Overzicht van de promoties, oraties, symposia en bijeenkomsten van het Amsterdam UMC, locatie AMC.

03-12
Promotie

Gonorroe in Indonesië en Nederland
Yuda Hananta: ‘Gonorrhoea in Indonesia and the Netherlands: diagnostics and antimicrobial resistance’.
Gonorroe is een seksueel overdraagbare aandoening (soa) met ernstige gevolgen voor de gezondheid zoals bekkenontstekingen, buitenbaarmoederlijke zwangerschap en onvruchtbaarheid. Het treft jaarlijks 78 miljoen mensen en vooral vrouwen. Een bedreiging in de behandeling van gonorroe is resistentie. Sommige bacteriestammen worden minder vatbaar voor het antibioticum dat wordt gebruikt.
Het eerste deel van dit proefschrift beschrijft de infectie met de gonokok-bacterie, zoals diagnostiek, epidemiologie, antimicrobiële resistentie en preventie in Indonesië. Door de beperkte middelen baseren artsen in veel Indonesische klinieken hun diagnoses op symptomen en lichtmicroscopisch onderzoek, ondanks de beperkte gevoeligheid daarvan. Van de bezoekers aan soa-poliklinieken in Indonesië had meer dan 22 procent een besmetting. De geïsoleerde bacteriestammen waren bijna allemaal resistent tegen antibiotica die momenteel in Indonesië worden gebruikt. Hananta beveelt aan om de soa-diensten te versterken, betere behandelingsrichtlijnen op te stellen en de resistentie van de ziekte voor antibiotica beter in de gaten te houden.
Het tweede deel richt zich op infecties door gonorroe in de keel, gebaseerd op studies bij patiënten in de soa-kliniek in Amsterdam. Keelgonorroe speelt een belangrijke rol bij de verspreiding van infecties en de ontwikkeling van antimicrobiële resistentie. Spontane genezing van keelinfecties werd in een minderheid van de gevallen gezien, maar vaker wanneer er twee in plaats van één antibiotica was gegeven.
Het doctoraat wordt postuum toegekend.
Promotores: prof. dr. H.J.C. de Vries  en prof. dr. H. Soebono
Copromotores: dr. M.F. Schim van der Loeff en dr. A.P. van Dam
Plaats en tijd: Agnietenkapel, 14.00 uur

05-12
Promotie
Beste therapie voor chronische darmontsteking

Nicolette Duijvis: ‘IBD therapy redesigned. From established therapeutic regimens to prospective epigenetic approaches’.
Duijvis heeft onderzocht of er een verschil bestaat in kosten en effectiviteit tussen twee veelvuldig gebruikte therapieën bij een opleving van colitis ulcerosa, een chronische darmontsteking. Het gebruik van de medicijnen infliximab en ciclosporine zijn vergelijkbaar in effectiviteit, zo blijkt uit haar proefschrift.
Verder onderzocht ze of het mogelijk is om de ziekte van Crohn gerichter en meer pro-actief te behandelen, in plaats van de huidige aanpak die pas begint als de persoon ziek is geworden. Ze heeft onderzocht of  veranderingen in het dna (dna-methylatie) mogelijk een rol speelt. Een volgende stap in het onderzoek is om te kijken of deze veranderingen van invloed zijn op de therapie.
Tenslotte heeft ze muizen met colitis succesvol behandeld met een nieuw middel, waarbij klachten  sterk afnamen in vergelijking met niet-behandelde muizen.
Duijvis verwacht dat ze per individu met een chronische darmontsteking beter kan voorspellen hoe de ziekte zich ontwikkelt en welk medicatie het meest geschikt is, waardoor complicaties kunnen worden voorkomen.
Promotores: prof. dr. W.J. de Jonge en prof. dr. G.R.A.M. D'Haens
Copromotores: dr. M. Löwenberg en dr. A.A. te Velde
Plaats en tijd: Agnietenkapel,  12.00 u

06-12
Promotie
Meer inzicht in Hedgehog-afhankelijke kankers
Veronique Veenstra: ‘Molecular Understanding of Hedgehog-Dependent Cancers.
From Pathways to Patients’.
Een groot deel van de kankers is afhankelijk van de zogeheten Hedgehog (Hh)-signaleringsroute. Overmatige activatie van deze route kan bijdragen aan de ontwikkeling van borst-, long-, maag-, huid- en alvleesklierkanker. De ernst van de ziekte verschilt in hoge mate. Een groot deel van de patiënten gediagnosticeerd met alvleesklierkanker komt te overlijden. Basaalcelcarcinomen (een soort huidkanker), die veel vaker voorkomen, zijn zelden dodelijk.
Veenstra richt zich op beide vormen van kanker, met de nadruk op alvleesklierkanker. Zij heeft diepgaande analyses van de regulatie van de Hh-signaleringsroute gemaakt en identificeert de eiwitten die worden gereguleerd door de signaleringsroute.
Promotores: prof. dr. H.W.M. van Laarhoven en prof. dr. J.P. Medema
Copromotor: dr. M.F. Bijlsma
Plaats en tijd: Agnietenkapel,  12.00 u

