Versie bij stuitligging

Als een kind bij een zwangerschapsduur rond de 36 weken in stuitligging ligt, dus met het hoofd naar boven in plaats van naar beneden, kan de verloskundig hulpverlener het kind helpen draaien. Dit noemen we ook wel een uitwendig versie. Ook als de stuitligging later wordt ontdekt, is het mogelijk om een versie te doen. Dit kan nog tot korte tijd voor de uitgerekende datum, alleen neemt de kans dat het lukt om het kind te draaien af als het kind groter wordt. De keuzehulp Versie (draaien) bij stuitligging geeft u meer informatie over de voordelen en de nadelen van deze behandeling. De keuzehulp kunt u gebruiken om het gesprek met uw verloskundig zorgverlener voor te bereiden.

Keuzehulp Versie bij stuitligging

De versie wordt meestal door één en soms door twee personen gedaan. Bij een versie draait de verloskundig hulpverlener het kind handmatig, door gerichte druk te zetten aan de buitenkant van uw buik. Het kind draait zo naar een hoofdligging door een soort koprol. Met twee handen worden de billen omhoog, uit het bekken gehaald. Vervolgens duwt zij/hij met een hand om de billen en een hand om het hoofd het kind naar een dwarsligging. Als de versie lukt, beweegt het kind daarna vanzelf verder naar hoofdligging.

Soms komt het kind niet over het dwarse punt heen. Dan is de versie niet gelukt. U kunt er dan voor kiezen om een tweede versie te laten doen. Dit wordt een aantal dagen later gedaan. U kunt er ook voor kiezen om te accepteren dat uw kind in stuit ligt en u gaan voorbereiden op de bevalling. Er is altijd een kleine kans dat uw kind uit zichzelf naar hoofdligging draait.

Medicijn om baarmoeder te ontspannen

Als uw baarmoeder gespannen is, kan een medicijn aan u worden gegeven om de baarmoeder te laten ontspannen. De kans dat de versie lukt, is dan groter. De verloskundig hulpverlener legt u vooraf uit wat de voor- en wat de nadelen zijn van dit medicijn.

Hoe groot is de kans dat een versie lukt?

Bij 55% van de zwangere vrouwen lukt de versie. De kans dat het lukt is groter als:

• U eerder bevallen bent
• Het kind nog niet is ingedaald
• Uw kind niet zo groot is
• U de buikspieren goed kunt ontspannen
• Er voldoende vruchtwater is
• De placenta (moederkoek) aan de achterkant van de baarmoeder ligt

Wanneer is een versie niet mogelijk?

Bijna alle kinderen die in een stuitligging liggen, kunnen gedraaid worden. Het kan alleen niet bij:

• Afwijkingen van de baarmoeder
• Een placenta (moederkoek) die voor de uitgang van de baarmoeder ligt
• Een hoge bloeddruk met complicaties van de moeder
• Een ernstige groeivertraging van het kind

De klinisch verloskundige, arts of gynaecoloog kijkt altijd eerst met een echo of een versie mogelijk is.

Hoofdligging veiliger voor moeder en kind 


Als het kind met het hoofd naar beneden ligt, heeft u een grotere kans op een normale bevalling en minder kans op problemen voor u en het kind. De kans op een keizersnede is dan ongeveer 11%. Als het kind met het hoofd naar boven ligt (stuitligging) heeft u bij een vaginale bevalling een iets hoger risico op problemen bij het kind tijdens de geboorte. U heeft bij een vaginale stuitbevalling ongeveer 50% kans dat het alsnog een keizersnede wordt. Bij een keizersnede zijn er meer risico’s voor de moeder. U heeft meer kans op wondinfecties, een nabloeding, trombose en langer herstel. Ook is er een kleine kans op ernstige complicaties zoals schade aan de darmen of blaas.

Vaginale bevalling veiliger voor volgende zwangerschappen 


Een ander nadeel van een keizersnede is dat u een litteken in de baarmoeder krijgt. Er is een kleine kans dat het litteken scheurt tijdens een volgende bevalling. Alle volgende bevallingen na een keizersnede vinden daarom in het ziekenhuis plaats. Er zijn dan meer risico’s voor moeder (veel bloedverlies in de buik) en kind (acuut zuurstoftekort).

Versie niet schadelijk voor het kind

Met een versie kan geen directe schade aan het kind worden aangebracht. Het kind zit goed beschermd in de vruchtzak met vruchtwater. Dit vruchtwater vangt de druk van buitenaf op.

