruk en antistolling.
Reperfusie bij patiënten met een herseninfarct is gericht op het herstellen van doorbloeding van de hersenen om vitale delen te redden. Dit kan op twee manieren: intraveneuze trombolyse en endovasculaire behandeling. Beide behandelingen hebben de afgelopen jaren ontwikkelingen doorgemaakt, waarbij met name de tijd waarin patiënten kunnen worden behandeld, is verlengd. Hierdoor komen meer patiënten voor de behandeling in aanmerking. De nadruk moet echter altijd liggen op snel behandelen.
Link naar proefschrift

Donderdag, 17 december

Promotie (UvA), Agnietenkapel, 13.00 u
Murat Kiliçarslan: Chirurgie bij ernstig overgewicht
Obesitas is de afgelopen decennia wereldwijd toegenomen. Ernstig overgewicht wordt geassocieerd met complicaties, zoals type 2 diabetes, hoge bloeddruk (hypertensie) en afwijkingen van de hoeveelheid vetten in het bloed (dyslipidemie). Door deze complicaties overlijden veel mensen met overgewicht. Een van de belangrijkste oorzaken waardoor obesitas tot complicaties leidt, is de ontwikkeling van insulineresistentie, het lichaam reageert niet goed op insuline.
De enige behandeling die op lange termijn effectief is gebleken, is bariatrische chirurgie, gericht op verkleining van de maag, zoals een maagband of een bypass. Kiliçarslan heeft gekeken naar de oorzaken van de insulineresistentie en het effect beoordeeld van bariatrische chirurgie om het effect van de ingreep op de lange termijn te voorspellen.
Link naar proefschrift

Donderdag 17 december

Promotie (UvA), Online, 16.00 u
Nina Levar: Rol van GABA in de hersenen bij angst en stress
De onderzoekster heeft gekeken naar GABA, een eiwit dat een belangrijke, complexe rol speelt in de hersenen bij de verwerking van angst en emoties. Gezien het belang daarvan bij veel aandoeningen, kunnen haar bevindingen waardevolle inzichten bieden in de onderliggende mechanismen en in hersengebieden waar belangrijke biochemische processen een rol spelen.
Link naar proefschrift    

Vrijdag 18 december
Promotie (VU), Aula, 09:45 u
Tom Jansen:  Bevorder effectieve communicatie over risico’s

Wat bedoelen wetenschappers als ze zeggen dat ‘een risico niet valt uit te sluiten’ of dat een stof ‘mogelijk kankerverwekkend is’?  Wetenschappelijke onzekerheid wordt steeds belangrijker en groter onderdeel in communicatie over milieugezondheidsrisico’s. Bijvoorbeeld bij nieuwe technologieën of in crises.  Vaak is kennis onvolledig waardoor er geen conclusies over risico’s getrokken kunnen worden. Tegelijkertijd moeten we al wel beslissen hoe we met deze ‘onzekere risico’s’ om willen gaan.  
Hoe kan communicatie over dit soort ‘onzekere risico’s’ bevorderd worden? Deze vraag stond centraal in het onderzoek van Jansen. Resultaten laten zien dat een verschil in het gebruik van termen als ‘risico’ of ‘schadelijk’, en het begrip van deze termen tot verkeerde conclusies over het bestaan van risico’s kunnen leiden. Ook bleek dat wetenschappelijke informatie vaak niet aansluit bij de perspectieven en verwachtingen van burgers. Experts denken onterecht dat burgers geen onderscheid maken tussen gevaren en risico’s waardoor dit onderscheid in communicatie niet duidelijk wordt gemaakt. De huidige manier van communiceren van wetenschappelijk onzekerheid biedt veel ruimte voor (mis)interpretatie. Burgers reageren met name ongunstig op onzekerheid, wanneer ze verwachten dat veiligheid vastgesteld is. Jansen geeft aanbevelingen om effectieve risicocommunicatie te bevorderen.
link naar het proefschrift 

Vrijdag, 18 december
Promotie (UvA), Agnietenkapel, 10.00 u,
Nicolien de Clercq: Invloed van darmflora op kanker, stofwisseling en kerst