07-12
Promotie
Oplosbare stent minder geschikt dan gedacht
Robin Kraak: ‘Bioresorbable Vascular Scaffold in patients with complex lesions’.
Mensen die een dotterbehandeling nodig hebben vanwege een vernauwing in de kransslagader kunnen voorlopig beter geen biologisch oplosbare stent krijgen. Kraak vergeleek de meest gebruikte, eerste generatie oplosbare stent met een veelgebruikte reguliere metalen stent. Hij concludeert dat de oplosbare exemplaren een hoger risico geven op trombose.
Tijdens een dotterbehandeling wordt een vernauwde kransslagader wijder gemaakt met een ballonnetje, waarna de arts een metalen stent plaatst, bedekt met medicijnen. De afgelopen decennia zijn de resultaten van deze ingreep sterk verbeterd. Er blijven nadelen kleven aan stents die permanent in het lichaam zitten. Een van de belangrijkste is dat er op die plaats opnieuw aderverkalking ontstaat. Dat kan leiden tot een ernstige vernauwing of de vorming van een bloedprop die de ader blokkeert (stent-trombose).
Het zou daarom ideaal zijn als een stent – juist ingebracht om na het dotteren de ader open te houden – slechts tijdelijk aanwezig is. Deze gedachte leidde tot de ontwikkeling van biologisch afbreekbare stents. De meest gebruikte was de Absorb Bioresorbeerbare Vasculaire Scaffold (BVS), gemaakt van polymelkzuur. Deze stent is na 18 tot 24 maanden uit het lichaam verdwenen. Uit het onderzoek van Kraak blijkt dat bij patiënten met de Absorb BVS het risico op een stent-trombose drie keer hoger is.
Promotor: prof. dr. R.J. de Winter
Copromotores: prof. dr. J.G.P. Tijssen en dr. J.J. Wykrzykowska
Plaats en tijd: Agnietenkapel,  10.00 u

07-12
Promotie
Behandeling ontsteking door implantaat van biomateriaal
Xiaolin Zhang: ‘The Zebrafish Embryo as a New Model for Biomaterial-Associated Infection and Novel Treatment Strategies’.
Dit proefschrift levert een methode op om met proefdieren betere (nieuwe) biomaterialen te ontwikkelen. Deze materialen worden in toenemende mate gebruikt in implantaten, kunsthartkleppen en katheters. Ook vergemakkelijkt het werk van de promovendus het testen van de werkzaamheid van nieuwe antibiotica tegen bacteriële infecties als gevolg van de gebruikte biologisch materialen.
Zhang heeft zijn onderzoek gedaan met zebravissen. Hij heeft in deze gewervelde dieren onderzocht hoe ze reageren op biomaterialen die kunnen worden gebruikt in implantaten. Ook keek hij of bij de dieren infecties ontstaan door het implantaat.
Promotor: prof. dr. M.D. de Jong
Copromotores: dr. S.A.J. Zaat en prof. dr. D.W. Grijpma (Universiteit Twente)
Plaats en tijd: Agnietenkapel,  12.00 u

07-12-2018
Promotie
Het aangeboren afweersysteem
Maho Nagasawa: ‘Development of human plasmacytoid dendritic cells and innate lymphoid cells’.
Het aangeboren afweersysteem speelt een cruciale rol bij de eerstelijns verdediging tegen ziekteverwekkers en schadelijke stoffen. Een specifiek type immuuncellen zijn de aangeboren witte bloedcellen (lymfocyten) die gekenmerkt worden door de afwezigheid van bepaalde receptoren. Deze witte bloedcellen kunnen geïnfecteerde cellen direct elimineren. Ook coördineren ze op een efficiënte manier de afweerrespons tijdens infecties. Als er geen infectie dreigt, zijn de aangeboren lymfocyten belangrijk voor het herstel van beschadigde weefsels.
Ontregeling van hun functies leidt tot chronische ontstekingen, auto-immuunziekten en kanker. Het is daarom belangrijk om te begrijpen hoe de aangeboren lymfocyten zich ontwikkelen en wat ze precies kunnen. Uiteindelijk zal dit aanwijzingen geven over hoe de bovengenoemde ziekten te behandelen of te voorkomen zijn. In dit proefschrift heeft Nagasawa de factoren beschreven die betrokken zijn bij de ontwikkeling van humane aangeboren lymfocyten. Ze kijkt naar de rol van verschillende type cellen die daarbij betrokken zijn.
Promotor: prof. dr. H. Spits
Copromotor: dr. B. Blom
Plaats en tijd: Aula, 13.00 u

