Hoe komt het dat de ene persoon gezond ouder wordt, terwijl de ander problemen krijgt met het geheugen? Op dinsdag 23 juli is er om 18.15 uur bij EenVandaag, het nieuws- en actualiteitenprogramma van AVROTROS op NPO1, een reportage te zien over het Tweelingen-onderzoek van Alzheimercentrum Amsterdam.

De eeneiige tweeling Jacques en Fred Kueter wordt een dag gevolgd tijdens de onderzoeken die zij ondergaan in het kader van de TWIN 60 ++ studie. Om de twee jaar komen de heren een dag naar Alzheimercentrum Amsterdam voor verschillende onderzoeken zoals hersenscans, bloedafname en geheugentest.

Bij het ouder worden vinden er veranderingen plaats in de hersenen. De ene persoon kan met goede geestelijke vermogens heel oud worden, terwijl veroudering bij de ander leidt tot milde of ernstige geheugenproblemen. Een veelvoorkomende oorzaak van ernstige geheugenproblemen is de ziekte van Alzheimer. Uit eerder onderzoek is gebleken dat de stapeling van het eiwit amyloid in de hersenen de eerste stap is in de ontwikkeling van deze ziekte.

Amyloidstapeling

Om het ontstaan en de gevolgen van deze amyloidstapeling op de ontwikkeling van geheugenproblemen beter begrijpen zijn de onderzoekers van Alzheimercentrum Amsterdam in 2014 een onderzoek gestart bij 100 tweelingparen zonder geheugenklachten.

Door onderzoek te doen bij eeneiige tweelingen willen de onderzoekers meer te weten te komen over de erfelijke achtergrond van het wel of niet krijgen van stapeling van eiwitten en geheugenproblemen. Het onderzoek is in samenwerking met het Nederlands Tweelingen Register (NTR) en onderdeel van een grote Europese samenwerking.

Leefstijl

Hoewel deze identieke tweelingen 100% van hun erfelijke materiaal delen blijkt de mate van amyloidstapeling niet gelijk. Bij 14 paren had één helft van de identieke tweeling wel amyloidstapeling en de ander niet. De resultaten van dit onderzoek laten zien dat naast genen, ook omgevingsfactoren zoals bijvoorbeeld leefstijl en opleidingsniveau, een belangrijke rol spelen.

In het vervolg van deze studie kijken de onderzoekers welke omgevingsfactoren de gevonden verschillen bij deze tweelingen kunnen verklaren. Daarnaast willen de onderzoekers het beginstadium van de ziekte van Alzheimer beter in kaart brengen door deze groep oudere tweelingen langdurig te vervolgen. Dit geeft hen ook de mogelijkheid om de rol van genen en omgeving op de voortgang van de ziekte te bestuderen. Met de resultaten van deze studie willen artsen en onderzoekers in de toekomst mensen met een verhoogd risico op het ontwikkelen van de ziekte van Alzheimer eerder identificeren. Ook zoeken de onderzoekers naar aanknopingspunten voor preventie van de ziekte.