Team Kindermishandeling AMC (Expertisecentrum)

De werkwijze van TASK-Amsterdam is gericht op signalering, diagnostiek, interventie en behandeling van (vermoedens van) kindermishandeling vanuit 1 multidisciplinair team.

TASK-Amsterdam staat voor Transmuraal Academisch Samenwerkingsverband Kindermishandeling Amsterdam. Het is een academisch samenwerkingsverband van experts die zich bezighouden met signalering, diagnostiek, interventie en behandeling van (vermoedens van) kindermishandeling. Hulp aan het kind en zijn/haar ouders staat hierbij centraal.

In het Emma Kinderziekenhuis AMC te Amsterdam is in de afgelopen jaren een unieke multidisciplinaire, academisch ingebedde, aanpak ontwikkeld om diverse vormen van kindermishandeling, waaronder ook seksueel misbruik bij jonge kinderen, kinderen als getuige van huiselijk geweld en mishandeling / verwaarlozing van het ongeboren kind, snel te signaleren. Na zorgvuldige diagnostiek volgt, na eventuele noodzakelijke interventies, adequate behandeling, gericht op vergroting van de veiligheid en het creeren van optimale ontwikkelingskansen voor het kind. Deze brede samenwerking heeft sinds 2004 haar nut bewezen. 

In 2012 werd deze samenwerking verder geformaliseerd door middel van het lanceren van het Transmuraal Academisch Samenwerkingsverband Kindermishandeling Amsterdam (TASK-Amsterdam).

Naast het patientgebonden werk is het doel van de samenwerking binnen TASK-Amsterdam de opgedane kennis breder toegankelijk te maken door middel van wetenschappelijk onderzoek, onderwijs en kennisdeling, zowel nationaal als internationaal. Wetenschappelijk onderzoek is onder andere ingebed in het Amsterdam Centre for Forensic Studies, een samenwerkingsverband tussen het AMC, de faculteit natuurkunde, wiskunde en informatica van de Universiteit van Amsterdam en het Nederlands Forensisch Instituut (NFI). Op het gebied van onderwijs en research onderscheidt TASK-Amsterdam zich van andere initiatieven in Nederland.

TASK-Amsterdam is een team, dat zich zowel op het gebied van patientenzorg als ook op het gebied van onderwijs en wetenschappelijk onderzoek toespitst op vier speerpunten ten behoeve van de gezondheid en veiligheid van kinderen:

  1. Signalering/screening
    Op de afdeling Spoedeisende Hulp (SEH) wordt bij ieder kind van 0-18 jaar zowel een gestandaardiseerde checklist (sputovamo) ingevuld als een Top Teen onderzoek (volledig ontkleedde inspectie) verricht. Het Top Teen onderzoek wordt momenteel ook geïmplementeerd binnen de kinder- en jeugdpsychiatrie. Onderzoek naar de waarde van dit screeningsprotocol is gaande. 
    Daarnaast wordt kindermishandeling gesignaleerd en aangepakt met behulp van de Amsterdamse Beslisbomen, een protocol dat gehanteerd wordt bij presentatie van ouders met zorgwekkend gedrag op de SEH (als slachtoffer van huiselijk geweld, met middelenmisbruik of na een tentamen suïcide). Alle gezinnen worden op zeer korte termijn door een multidisciplinair team op de polikliniek kindergeneeskunde gezien, zodat snelle hulp in het gezin mogelijk is.
  2. Diagnostiek
    Door het invoeren van protocollen, training van alle kinderartsen en assistenten, en diagnostiek in samenwerking met het AMK wordt een zo zorgvuldig mogelijk diagnostiek bij vermoedens van kindermishandeling bevorderd.
  3. Interventie
    De rechtstreekse samenwerking met het AMK en RvK maakt dat er geen “dubbele” diagnostiek bij het kind en het gezin hoeft te worden verricht en voorkomt onnodige belasting. De veiligheid van het kind kan snel worden geschat en wordt optimaal gewaarborgd. Iedere betrokkene geeft terugkoppeling van zijn onderzoek en behandeling totdat naar mening van de experts voldoende hulp ingezet is om het kind optimale ontwikkelingskansen te bieden.
  4. Behandeling
    Doordat men letterlijk bij elke casus met elkaar om tafel zit, zijn ook de lijnen naar behandeling kort en wordt voor elke patiënt een individueel multidisciplinair behandelplan opgesteld. Verwijzing verloopt hierdoor zeer soepel. Het behandelaanbod is binnen de Bascule zeer divers en behelst onder andere behandelingen gericht op de verbetering van de ouder-kind interactie en traumaverwerking. De Bascule geeft op korte termijn een terugkoppeling van de resultaten. Elke casus wordt gevolgd tot de interventie en/of behandeling naar mening van het expertiseteam voldoende gewaarborgd is.

TASK- Amsterdam heeft met betrekking tot bovenstaande speerpunten speciale aandacht voor het ongeboren kind. Al vroeg in de zwangerschap worden casussen besproken waarbij er zorgen om zwangere vrouwen zijn en vinden de noodzakelijke interventies en/of behandeling plaats. Kansen worden zo optimaal benut en het is vaker mogelijk dat het kind op een veilige en gezonde wijze bij de eigen ouder(s) kan opgroeien.

