18-12
Promotie
Lijkschouw bij verdrinkingsslachtoffers
Guido Reijnen: ‘Drowning and pulmonary foam. A challenge in forensic medicine’.
Reijnen beschrijft verschillende aspecten van de lijkschouw bij lichamen die worden aangetroffen in zoet water. Zo kijkt hij onder meer naar epidemiologische kenmerken. Ook heeft hij onderzocht of je op basis van schuim uit de longen kunt vaststellen of iemand overleden is na het te water raken of dood in het water is gevallen of gegooid.
Promotor: prof. dr. U.J.L. Reijnders
Co-promotores: dr. M.C.A. Buster en dr. P.J.E. Vos
Plaats en tijd: Agnietenkapel, 12.00 uur
19-12
Promotie
Eiwit betrokken bij kanker en ontsteking
Chrissta Maracle: ‘NF-kB signaling in endothelial cells: Identification of NIK as a therapeutic target’.
Het eiwit NIK blijkt betrokken bij kanker en bij chronische ontstekingsziekten als reumatoïde artritis en atherosclerose (aderverkalking), zo blijkt uit het proefschrift van Maracle. Op basis van haar bevindingen worden remmers van NIK ontwikkeld en uitgetest voor toepassing in verschillende ziektes.
Maracles onderzoek laat zien dat NIK een centrale rol speelt bij de vorming van nieuwe bloedvaten (angiogenese) en dat het ontstekingen bevordert. Hiervoor ontwikkelde zij een kunstmatige 3D-omgeving waarin levende cellen alle kanten op kunnen groeien, net zoals ze dat in het lichaam doen. De promovenda wist op die manier aan te tonen dat activatie van een bepaalde receptor leidt tot angiogenese en dat dit afhankelijk is van NIK. Met het nieuwe 3D-systeem zijn twee bestaande en een nieuwe remmer van het eiwit getest en geschikt bevonden bij het voorkomen van bloedvatnieuwvorming bij reumatoïde artritis.
Bij aderverkalking liet Maracle zien dat NIK-expressie in de kleine bloedvaten van plaques (opgehoopt vet en cholesterol) verband houdt met een chronische staat van ontsteking. Dat kan leiden tot een verhoging van het aantal afweercellen in de plaque, instabiliteit en een slechtere uitkomst voor patiënten met een hartaanval.
Promotor: prof. dr. D.L.P. Baeten
Co-promotor: dr. S.W. Tas
Plaats en tijd: Aula, 11.00 uur
19/12
Promotie
Het succes van behandelingen voor atopisch eczeem
Evelien Roekevisch: ‘Systemic treatment in atopic dermatitis’.
Atopisch eczeem is een veel voorkomende chronische ontstekingsziekte van de huid. Een behandeling met het middel ciclosporine is voor deze aandoening een goede en veilige eerste keus. Dat concludeert Roekevisch in haar proefschrift over systemische behandelingen voor atopisch eczeem (eczeem als gevolg van een allergische reactie). De behandeling met ciclosporine wordt in de dagelijkse praktijk veel toegepast.
Daarnaast heeft Roekevisch in een lange termijn studie laten zien dat een behandeling met azathioprine en methotrexaat, die beide niet geregistreerd zijn voor de behandeling van atopisch eczeem, ook veilig en effectief kan zijn. Dit is van belang omdat er tijdens de duur van de studie, op ciclosporine na, weinig behandelingen voor ernstig atopisch eczeem beschikbaar waren.
Roekevisch ging op zoek naar biomarkers om bij patiënten met deze vorm van eczeem de ernst van de aandoening en het behandelsucces van therapie te voorspellen. Ze vond aanwijzingen dat een mutatie in het filaggrine-gen mogelijk een negatief effect heeft op het initiële behandelresultaat van methotrexaat en azathioprine. Het bepalen van deze genmutatie kan dus bijdragen aan het kiezen van de juiste behandeling. Ook de biomarkers TARC en CTACK kunnen de respons van deze therapieën volgen.
Promotor: prof. dr. P.I. Spuls
Co-promotores: dr. M.A. Middelkamp Hup en dr. M.M.G. Leeflang
Plaats en tijd: Aula, 13.00 uur
20/12
Promotie
Zorg beter afstemmen met E-communicatie
Rolien de Jong: ‘The challenge of E-communication in primary healthcare’.
