Steeds meer mensen nemen een tatoeage, en daardoor stijgt ook het aantal huidproblemen. Amsterdam UMC richtte hiervoor in 2017 een speciale Tattoopoli op. Geen plek om een tatoeage te laten verwijderen als je ontevreden bent, maar waar artsen huidklachten behandelen die veroorzaakt worden door je tattoo. Inmiddels zijn de spreekuren verdubbeld.

Dat Nederlanders steeds vaker een tatoeage nemen, merkte ook dermatoloog Sebastiaan van der Bent. Hij is één van de oprichters van de Tattoopoli. "Met de toename van het aantal mensen dat een tatoeage laat zetten, nemen ook klachten ván die tatoeages toe. We zien van alles voorbijkomen. Jeuk, een allergische reactie, bulten, verkleuringen, wonden of zelfs pijn door een tattoo. Ook zien we steeds vaker patiënten met huidproblemen bij permanente make-up (tatoeages van de lippen, wenkbrauwen of eyeliner)."

Wist je dat:

… de Tattoopoli van Amsterdam UMC alleen tatoeages behandelt die klachten geven?

De Tattoopoli onderzoekt en behandelt klachten en afwijkingen van de huid. De dermatologen van de polikliniek doen dus géén cosmetische ingrepen. "Wij verrichten bijvoorbeeld geen lasertherapie omdat een tatoeage niet meer 'mooi' wordt gevonden", zegt Van der Bent.

… meer dan de helft van de patiënten van de Tattoopoli een allergische reactie op de tatoeage-inkt heeft – met name op rode inkt?

De meeste klachten komen voor bij tatoeages met rode inkt. Deze klachten worden vaak uitgelokt door zonlicht. Hierdoor is de allergie vaker zichtbaar op armen en benen, die immers meer zon vangen. Mensen krijgen dan bijvoorbeeld jeuk, pijn en zwelling. Artsen weten nog niet precies welke stof in de rode inkt de boosdoener is. Overigens zien ze ook allergische reacties op bijvoorbeeld blauw, geel of groen, maar dat gebeurt veel minder vaak.

…niet enkel rode tatoeage-inkt problemen kan geven?

Ook tatoeages met zwarte inkt kunnen tot problemen leiden. Soms ontstaan er infecties, littekens maar ook auto-immuun huidziekten zoals psoriasis, sarcoïdose en lichen planus (een ontsteking van de huid met kleine, jeukende, rood tot licht paarse, vlakke bultjes). Deze huidaandoeningen kunnen op de plek van de tatoeage ontstaan door het tatoeëren zelf. Dit prikkeleffect wordt het ‘Koebner’-fenomeen genoemd. De prikkel van het tatoeëren triggert de afweer, waardoor de auto-immuunziekte opkomt op die specifieke plek. Niet alleen tatoeëren kan voor deze prikkel zorgen, ook een ander trauma als een val of operatie kunnen het immuunsysteem triggeren. Soms zijn de huidafwijkingen in de tatoeage de eerste uiting van zo'n auto-immuunziekte.

…klachten van tatoeages lastig te voorspellen zijn?

Huidklachten kunnen weken tot soms jaren na het plaatsen van de tattoo optreden. Artsen kunnen nog niet voorspellen wanneer en óf iemand een allergische reactie op de tatoeage krijgt omdat elke persoon een uniek immuunsysteem heeft en anders reageert op de inkt.

….er onderzoek wordt gedaan op gekweekte huid?

Amsterdam UMC doet onderzoek naar de invloed van tatoeage-inkt op én in de huid. Professor Sue Gibbs (hoogleraar Huidregeneratie VUmc/ACTA) en haar onderzoeksteam kijken met behulp van speciale 'kweekhuid' naar de reactie van het immuunsysteem op verschillende soorten en hoeveelheden tatoeage-inkt. De onderzoekers hopen uiteindelijk te helpen bij de ontwikkeling van nog veiligere kleurstoffen.

…de Tattoopoli van Amsterdam UMC de enige in Nederland is?

Door het stijgende aantal getatoeëerde mensen is er behoefte aan een gespecialiseerd centrum waar zij met huidklachten terecht kunnen. Juist daarom is de Tattoopoli opgericht. Op deze manier kunnen patiënten op deskundige medische hulp rekenen.

…de spreekuren van de Tattoopoli zijn verdubbeld vanwege de grote vraag? 

Tattoos zijn van alle tijden en culturen, Nederland is daar geen uitzondering op: circa 10 tot 12 procent van de Nederlanders heeft namelijk een tattoo, en ongeveer de helft hiervan heeft er zelfs meer dan één. Inmiddels zijn er al meer dan 250 patiënten op het spreekuur geweest.

Voor een afspraak op de polikliniek Dermatologie is een verwijzing van de huisarts of een medisch specialist nodig. Klik hier voor meer info.

Meer weten over veilig tatoeëren? Ga naar de site van het RIVM.

Tekst: Fleur Evers
Foto: Elmer Bets