Twee keer per maand vinden multidisciplinaire bijeenkomsten plaats, waarbij de vertegenwoordigers van de verschillende instellingen om de tafel zitten. Hierin wordt de nieuwe en lopende casuïstiek van SEH, (kinder-)afdelingen en –poli besproken. Doel van de casuïstiekbespreking is intervisie bij vermoedens van kindermishandeling betreffende diagnostiek, interventie en behandeling en reflectie op het eigen handelen. Een casus wordt gevolgd tot er geen actie meer ondernomen hoeft te worden.

Deze multidisciplinaire en transmurale aanpak leidt tot een integrale benadering van de 4 speerpunten en is in lijn met de aanbevelingen in het recent verschenen rapport van het kinderrechtencollectief en die van de Gezondheidsraad.

Geschiedenis

TASK-Amsterdam is ontstaan uit een samenwerkingsverband tussen het Team Kindermishandeling van het Emma Kinderziekenhuis AMC, de Bascule, het AMK en de RvK. Medewerkers van een ziekenhuis worden regelmatig met een vermoeden van kindermishandeling geconfronteerd, maar in het verleden was hier niet op een gestructureerde wijze aandacht voor. Er was behoefte om casuistiek te bespreken, om (medisch-)inhoudelijk met deskundige collega's te kunnen overleggen. In 2004 kwam het Team voor het eerst bij elkaar, het Emma Kinderziekenhuis AMC was hiermee een van de eerste ziekenhuizen in Nederland met een multidisciplinair team kindermishandeling. Behalve (medisch-)inhoudelijke aspecten kwamen ook juridische, medisch- ethische en emotionele aspecten van omgaan met gezinnen waarin vermoedelijk mishandeling speelt aan bod. Er werden aandachtsfunctionarissen aangesteld op alle afdelingen in het ziekenhuis, er werd onderwijs verzorgd waardoor de alertheid van medewerkers op het herkennen van kindermishandeling toenam. Inmiddels worden per jaar circa 200 kinderen in het Team besproken.

In 2009 en 2010 werd, in samenwerking met het AMK/BJAA en Augeo Foundation, een nationaal congres over kindermishandeling georganiseerd, met als thema 'weerstanden overwinnen' en 'communiceren en samenwerken'. In 2012 en 2014 zijn driedaagse internationale congressen georganiseerd. Voor meer informatie over onze onderwijsactiviteiten zie 'onderwijs'.

Een wetenschappelijke basis is essentieel wanneer men het over de diagnose ‘kindermishandeling’ heeft. Veel studenten uit allerlei studierichtingen deden een keuzevak of (afstudeer-)onderzoek bij TASK-Amsterdam. Binnen het team zijn inmiddels 3 promovendi actief. De eerste promotie, door mevrouw T. Sieswerda-Hoogendoorn, heeft plaatsgevonden op 9 mei 2014.

De experts zijn afkomstig uit onderstaande organisaties:

  • Het AMC, Team Kindermishandeling;
  • Emma Kinderziekenhuis AMC;
  • De Bascule (Academisch Centrum voor Kinder- en Jeugdpsychiatrie);
  • Veilig Thuis (samenvoeging van voorheen AMK / Steunpunt Huiselijk geweld) / JBRA (Jeugdbescherming Regio Amsterdam)

Samenwerkingsverbanden

TASK-Amsterdam onderhoudt goede samenwerkingsverbanden met diverse organisaties die zich bezig houden met de herkenning, diagnostiek en behandeling van kindermishandeling. Op het gebied van patientenzorg zijn dit o.a.:

Op het gebied van onderwijs zijn dit o.a.:

Op het gebied van research zijn dit o.a.:

English Summary

TASK- Amsterdam (Multidisciplinary Academic Child Advocacy Center- Amsterdam) consists of a group of experts in detection and intervention in (suspected) child abuse. Its aim is to recognise and diagnose child abuse and to start effective treatment for the families involved. TASK-Amsterdam is a hospital-based child advocacy team, with partners from both inside and outside the Academic Medical Center (AMC).

Partners from within the AMC are:

  • Specialised paediatricians
  • Paediatric radiologist
  • Paediatric gynaecologist
  • Paediatric surgeon
  • Physicians and nurses from the accident and emergency department
  • Nursus from the paediatric ward
  • Social workers from the paediatric wards, obstetric and neonatology ward
  • Child psychologist

Partners from outside the AMC are:

  • Bascule, academic center for child and youth psychiatry
  • Child abuse physician from the Child abuse report and advice center (Advies- en Meldpunt Kindermishandeling, AMK)
  • Child protection services (Raad voor de Kinderbescherming, AMK)

The team was founded in 2004, as one of the first multidisciplinary hospital-based child advocacy centers in the Netherlands. It started with monthly team meetings where colleagues could discuss suspicions of child abuse and decide which actions should follow. Nowadays the team meetings are twice a month, discussing about 200 cases per year. Besides consultancy and advice, team members also have OPD’s for children referred for a suspicion of child abuse. Furhermore, education and research on child abuse are important areas of expertise.