12-12
Promotie
Beter endoscopisch onderzoek darmkanker
Maxime Bronzwaer: ‘Improving the quality of colonoscopy, detection and resection of colorectal polyps’.
Sinds enige tijd kent Nederland het ‘bevolkingsonderzoek darmkanker’ bij personen tussen de 55 en 75 jaar. Bronzwaer heeft gekeken of er indicatoren zijn waaruit blijkt dat deze screening goed verloopt. Bij de screening wordt de darm geïnspecteerd met een endoscoop. Daarbij worden mogelijke voorlopers van darmkanker (poliepen) meteen verwijderd (coloscopie). Ze stelt dat het aantal verwijderde voorlopers van darmkanker van een bepaald type (adenoom), bepalend is voor de kwaliteit. Hoe meer die worden verwijderd, hoe kleiner de kans wordt op het krijgen van en sterfte door darmkanker. Voor een andere voorloper, prosimale serrated poliep, geldt dat niet.
De promovenda stelt dat het belangrijk is om zeker te weten dat de kwaliteit van de coloscopie binnen het Nederlandse bevolkingsonderzoek darmkanker goed is en blijft. De kwaliteitseisen worden in de komende jaren bijgeschaafd. In de toekomst blijkt of deze werkwijze leidt tot betere en effectievere coloscopie, zodat er minder darmkanker ontstaat en de sterfte aan darmkanker vermindert. Ook hoopt ze te voorkomen dat patiënten met een grote niet-gesteelde poliep minder vaak chirurgisch worden behandeld.
Promotor: prof. dr. E. Dekker
Copromotor: prof. dr. P. Fockens
Plaats en tijd: Agnietenkapel, 10.00 u

12-12
Promotie
Minder kans op keizersnede bij stuitligging
Joost Velzel: ‘Increasing the effectiveness of External Cephalic Version’.
De kans dat een baby in stuitligging met een keizersnede word gehaald, daalt met twintig procent als het draaien van het kind voor de bevalling wordt gecombineerd met een medicijn voor de moeder. Dit constateert Velzel in zijn proefschrift over het verminderen van het aantal keizerssneden bij kinderen in stuitligging. Het onderzoek is van belang omdat de kans op ernstige complicaties bij de moeder na een keizersnede drie keer zo groot is als bij een normale vaginale bevalling.
Velzel heeft in zijn studie een medicijn gebruikt dat de baarmoeder verslapt, in combinatie met het draaien van de baby. Hierdoor daalde het aantal keizerssneden met twintig procent. Hij stelt dat zeventien vrouwen per jaar geen ernstige kortetermijncomplicaties hebben door een keizersnede als heel Nederland de combinatie medicijn en draaien invoert. Het gezondheidsvoordeel stijgt als ook de langetermijngevolgen worden meegenomen.
Promotores: prof. dr. J.A.M. van der Post en prof. dr. B.W.J. Mol
Copromotores: dr. M. Kok en dr. J.F.M. Molkenboer (Spaarne Gasthuis)
Plaats en tijd: Agnietenkapel, 12.00 u

12-12
Promotie
Goed alternatief voor ruggeprik
Sabina Logtenberg: ‘Remifentanil for Labour Analgesia’.
De ruggeprik is de beste pijnstilling tijdens de bevalling. Als deze niet beschikbaar is of de vrouw wil iets anders, is het medicijn remifentanil een geschikte optie. Uit onderzoek van verloskundige Logtenberg blijkt dat deze pijnstiller op grote schaal wordt toegepast. Zij stelt dat het medicijn een alternatief is voor een selecte groep vrouwen mits zij strikt in de gaten worden gehouden tijdens het gebruik ervan.
Wereldwijd vragen barende vrouwen steeds vaker om pijnstilling. Er zijn verschillende mogelijkheden om de pijn te bestrijden, zoals een ruggeprik of lachgas. Sinds 2005 hoort daar ook remifentanil bij, een morfineachtige stof. Vrouwen kunnen met een infuus en pompje zelf bepalen of zij de pijnstiller gebruiken. Er is discussie of het medicijn geschikt is bij baringspijn omdat de mogelijke bijwerkingen ernstig kunnen zijn. Ze constateert dat het middel jaarlijks meer dan 21 duizend keer is toegepast in Nederland, waarbij volgens haar een deel van de ziekenhuizen het protocol voor remifentanil niet naleeft.
Daarnaast vroeg de promovenda aan barende vrouwen hoe tevreden ze waren over de verschillende pijnbehandelingen. De ruggeprik kwam als beste uit de bus. Hoewel remifentanil minder effectief is, vormt de pijnstiller een goed alternatief. Een beperking van de ruggeprik is dat er een (niet altijd beschikbare) anesthesist nodig is. Bovendien wordt in een laat stadium van de baring de ruggeprik niet meer gegeven.
Promotores: prof. dr. B.W.J. Mol en prof. dr. F.G. Schellevis
Copromotores: dr. C.J.M. Verhoeven en dr. K. Oude Rengerink
Plaats en tijd: Agnietenkapel, 14.00 u

