Onderzoeker Gabry Mies, verbonden aan de afdeling Psychiatrie van Amsterdam UMC, onderzoekt sinds kort of dat laatste klopt. “Je ziet dat sommige adolescenten, pakweg 16-17 jaar, veel drinken en er op latere leeftijd overheen groeien. Ze raken niet verslaafd. Ik wil weten hoe dat zit. Begrijp me goed, te veel alcohol is niet goed. Maar het is de vraag of ‘bingedrinken’ als tiener leidt tot verslaving later.”

Mies is verbonden aan Neuroscience of Addiction, waarin behalve Amsterdam UMC ook de Universiteit van Amsterdam meedraait. De onderzoeksgroep heeft een bijzonder experiment ontwikkeld, verzonnen door onderzoeksleider Janna Cousijn, om te kijken wat alcohol doet met het brein van jongeren (16 of 17 jaar) zonder ze een druppel alcohol te geven. “Dat mogen we niet doen. Het is immers verboden om onder de 18 alcohol te drinken.”

Geur-bubbelapparaat

Voor haar onderzoek gebruikt ze een geur-bubbelapparaat. Die machine met buisjes en slangen blaast de geuren via de neus bij mensen naar binnen. “Wat laten de jongeren ruiken aan bier, de zoetige geur van druivensap en de neutrale geur van water. Behalve jongeren worden ook volwassenen tussen de 30 en 35 jaar aan deze proef blootgesteld om zo verschillen tussen jeugd en volwassen op het spoor te komen.”

Dat ruiken doen ze niet op een plezierige plek in een café. De bubbelmachine staat in een onderzoeksruimte met MRI-scanner, een apparaat dat met sterke magneten, zonder schade toe te brengen, structuren in het lichaam afbeeldt. “De proefpersonen die meedoen, liggen in de scanner en krijgen dan met een slangetje de geuren door hun neus. Wij kijken welk gebiedje in de hersenen op de geurprikkel reageert.”

Ander hersengebied

De onderzoekers verwachten dat bij de jongeren een ander hersengebied actief wordt dan bij dertigers. Mies verklaart: “We denken dat als jongeren drinken ze een gevoel van beloning eraan over houden. Het is lekker, ik lust er nog wel een. Bij de excessieve oudere drinker verdwijnt het gevoel van de beloning en is drinken een gewoonte. Dat wordt aangestuurd vanuit een ander hersengebied.”

Het team wil 120 mensen in de scanner en er zijn pas veertig personen gescand. Er zijn zowel jongeren als mensen tussen de 30 en 35 nodig. Vooral het werven van jongeren is lastig, drinken onder de 18 mag niet. Dus als ze drinken, dan gebeurt dat stiekem. De deelnemers moeten aan wat eisen voldoen. Zo zoeken Mies en haar team mensen die minimaal twintig glazen bier per week drinken en daarnaast ook lichtere drinkers voor de vergelijking.

En ja, het gaat om bier. Kroegtijgers die van bier walgen en baco bestellen aan de bar kunnen niet meedoen. Mies: “En we maken het onszelf nog moeilijker, want er mogen alleen jongens en mannen meedoen. De onderzoeksgroep voor deze eerste studie is niet al te groot en er zijn grote verschillen in reukvermogen tussen mannen en vrouwen en dat verstoort het resultaat.”

Vragenlijst

Wie mee wil doen, moet een korte vragenlijst invullen om te zien of de kandidaat in aanmerking komt voor het experiment. Als dat het geval is, volgt een uurtje bier en andere vloeistoffen ruiken in de scanner van de universiteit in het centrum van Amsterdam. De onderzoekers laten dan ook plaatjes met alcohol zien. Het totale onderzoek duurt drie uur en de vrijwilliger gaat 40 euro rijker naar huis.

Dit soort onderzoek is van belang. Je moet precies weten hoe alcohol inwerkt op het jonge brein in vergelijking met het volwassen brein, stelt Mies. “Als mijn veronderstelling klopt dan moet je misschien in de alcoholpreventie bij jongeren andere wegen bewandelen dan bij het waarschuwen van volwassenen voor de kans op verslaving. En verder levert het onderzoek inzichten op over wat verslaving precies is.”

Meer informatie over het onderzoek https://nofaresearch.com/