Patiënten met slokdarmkanker die een poeptransplantatie kregen van een gezonde donor, hadden een betere respons op de anti-kankertherapie en leefden langer. Een vervolgonderzoek is nodig om het biologische mechanisme tussen het microbioom en anti-kanker therapie te achterhalen. Dit blijkt het uit het onderzoek van De Clercq naar poeptransplantatie, in het jargon fecale microbioom transplantatie, op velerlei gebied, zoals anti-kankerbehandeling en de glucosehuishouding.
Ook heeft ze gekeken of een verplicht bezoek aan de schoonfamilie tijdens Kerstmis schadelijk is voor de samenstelling van het microbioom. Daarbij zagen ze een duidelijke daling van een bepaalde bacterie bij de mensen die hun schoonfamilie hadden bezocht. Het is bekend dat hetzelfde gebeurt bij muizen die je aan stress blootstelt en ook mensen met een depressie hebben lagere hoeveelheden van deze bacteriën in darmen. 

Vrijdag 18 december

Promotie (UvA), Aula, 11.00 u
Bahar Arik: Ontstaan van nieuwe bloedvaten
Bij het ontstaan van nieuwe bloedvaten spelen bepaalde cellen een bepalende rol. Deze cellen zijn een aantrekkelijk doelwit voor het ontwikkelen van nieuwe therapieën tegen kanker en oogaandoeningen, omdat daarbij ook sprake is van het uitgroeien van bloedvaten. Arik bestudeerde een bepaalde methode om deze cellen te identificeren en in het laboratorium te zuiveren, zodat er daarna verder onderzoek mee kan worden gedaan.  
Link naar proefschrift  

Vrijdag 18 december

Promotie (VU), Aula, 11.45 u    
Vincent van Vugt: Duizeligheid in de huisartsenpraktijk

Ieder jaar ontwikkelen miljoenen Nederlanders duizeligheidsklachten. Hoe ouder je bent, hoe groter de kans op duizeligheid. Duizeligheid veroorzaakt een verminderde kwaliteit van leven en hoge zorgkosten. Vincent van Vugt deed onderzoek naar duizeligheid in de huisartsenpraktijk.
Eén van de belangrijkste behandelingen bij duizeligheid is vestibulaire revalidatie (VR). VR is een gepersonaliseerde oefenbehandeling met eenvoudige, dagelijkse oefeningen bedoeld om het evenwichtssysteem te activeren. In samenwerking met de University of Southampton ontwikkelde Van Vugt een online VR behandeling voor langdurige duizeligheid.
Hij vergeleek online VR, met en zonder fysiotherapeutische ondersteuning, met gebruikelijke zorg. Na zes maanden hadden zowel de online VR deelnemers met en zonder fysiotherapeutische ondersteuning klinisch relevant minder duizeligheidsklachten dan de gebruikelijke zorg deelnemers. Ook bleek dat online VR zonder ondersteuning de grootste kans heeft om kosteneffectief te worden. Van Vught toont aan dat online VR een toegankelijke, veilige en effectieve behandeling is bij chronische duizeligheid in de Nederlandse huisartsenpraktijk.

Vrijdag 18 december

Promotie (UvA), Agnietenkapel, 13.00 u
Mathijs Wirtz
Over dit proefschrift zijn geen gegevens bekend.

Vrijdag 18 december
Promotie (UvA), Aula, 14.00 u
Angelique Scantlebery: Regulatie van stofwisseling bij nierziekten
Scantlebery deed onderzoek het effect van nierschade op de energiehuishouding en de vetstofwisseling. Ook keek ze naar het effect van de stofwisseling op de gezondheid en het herstel van nieren. Ze toonde aan dat bij een verminderde doorbloeding bepaalde processen worden stilgelegd die betrokken zijn bij de stofwisseling. Dat leidt tot nierschade. Verder blijkt het aangeboren afweersysteem een rol te spelen bij het reguleren van de 'metabole keuze' in de niercellen.
Link naar proefschrift