13-12
Promotie
Gezondheidsverschillen in Suriname
Frederieke Diemer: ‘Cardiovascular health in urban Suriname: the Healthy Life in Suriname (HELISUR) study’.
Er zijn duidelijke etnische verschillen in cardiovasculaire risicofactoren in Suriname. Vooral mensen van Aziatische afkomst (Hindoestanen, Javanen) hebben vaker diabetes, dyslipidemie, obesitas en vroegtijdige vaatstijfheid dan mensen van Afrikaanse afkomst (Creolen, Marrons). Dit constateert Diemer in haar proefschrift over verschillen in het risico op hart- en vaatziekten tussen de etnische groepen in Paramaribo.
De onderzoekster stelt dat het belangrijk is dat de personen zelf en hun behandelaren zich bewust zijn van dit verhoogde risico op hart- en vaatziekten. Dan kunnen er voorzorgsmaatregelen worden genomen, zoals het bevorderen van een gezonde leefstijl en het slikken van medicijnen.
Diemer heeft voor haar onderzoek de Healthy Life in Suriname (HELISUR) studie opgezet in Paramaribo, gebaseerd op de Healthy Life in an Urban Setting (HELIUS) studie van het Amsterdam UMC, locatie AMC. Voor haar HELISUR-studie heeft ze een willekeurig geselecteerde groep van 1.157 Surinamers tussen de achttien en zeventig jaar thuis geïnterviewd en uitgenodigd voor een lichamelijk onderzoek in het Academisch Ziekenhuis in Paramaribo.
Promotor: prof. dr. R.J.G. Peters
Copromotores: dr. L.M. Brewster en dr. L.M.W. Nahar-van Venrooij
Plaats en tijd: Agnietenkapel, 10.00 u

14-12
Promotie
Rol van lymfeklier stromale cellen bij reuma
Janine Hähnlein: ‘Human Lymph Node Stromal Cells and Their Role in Rheumatoid Arthritis’.
Reumatoïde artritis (een vorm van reuma) is een inflammatoire auto-immuunziekte die wordt gekenmerkt door chronische en progressieve destructieve ontsteking van de gewrichten. Dit leidt tot pijn en invaliditeit bij patiënten. Hähnlein heeft een experimenteel model opgezet om humane lymfeklier stromale cellen te karakteriseren en te bestuderen tijdens de vroegste fasen van reumatoïde artritis.
Promotor: prof. dr. P.P. Tak
Copromotores: prof. dr. T.B.H. Geijtenbeek en dr. E.G.M. van Baarsen
Plaats en tijd: Agnietenkapel, 10.00 u

14-12
Promotie
Rol bloedplaatjes bij acute nierschade
Marcel Jansen: ‘The role of platelets in acute kidney injury’.
In muizen met acute nierschade worden bloedplaatjes in de nieren geactiveerd. Jansen laat zien dat bloedplaatjes deels geactiveerd raken door dna dat vrijkomt door celdood. Dit blijkt uit zijn proefschrift over de rol van bloedplaatjes in de pathologie van acute nierschade.
Acute nierschade komt veel voor en leidt tot hoge sterfte bij patiënten en hoge kosten voor de maatschappij. Tot op heden is het onduidelijk hoe deze aandoening precies ontstaat en hoe het behandeld kan worden. Dit onderzoek geeft meer inzicht hoe bloedplaatjes betrokken zijn bij de ontwikkeling van acute nierschade. Dit inzicht draagt mogelijk bij aan de ontwikkeling van nieuwe strategieën om de ziekte te voorkomen en beter te behandelen.
Promotor: prof. dr. S. Florquin
Copromotor: dr. J.J.T.H. Roelofs
Plaats en tijd: Aula, 11.00 uur