Kleine kans op meteen een keizersnede, geen nadelen voor het kind

Complicaties komen zelden voor bij een versie. Na een versie kan de hartslag van het kind vertragen of versnellen. Meestal herstelt de hartslag zich weer na een paar minuten. Er zijn dan geen gevolgen voor de gezondheid van het kind. Om risico’s uit te sluiten wordt de hartslag van het kind minimaal een half uur na de versie gecontroleerd met een CTG (hartfilmpje).

Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat bij ongeveer 4 op de 1000 vrouwen een keizersnede nodig is, omdat de hartslag van het kind lager blijft. Een keizersnede is dan nodig omdat het kind anders kans loopt op zuurstoftekort of andere complicaties. Alle kinderen uit dit wetenschappelijke onderzoek (een optelsom van verschillende internationale studies) zijn na een keizersnede gezond geboren. In een Nederlandse studie waren er helemaal geen keizersneden nodig.

Conclusie

Een versie heeft weinig risico’s. De kans op problemen na een versie is veel kleiner dan de kans op problemen wanneer u bevalt met een kind in stuitligging. Daarom is het advies uw kind te laten draaien bij een stuitligging. Als de versie lukt is de bevalling veiliger voor u en uw kind.

De voor- en nadelen van het draaien van uw kind en wat u van een versie mag verwachten worden besproken. Daarbij is er altijd aandacht voor uw vragen en persoonlijke situatie.

Wat kunt u zelf doen?

Bereid u voor op het gesprek. Stel vragen of uit uw zorgen als u die heeft. U kunt uw partner of iemand anders meenemen naar het gesprek.

U beslist zelf of u een versie laat doen

U beslist zelf of u een versie laat doen. U heeft altijd de mogelijkheid om terug te komen op uw beslissing. Ook tijdens de versie kunt u aangeven als u wilt stoppen.

Spannend?

Veel vrouwen vinden een versie spannend. De verloskundig hulpverlener begrijpt dat en houd daar rekening mee. Hij/zij zorgt voor een rustige sfeer en luistert goed naar u. Veel vrouwen vinden het draaien van het kind achteraf meevallen.

Het draaien van het kind duurt ongeveer 5 tot 15 minuten. De afspraak voor de versie duurt in totaal een tot twee uur met voor- en nazorg.

• De verloskundig zorgverlener beoordeelt eerst de hartslag van het kind en doet een echo.
• Als dat nodig is en u dat heeft afgesproken, krijgt u een medicijn om de baarmoeder te laten ontspannen.
• U gaat op de onderzoekstafel liggen en krijgt een kussen onder uw knieën zodat de buikspieren minder aangespannen zijn.
• U krijgt gel of poeder op uw buik om het duwen op de buik om het kind te draaien soepeler te laten gaan.
• Als u er klaar voor bent, begint de versie. De verloskundig zorgverlener voelt het kind. Zij/hij probeert de billen van het kind uit het bekken te duwen. Als dat lukt kan zij/hij met de andere hand het hoofd de goede kant op duwen. Meestal is er nog een tweede helper bij.
• De verloskundig zorgverlener houdt contact met u. Als het drukken op uw buik pijn doet, stopt zij/hij. Na een pauze lukt het dan vaak weer wel. Is het te pijnlijk dan wordt de versie gestaakt. U bepaalt wat kan.
• Na afloop beoordeelt zij/hij opnieuw de hartslag van het kind met een CTG.
• Na de versie wordt een echo gemaakt om te zien of het kind in hoofdligging ligt.

Bij de versie kan er een beetje bloed van het kind in uw bloed komen. Heeft u bloedgroep Rhesus-D negatief en uw kind is Rhesus-D positief? Dan kunt u als het bloed van uw kind bij uw bloed komt, antistoffen gaan maken die gevaarlijk zijn voor uw kind. U krijgt daarom uit voorzorg een injectie met anti- D om te zorgen dat dit niet gebeurt.

Het kind kan weer terugdraaien


Soms draait het kind weer in stuitligging. Dat gebeurt bij 5% van het kinderen na een versie. U kunt dan opnieuw een versie laten doen.

Versie niet gelukt?

Als de versie niet gelukt is, kunt u altijd een tweede versie laten proberen. U bespreekt dit na afloop.

Blijft een kind in stuitligging liggen?

Dan worden de voor- en nadelen van een vaginale stuitbevalling en een keizersnede met u besproken.

Wanneer moet u contact opnemen?

De eerste dagen na de versie kunt u een gevoelige buik hebben. Het is belangrijk om op het bewegen van het kind te letten. Is dit minder dan u gewend bent, bel dan direct het ziekenhuis voor een extra controle. Bel ook bij bloedverlies, vochtverlies, buikpijn of een harde buik die niet overgaat.