Een bijzondere gast maakt op dinsdag 30 oktober zijn opwachting in het AMC. Nobelprijswinnaar Phillip Allen Sharp, ontdekker van RNA-splitsing, geeft in collegezaal 1 een lezing over RNA-interferentie, een methode die veelbelovend lijkt als therapie tegen uiteenlopende ziekten.

“Deze ontdekking is niet enkel van belang voor basisonderzoek in de celbiologie maar ook essentieel voor onderzoek naar kanker en andere ziekten.” In 1993 won Phillip Allen Sharp, Amerikaans geneticus en moleculair bioloog, samen met Richard J. Roberts de Nobelprijs voor de Fysiologie en Geneeskunde voor hun onderzoek naar ‘split-genen’. Dit werk leverde een van de eerste indicaties op van het verbazingwekkende fenomeen van ‘discontinue genen’ in zoogdiercellen. De ontdekking dat genen onzinsegmenten bevatten die worden bewerkt door cellen tijdens het gebruik van genetische informatie, is belangrijk voor het begrijpen van de genetische oorzaken van kanker en andere ziekten.

Genen tijdelijk stilgelegd

De ontdekking van Sharp en Roberts leidde bijvoorbeeld weer tot de uitvinding van RNA-interferentie (door de Amerikaanse celbioloog Andrew Fire), een handige methode waarmee elk gewenst gen tijdelijk kan worden stilgelegd en die daarmee veelbelovend lijkt als therapie tegen uiteenlopende ziekten. In zijn lab in Massachusetts experimenteert Sharp nu met deze techniek. Zo bracht Sharp in 2002 via RNA-interferentie al essentiële genen van het aidsvirus tot zwijgen, wat twee voordelen opleverde: het virus besmette minder nieuwe cellen én het vermenigvuldigde zich minder snel.

Van aids tot kanker 

Met name virusinfecties als aids en polio, maar ook kanker lijkt een geschikt doelwit voor RNA-interferentie, evenals bepaalde genetische afwijkingen. Want veel virussen, kankers en genetische ziekten danken hun ziekmakende vermogen aan de activiteit van slechts een paar genen. Door die lam te leggen zou je de aandoeningen logischerwijs moeten kunnen onderdrukken.

Zal RNA-interferentie zijn medische beloften waarmaken? Of is het niet meer de vraag ‘of’ maar ‘wanneer’?