Een grote uitdaging in de huidige gezondheidszorg is de communicatie tussen patiënt, familie en een veelheid aan zorgverleners. In de praktijk is de gebruikelijke face-to-face communicatie niet langer haalbaar. De Jong deed onderzoek naar twee digitale communicatie-instrumenten en evalueerde of deze hulpmiddelen geschikt zijn om dit probleem op te lossen. De tools die zij onderzocht, worden gekenmerkt door een combinatie van een zorgdossier en een veilig communicatiekanaal.
Zij concludeert dat professionals met deze instrumenten de zorg beter kunnen afstemmen en dat patiënt en mantelzorger beter hun verantwoordelijkheid kunnen nemen. Wel is het belangrijk om de gebruikers te ondersteunen tijdens de implementatie, zodat zij de nieuwe werkwijze van E-communicatie goed kunnen integreren in hun werk. De technologie zelf lijkt niet het probleem te zijn. Met deze tools kunnen professionals zorg beter afstemmen en patiënt en mantelzorger beter hun verantwoordelijkheid nemen, aldus De Jong.
Promotor: prof. dr. L. Witkamp
Co-promotor: dr. W.J.G. Ros
Plaats en tijd: Agnietenkapel, 12.00 uur
21/12
Promotie
Buikklachten na operatie galblaas
Aafke van Dijk: ‘Evidence Based Medicine in complicated and uncomplicated gallstone disease’.
Galstenen behoren tot de meest voorkomende aandoeningen op maag-darmgebied in de Westerse wereld. Bij patiënten met galstenen en buikklachten wordt meestal via een operatie de galblaas verwijderd. Toch heeft 30 tot 40 procent van deze patiënten na de ingreep nog steeds buikklachten. Van Dijk onderzocht of een strenger selectiebeleid voor een galblaasoperatie tot minder pijn leidt na de ingreep. Dat blijkt niet zo te zijn.
Van Dijk concludeert dat meer onderzoek nodig is om de zorg voor patiënten met galstenen te verbeteren. Zodra duidelijk is hoe die verbetering behaald kan worden, zal dat consequenties hebben voor de Nederlandse en internationale richtlijnen.
Promotores: prof. dr. M.A. Boermeester en prof. dr. M.G.W. Dijkgraaf
Co-promotor: dr. P.R. de Reuver
Plaats en tijd: Agnietenkapel, 10.00 uur
21/12
Promotie
Biologische weefsels nauwkeurig in beeld
Mitra Almasian: ‘From sample structure to optical properties and back: a theoretical framework for quantitative OCT and its clinical application’.
Optische coherentietomografie (OCT) is een beeldvormingstechniek waarbij met licht 3D-beelden van biologische weefsels gemaakt kunnen worden. Almasian heeft een theoretisch model ontwikkeld om het OCT-signaal te beschrijven en gegevens over de verstrooiing van licht te linken aan de eigenschappen van weefselmonsters. Ook heeft zij een methode beschreven en gevalideerd om op een betrouwbare manier verstrooiingsparameters uit OCT-data te kunnen kwantificeren.
Tevens onderzocht Almasian de toepasbaarheid van OCT tijdens operaties. Zij bestudeerde de mogelijkheden van deze techniek om gezond en glioma-weefsel (bepaald soort tumor) van elkaar te kunnen onderscheiden tijdens een hersenoperatie. Bij slokdarmkankeroperaties met maagbuisreconstructie toonde zij aan dat OCT de bloedstroom in beeld kan brengen.
Almasian concludeert dat niet-invasieve intra-operatieve beeldvorming een waardevol hulpmiddel kan zijn in de chirurgische praktijk en helpt bij het verbeteren van chirurgische uitkomsten voor patiënten.
Promotores: prof. dr. A.G.J.M. van Leeuwen en prof. dr. M.C.G. Aalders
Co-promotor: dr. ir. D.J. Faber
Plaats en tijd: Aula, 11.00 uur
21/12
Promotie
Dotteren van een dichtgeslibde kransslagader
Joëlle Elias: ‘Exploring the role of percutaneous coronary intervention for chronic total occlusions’.
Een chronische totale occlusie (CTO) is de meest extreme vorm van coronaire hartziekte (CAD). In dat geval is de kransslagader volledig dichtgeslibd. Patiënten met een CTO herstellen veel minder goed in vergelijking met niet-CTO patiënten, ongeacht leeftijd of de aanwezigheid van andere aandoeningen. Vooral patiënten met een infarct bij de hartspier, bij wie (toevallig) een gelijktijdige CTO wordt gevonden, hebben veel meer kans te overlijden of herstellen langzamer.
