Overzicht van de promoties en oraties van Amsterdam UMC. Vanwege de situatie rondom het coronavirus verdedigen promovendi hun onderzoek nu digitaal.

Maandag 2 november
Promotie (VU), Aula, 11.45 uur

Elisa de Koning: Effect vitamine D op ouderen

De Koning onderzocht de relatie tussen vitamine D en het emotioneel en lichamelijk functioneren van ouderen. Depressieve klachten en verminderd lichamelijk functioneren komen vaak voor op oudere leeftijd. Daarnaast heeft ongeveer 50% van de ouderen een lage vitamine D-spiegel. Vitamine D speelt een essentiële rol in de vorming en het behoud van gezonde botten. Maar studies suggereren ook dat vitamine D aangrijpingspunten heeft in onder andere de hersenen en de spieren.
Uit onderzoek van de promovenda blijkt dat een lage vitamine D-spiegel geassocieerd is met depressieve klachten in bepaalde subgroepen. Daarnaast vond ze dat een lage vitamine D-spiegel niet geassocieerd is met angstklachten, maar wel met een hogere sterfte.
Ook onderzocht ze of het slikken van vitamine D depressieve symptomen en functionele beperkingen (bijvoorbeeld moeite met (trap)lopen of opstaan uit een stoel) kon verminderen bij kwetsbare 60-plussers. Hoewel de vitamine D-spiegel daardoor steeg, had het geen relevant effect op de stemming of het lichamelijk functioneren van de deelnemers.
De Jong concludeert dat het effect van extra vitamine D gering is. Echter, het is van groot belang te allen tijde een vitamine D-tekort te voorkomen, omdat een lage vitamine D-spiegel gezondheidsrisico’s met zich meebrengt, zoals brozere botten.
Naar proefschrift

Dinsdag  3 november
Promotie (UvA), 15.00 uur, online
Majid Tarahomi: Beter kweekmedium voor menselijk embryo
Het medium waarin een embryo wordt gekweekt voor terugplaatsing, beïnvloedt de ivf-behandeling en de gezondheid van het kind dat na die behandeling wordt geboren. Tarahomi heeft onderzocht of ivf effectiever en veiliger kan, door te kijken naar het medium (de stof) waarin het embryo voor terugplaatsing wordt gekweekt en bewaard.
Hij keek naar de invloed van de zuurgraad (pH) bij (verschillende) partijen kweekmedia voor menselijke embryo's. Ook bepaalde hij de biochemische samenstelling van vijftien commercieel beschikbare kweekmedia. En hij keek naar de condities in de baarmoeder, zoals samenstelling, temperatuur en pH van het baarmoedervocht op het moment dat de baarmoeder vatbaar is voor innesteling van het embryo. Hij heeft de condities in de baarmoeder vergelijken met kunstmatige kweekmilieus die wereldwijd in ivf-laboratoria worden gebruikt.
Dit onderzoek biedt nieuwe inzichten om de nu gebruikte embryokweeksysteem te optimaliseren. Verder onderzoek is nodig om de klinische effecten van een nieuw embryokweeksysteem te bestuderen, waarbij de nadruk moet liggen op de effectiviteit en de veiligheid.
Link naar proefschrift 

Woensdag 4 november

Promotie (VU), Aula, 9.45 uur
Robbert Schouten: Angst en depressie klachten komen veel voor bij patiënten met nierziekten

Patiënten met eindstadium nierfalen hebben vaak veel lichamelijke en psychische klachten. Zowel de nierziekte zelf als de intensieve dialyse zorgen voor een verminderde kwaliteit van leven, veel ziekenhuisopnames en hoge sterfte.
Het onderzoek van Schouten laat zien dat 22% van de patiënten met eindstadium nierfalen leidt aan angstklachten en 43% aan depressieve klachten. Deze klachten hebben een negatief effect op de kwaliteit van leven, maar ook op het aantal ziekenhuisopnames en zelfs sterfte. Patiënten met een migratie-achtergrond hebben een (nog) hoger risico op zowel angst als depressie. Meer onderzoek is nodig om deze klachten beter te behandelen in deze kwetsbare patiëntengroep.
Link naar proefschrift 

Woensdag 4 november

Promotie (UvA), 10.00 uur, Agnietenkapel
Pieter Geervliet: Een kunstgewricht bij artrose aan de schouder
Schouderpijn is een veelvoorkomend probleem. Het herstel verloopt langzaam en bij een kwart van de patiënten komt de klacht op bepaalde momenten terug. Geervliet gaat in zijn proefschrift dieper in op artrose van het gleno-humerale gewricht, dat tussen de bovenarm en het schouderblad zit. De promovendus onderzocht of het geven van injecties in het schoudergewricht het plaatsen van een kunstgewricht kan uitstellen.
Link naar proefschrift

