Dirk Ubbink, hoogleraar Evidence-Based Medicine and Shared Decision-Making, maakte twee e-learnings voor dokter en patiënt om beter te leren sámen te beslissen over de behandeling.
De dokter die spreekt in moeilijke woorden. Hij beslist wat er met je gaat gebeuren en jij loopt, als patiënt, met een hoop vragen de spreekkamer weer uit. Dit is steeds vaker een scenario ‘van vroeger’. Tegenwoordig beslissen zorgprofessionals sámen met de patient over de beste behandeling. In vaktermen heet dit gedeelde besluitvorming. ‘Iedereen vindt gedeelde besluitvorming een goed idee, maar het wordt nog niet genoeg toegepast,’ vindt kersverse hoogleraar evidence-based medicine and shared decision-making Dirk Ubbink.
In de praktijk vergt het ‘samen beslissen’ een andere manier van communiceren met elkaar. De dokter moet meer uitleggen, de patiënt moet leren meer vragen te stellen over zijn opties, zijn keuzes en risico’s. En dat is nog een beetje wennen. ‘De dokter heeft er natuurlijk voor gestudeerd, maar hij weet niet hoe de patiënt denkt, voelt, wat zijn omstandigheden zijn en welke wensen hij heeft. Dat moet hij vragen en dat is nieuw,’ vertelt Ubbink.
Om zowel de zorgprofessional als de patiënt te laten wennen aan de manier waarop je werkelijk sámen beslist over een behandeling, heeft Ubbink twee e-learnings gemaakt die de zorgprofessional en de patiënt op weg moeten helpen. ‘We wilden weten: hoe kunnen we de partijen in de spreekkamer nou leren hoe ’t werkt?’ Een groot deel van de e-learnings richt zich op gesprekstechnieken. Zorgprofessionals krijgen bijvoorbeeld zinnen aangereikt als ‘u heeft dit gehoord, wat vindt u ervan?’, en ‘Heeft u de keuzes begrepen?’ De patiënt leert dat hij keuzes heeft en dat hij daarnaar mag vragen op ’t spreekuur.
‘We proberen ook duidelijk te maken dat de eerste gesprekken meer tijd zullen vergen, maar dat dat uiteindelijk een veel tevredener patient oplevert. Want we wéten uit onderzoek dat het werkt voor patiënten. Er is meer kennis van hun eigen gezondheid en ziekte en patiënten zijn vaker tevreden over het zorgproces. Ook zien we dat patiënten meer therapietrouw zijn, júist omdat ze zelf de keuze maakten voor hun eigen behandeling. Daarnaast is er minder overbehandeling omdat bijvoorbeeld bij chirurgische ingrepen patiënten vaker kiezen om juist níet (operatief) te behandelen.’
De e-learnings zijn een feit. De komende tijd zal via de NFU, via de Patiëntenfederatie, zorginstituten en campagnes ruchtbaarheid gegeven worden aan het bestaan van de learnings. Zodat zorgprofessionals en patiënten werkelijk samen leren.
De e-learnings zelf bekijken?
>> zorgprofessionals
>> patienten
Het project van Dirk Ubbink is onderdeel van het e-healthprogramma van het Citrienfonds. Het Citrienfonds werd door het ministerie van VWS in 2014 ingesteld om de toekomstbestendigheid van onze gezondheidszorg te garanderen. Binnen het fonds zijn de afgelopen jaren diverse deelprojecten uitgevoerd. Amsterdam UMC leidde onder andere het programma ‘e-health’ over hoe het gebruik van informatie- en communicatietechnologie de gezondheid(szorg) kan verbeteren. Prof. dr. Marlies Schijven is hierachter de drijvende kracht.
