22 feb 2021 | Verhaal

Studenten hebben het zwaar in deze coronatijd. Waar lopen ze vooral tegenaan? Renate Dekker, studieadviseur van de geneeskundefaculteit van de Vrije Universiteit (VU), vertelt over een recente VU-enquête en haar eigen ervaringen.

Waarom besloten jullie tot de enquête?

“Uit een studie van Caring Universities kwam naar voren dat studenten zich eenzamer en somberder voelen. Ze kunnen zich slechter concentreren en maken zich zorgen over hun studievoortgang. Naar aanleiding van dit onderzoek en andere signalen hield de VU onlangs een eigen enquête om de behoeften van studenten in kaart te brengen.”

Wat waren de bevindingen?

“De enquête schetst een zorgwekkend beeld. Eén derde van alle VU-studenten gaf het eigen welzijn een onvoldoende. Bij geneeskunde was dat ongeveer een kwart. Geneeskundestudenten zijn weliswaar blij met de vrijheid die online onderwijs geeft, maar ze ervaren ook meer stress. Het ontbreken van fysiek onderwijs heeft impact op hun mentale welzijn: ze zijn bezorgd om hun algemene welbevinden en ze missen gezamenlijke activiteiten en het contact met studiegenoten en docenten. Ook zijn ze bang dat ze onbedoeld de examenregels overtreden bij een online tentamen.”

Herken je dit beeld uit je eigen praktijk?

“Ik spreek regelmatig eerstejaarsstudenten die het gevoel hebben dat ze hun medestudenten niet kennen. Ze hebben moeite met het vasthouden van een dag-nachtritme en met plannen, concentreren en zichzelf gemotiveerd houden. Daarnaast zie ik tweedejaars die het eerst hartstikke goed deden, maar bij wie het studeren nu niet meer lukt. Of derdejaars bij wie een buitenlandse minor (een bijvak dat ook bij een andere universiteit gevolgd kan worden, red.) niet doorgaat of die in de ‘wachtstand’ staan voor hun master (dat deel van de opleiding waarin je coschappen loopt, red.). Ook hoor ik dat mensen de urenlange online-colleges vermoeiend vinden. De balans is er gewoon uit. Wie stress ervaart, heeft nu minder mogelijkheden om zichzelf weer op te laden.”

Wie zijn het meest kwetsbaar?

“Studenten die al vóór de coronacrisis ergens mee kampten, zijn nu extra kwetsbaar. Denk aan depressiviteit of eetproblemen. Verder is bekend dat buitenlandse studenten meer risico lopen op een sociaal isolement. Dat geldt ook voor degenen die mantelzorger zijn: zij isoleren zichzelf uit angst om hun zieke of kwetsbare familielid te besmetten. Studenten die thuis geen goede werkplek hebben of in een onprettige situatie zitten, hebben het eveneens moeilijk. Voor mensen die het lastig vinden om hulp te vragen, hoge eisen stellen aan zichzelf en maar doormodderen, duurt deze periode erg lang. Ook die groep loopt uiteindelijk vast.”

Wat voor advies geef je?

“Ik luister veel. En ik laat studenten zelf formuleren wat er speelt; zo komen ze vaak tot nieuwe inzichten. Uit hun verhalen blijkt dat ze heel veel ondernemen om deze periode door te komen. Ze vormen online studiegroepjes, kijken YouTube-filmpjes over studiemethoden, doen vrijwilligerswerk of gaan een instrument bespelen, hardlopen of mediteren. Ontzettend knap hoe ze zichzelf op de been houden! Ik benadruk altijd dat ze trots kunnen zijn op wat wél lukt. Maar ik laat ook weten dat zoiets zich niet altijd vertaalt in hoge cijfers of het halen van een vak. Soms moet je gewoon accepteren dat het nu even niet lukt.”

Welke hulp biedt de VU?

“Als studieadviseurs spreken we studenten via videobellen en een online inloopspreekuur. Binnen de geneeskundefaculteit hebben we bovendien een ‘Plan en DOE-groep’ opgezet en brengen we maandelijks een podcast uit. Ook de studentenpsychologen en -decanen bieden natuurlijk ondersteuning op mentaal vlak. Onlangs is zelfs een career officer gestart (die helpt met het vinden van een passende baan na je studie, red.). Je bereikt nooit iedereen, maar veel studenten vermeldden in de enquête dat ze waarderen wat de VU doet. Dat is hartverwarmend, want we moeten deze periode natuurlijk samen zo goed mogelijk doorkomen.”

Hulp of inspiratie nodig?

https://www.med.vu.nl/nl/studenten/Studieadviseurs/index.aspx
https://www.studioovu.nl
https://vuweb.vu.nl/nl/meer-over/studentenwelzijn
https://caring-universities.com/nl/
https://gezondeboel.nl/nieuws/nieuw-omgaan-met-coronastress/
https://www.frissegedachtes.nl/