Woensdag 4 november
Promotie (UvA), 11.00 uur, Aula
Eliane Wenstedt: Teveel zout mogelijk schadelijk via huid

Bij een hoge inname van keukenzout vindt zoutopslag in de huid plaats. Alhoewel dit in eerste opzicht voordelig lijkt, vinden er veranderingen plaats die mogelijk op termijn schadelijk zijn. Door het zout gaan bepaalde typen afweercellenmeer in de ‘ontstekingsstand’ staan. Aangezien de laatste jaren meer bewijs komt dat ontsteking een rol speelt bij ziekten, zoals hoge bloeddruk en andere cardiovasculaire aandoeningen, is dit een mogelijke link tussen zout en schadelijke gezondheidseffecten.
Dit is een belangrijke conclusie uit het onderzoek van Wenstedt over de relatie tussen een hoge inname van keukenzout en hoge bloeddruk. Haar vraag was of de leerboeken volledig zijn en ze ging op zoek naar andere schadelijke effecten van zout.
Link naar proefschrift 

Woensdag 4 ovember
Promotie (UvA), 3.00 uur, online
Kleopatra irpinia: Behandeling borstkanker verbeteren met vervormbare beelden
Vervormbare beeldregistratie (DIR), het proces van het vervormen van het ene beeld naar het andere, is een techniek die steeds belangrijker wordt bij diagnose en behandeling van kanker. Toch kleven er nog problemen aan waardoor het gebruik van DIR in de praktijk beperkt is. Pirpinia beschrijft in haar proefschrift een nieuw perspectief op DIR waardoor het gebruik ervan in de klinische praktijk beter en makkelijker wordt.
Link naar proefschrift 

Woensdag 4 november
Promotie (UvA), 14.00 uur, Aula
Sanne Uitentuis: Betere zorg voor vitiligo-patiënt
De huidaandoening vitiligo (witte vlekken) ontstaat doordat de melanocyten, cellen die kleur geven aan de huid, zijn vernietigd. Dit heeft een negatief effect op de kwaliteit van leven. Met haar proefschrift wil Uitentuis de zorg verbeteren door de kennis over vitiligo te verbreden, met focus op beeldvorming (met UV-straling), uitkomstmaten en behandeling. Dit proefschrift werpt nieuw licht op de verschillende facetten binnen de zorg voor vitiligopatiënten en evalueert hoe de kleur van gedepigmenteerde vlekken optimaal kan worden hersteld.
Link naar proefschrift  

Woensdag 4 november

Promotie (UvA), 16.00 uur, Agnietenkapel
Ilara Jansen: De kans op herhaling bij blaaskanker inschatten
Een niet-spierinvasieve blaastumor, een tumor die niet is doorgegroeid tot in de spierlaag van de blaas, komt bij de meeste patiënten (78 procent) binnen vijf jaar terug. De patiënten worden daarom levenslang in de gaten gehouden, onder andere met beeldvormingstechnieken. Een adequate risicobeoordeling is moeilijk. Met de huidige instrumenten kan de arts de kans op een nieuwe tumor niet goed voorspellen. Jansen ontwikkelde methoden die het herhalingsrisico voor patiënten met niet-spierinvasieve blaaskanker beter voorspellen.
Link naar proefschrift

Woensdag 4 november
Promotie (UvA), 17.00 uur, Aula
Art van Schaaijk: Werken in goede gezondheid tot aan pensioen
Het evenwicht tussen de eisen die het werk aan een individu stelt en de middelen die de werkende tot zijn beschikking heeft om de werkzaamheden uit te voeren, wordt het werkvermogen genoemd. Dit wordt steeds belangrijker in het huidige leven. De pensioenleeftijd stijgt en daarmee wordt ook de verwachte arbeidsduur langer. Er komt daarom meer aandacht voor het in goede gezondheid kunnen werken tot de pensioengerechtigde leeftijd en behoud van een goede gezondheid daarna.
Link naar proefschrift 

Donderdag 5 november
Promotie (UvA), 10.00 uur, Agnietenkapel
Fay Sanders: Platen en schroeven in voeten en enkels gewoon laten zitten