Elias onderzocht of het tot een beter resultaat leidt als je na het succesvol dotteren van het infarct bij de hartspier de gelijktijdige CTO ook meteen (vroeg) dottert. Dit is het onderwerp en het belangrijkste eindpunt van de zogenoemde EXPLORE-studie. Haar dissertatie is een diepgaande verkenning van deze belangrijke vraag.
Promotores: prof. dr. J.P.S. Henriques en prof. dr. J.J. Piek
Co-promotores: dr. A. Hirsch en prof. dr. J.G.P. Tijssen
Plaats en tijd: Agnietenkapel, 12.00 uur
21/12
Promotie
Glucosestofwisseling en celdood beïnvloeden
Jung-Chin Chang: ‘Soluble adenylyl cyclase: A regulator of intrinsic cellular functions’.
Cellen zijn de bouwstenen van planten en dieren. Het functioneren van een individu is afhankelijk van de communicatie tussen cellen en van het goed functioneren van de cellen zelf. De stof cyclisch adenosine monofosfaat (cAMP), gemaakt door enzymen met de naam adenylyl cyclases, speelt een rol bij het overbrengen van externe signalen naar de binnenkant van cellen. Recent is gevonden dat een speciaal soort adenylyl cyclase, genaamd soluble adenylyl cyclase(sAC), cAMP aanmaakt als reactie op veranderingen binnen de cel.
Het enzym sAC beïnvloedt de manier waarop cellen glucose verbranden en de manier waarop apoptose (het proces waarbij de cel zichzelf doodt) wordt geïnitieerd. Als de sAC-activiteit laag is, gebruiken cellen meer glucose en zijn ze minder gevoelig voor signalen die normaliter tot celdood leiden. Dit concludeert Chang in zijn proefschrift over de rol van sAC in de regulatie van de glucoseverbranding als onderdeel van de energievoorziening van een cel, en in de regulatie van apoptose.
In veel kankercellen zijn glucosestofwisseling en apoptose afwijkend van normale cellen. Door verschillende mutaties in het DNA nemen kankercellen vaak veel meer glucose op dan gewone cellen als ondersteuning van hun extreme groei. Ook gaan kankercellen vaak minder snel over tot apoptose. Chang schrijft dat activatie van sAC een nieuwe strategie kan zijn om de groei van kankercellen te remmen, in aanvulling op of als ondersteuning van bestaande therapieën. Vanwege de relatief hoge expressie van sAC in de lever, biedt het manipuleren van de sAC-activiteit bovendien kansen voor de behandeling van verschillende galwegziektes en andere metabole aandoeningen.
Promotores: prof. dr. R.P.J. Oude Elferink en prof. dr. A.J. Verhoeven
Co-promotor: dr. C.C. Paulusma
Plaats en tijd: Aula, 13.00 uur
21/12
Promotie
Verbeteren tevredenheid nieuwe knie
Suzanne Witjes: ‘Improving activities and satisfaction of younger osteoarthritis patients after knee arthroplasty and osteotomy’.
Steeds vaker krijgen patiënten onder de 65 jaar een knieprothese vanwege een versleten knie. Twintig procent van hen is echter niet tevreden over het resultaat. Witjes onderzocht welke verwachtingen deze jongere patiënten van hun prothese hebben en hoe artsen daarmee moeten omgaan.
Ze kwam tot de conclusie dat het voor het verbeteren van de tevredenheid van belang is om te voldoen aan de verwachtingen van de patiënten. Dat kan alleen als de verwachtingen eerst tot in detail helder zijn, voor de patiënt én voor de dokter. Aan de hand daarvan kan daarna voor die individuele patiënt de best passende beslissing gemaakt worden, wat betreft de beste behandeling en revalidatie. Witjes schrijft dat het patiënten-aandeel van ‘shared decision making’ vaak voor verbetering vatbaar is en dat ‘verwachtingsmanagement’ met simpele middelen beter op de patiënt kan worden afgestemd.
Promotor: prof. dr. G.M.M.J. Kerkhoffs
Co-promotores: dr. R.C.I. van Geenen en dr. P.P.F.M. Kuijer
Plaats en tijd: Agnietenkapel, 14.00 uur