Het standaard verwijderen van eerder ingebrachte implantaten (zoals platen en schroeven) uit voeten en enkels is niet altijd nodig. Dit voorkomt onnodige operaties en eventuele bijkomende complicaties. Dit concludeert Sanders in haar proefschrift over voet- en enkeloperaties en het voorkomen van wondinfecties na dergelijke ingrepen.
Wondinfecties zijn de meest voorkomende complicaties na een voet- en enkeloperaties. Antibiotica kan dan helpen, maar het is onduidelijk of dit medicijn goed aankomt in de voet. Sanders toont in haar proefschrift aan dat wondinfecties ook bij het verwijderen van implantaten (platen/schroeven), vaak voorkomen. Zij concludeert dat het op indicatie (alleen bij klachten) verwijderen van een enkelschroef, net zulke goede uitkomsten geeft als het standaard verwijderen ervan.
Mede dankzij de studies in dit proefschrift worden implantaten niet standaard meer verwijderd uit voet en enkel. Hiermee worden onnodige operaties en de daarmee gepaarde complicaties voorkomen. Aangezien complicaties tot een slechtere uitkomst en hogere zorgkosten leiden, is dit een belangrijke ontwikkeling binnen de voet/enkel traumachirurgie.
Link naar proefschrift

Donderdag 5 november

Promotie (UvA), 13.00 uur, Agnietenkapel
Annemarie van de Geer: Meer kennis over aangeboren afweersysteem
Dit proefschrift gaat over belangrijke spelers in het aangeboren afweersysteem bij de verdediging tegen bacteriën en schimmels. De onderzochte spelers, neutrofielen genaamd, zijn de meest voorkomende witte bloedcellen (leukocyten) in de bloedsomloop en zijn meestal de eerste die worden gerekruteerd om naar de plaats van de infectie of de ontsteking te gaan. 
In dit proefschrift heeft Van de Geer de aangeboren de verworven neutrofielen onderzocht, die ondanks de vooruitgang in de medische zorg nog steeds een aanzienlijke morbiditeit en mortaliteit veroorzaken. Ze heeft verder geprobeerd meer inzicht te krijgen in de kenmerken van een specifieke aangeboren neutrofiele functiestoornis.
Link naar proefschrift 

Vrijdag 6 november

Promotie (UvA), 10.00 uur, Agnietenkapel
Francesca Aglialoro: De rijping van rode bloedcellen reguleren
Transfusie van rode bloedcellen is de oudste en meest geavanceerde vorm van celtherapie. Ondanks dat bloedtransfusies inmiddels behoorlijk geavanceerd zijn, is een transfusie niet zonder risico’s zoals  immuunreacties of het doorgeven van ziekten via het bloed. Het is daarom belangrijk om alternatieve oplossingen of bronnen te onderzoeken, zoals in vitro gekweekte rode bloedcellen. Aglialoro onderzocht de rol van specifieke membraaneiwitten bij het reguleren van de rijping van rode bloedcellen. Deze kennis is essentieel om nieuwe, veilige en functionele therapieën te ontwikkelen.
Link naar proefschrift 

Vrijdag 6 november
Promotie (UvA), 13.00 uur, Agnietenkapel
Jan Louwerens: Minimaal invasieve behandeling verkalkte pees in schouder

De promovendus wil met zijn onderzoek de zorg voor patiënten met kalkafzetting in pezen van de schouder (tendinitis calcarea) verbeteren. Louwersen heeft de effectiviteit van twee minimaal invasieve behandelingen geëvalueerd, de extracorporeal shockwave therapie (behandeling met schokgolven) en echogeleide barbotage (aanprikken van de kalklaag). De promovendus constateert dat deze twee behandelingen de meest veelbelovende zijn voor patiënten met tendinitis calcarea. De klinische uitkomsten zijn vergelijkbaar met die van chirurgische behandeling.
Link naar proefschrift 


Vrijdag 6 november
Promotie (UvA), 14.00 uur, online
Lina Bartels: Antistoffen effectief inzetten tegen tumorcellen
Hoewel kanker in veel gevallen nog steeds een dodelijke ziekte is, heeft het gebruik van bepaalde (monoklonale) antistoffen geleid tot een revolutie in de behandeling ervan. Deze antistoffen zijn gericht tegen bepaalde specifieke kenmerken op het oppervlak van tumorcellen. Wanneer zo’n antistof aan een tumorcel bindt, kan dit allerlei effecten in gang zetten die uiteindelijk leiden tot het uitschakelen van de tumorcel.  Dit principe kan gebruikt worden voor therapeutische doeleinden.
Daarnaast kunnen er extra functies worden gekoppeld aan deze antistoffen waardoor ze de tumorcellen nog efficiënter kunnen (laten) opruimen. Bartels deed onderzoek naar een van deze methodes, waarbij een antistof zo veranderd is dat deze andere witte bloedcellen (T-cellen) kan binden aan de tumorcel.  
Link naar proefschrift