Het wetenschappelijk onderzoek van de Nederlandse umc’s is goed. Dat is kort door de bocht de conclusie van een onderzoek dat de Nederlandse Federatie van Universitaire Medisch Centra (NFU) heeft laten doen. Bijzonder bij de uitkomst is dat Amsterdam UMC naar verhouding veel publiceert. “We werken hard”, verklaart Hans Romijn, voorzitter van de rvb van Amsterdam UMC.

In het rapport Research Impact of het Dutch University Medical Centers is geprobeerd de invloed van het wetenschappelijk onderzoek van de umc’s te schetsen. Het is onderdeel van de campagne Voor het leven van morgen van de NFU om duidelijk te maken wat het maatschappelijk belang is van de universitaire medische centra in Nederland.
De laatste jaren waren onderzoekers van de umc’s niet weg te slaan uit de media. Hun werk zet innovaties in gang en daagt uit. Hun kennis heeft invloed op gezond(er) leven en de besluiten die de overheid neemt. Tijdens de covid-19 epidemie heeft wetenschappelijk onderzoek nog meer aandacht gekregen, aldus het rapport. Alle verworven kennis verschijnt in wetenschappelijke tijdschriften, die veel worden geciteerd door anderen en die in toenemende mate worden gepubliceerd in tijdschriften die iedereen kan inzien zonder abonnement (Open Science).

Trots

Hans Romijn:

Romijn: "Ik ben trots op de uitkomsten. We onderzoeken complexe materie en we doen op een groot aantal gebieden sterk onderzoek. Daarbij zijn de umc’s de centrale motor in regionaal en nationaal verband. En we doen ook veel onderzoek in internationaal verband. We willen dat de hele wereld onze kennis kan gebruiken. Heel bijzonder is dat al 70 procent van onze artikelen tot de categorie Open Science behoort, die voor iedereen via internet toegankelijk is. En zo hoort het ook met onderzoek dat met publiek geld wordt uitgevoerd.”
Het rapport doet een poging het onderzoek in Nederland te vergelijken met andere instituten in Europa en daarbuiten. En dan is de conclusie duidelijk. “Topklasse”, zegt Romijn. “Zowel wat aantal betreft, als het aantal keer dat het artikel wordt aangehaald door anderen. Het niveau is gewoon goed. De overheid moet zich dit realiseren. Om deze positie vast te houden is het noodzakelijk dat onze regering meer investeert in biomedisch onderzoek.”

Hele veld van onderzoek
Het rapport beschrijft de wetenschappelijke productie van de umc’s tussen 2015 en 2018. In figuren geven de samenstellers aan in welke velden onderzoek wordt gedaan of er sprake is van fundamenteel of meer toegepast onderzoek. Het hele veld van onderzoek komt voorbij, hart en vaten, kanker, fundamenteel biochemisch onderzoek, besmettelijke ziekten, psychiatrie en volksgezondheid. De NFU-studie heeft ook uitgezocht wat er met die kennis gebeurt, anders dan blijven steken in de hoofden van andere onderzoekers. Veel onderzoek vindt zijn weerslag in medische behandelrichtlijnen, in beleidsstukken of in de media.
Uiteraard heeft Romijn, die bij de het tot stand komen van dit rapport betrokken was, gekeken naar hoe Amsterdam UMC presteert ten opzichte van de collega-instituten in Nederland. De gegevens zijn verzameld over de periode 2015-2018 toen er nog geen Amsterdam UMC was. “Feitelijk kun je dus niks zeggen over het rendement van de fusie tot Amsterdam UMC”, zegt Romijn. “Maar bij elkaar opgeteld scoren AMC en VUmc hoog. Ik verwacht dat als we deze analyse later nog een keer doen, dat dan echt de vruchten van de fusie zichtbaar worden. Door de samenwerking kunnen we nog beter onderzoek doen.”

Veel publicaties
In de analyse komt Amsterdam UMC naar voren als een instituut met veel publicaties, ten opzichte van de andere umc’s.  Romijn: “We zijn natuurlijk het grootste UMC in Nederland dus dat verwacht je ook, maar dat het verschil zo groot zou zijn, had ik niet verwacht. En ook in vergelijking met grote buitenlandse instituten doen we het als Amsterdam UMC goed. Mijn conclusie: we zijn goed en we werken hier hard, erg hard.”
Is er een voorbeeld van een onderzoek dat dit verhaal ondersteunt? Romijn denkt even na. “Er is zoveel. Heel opzienbarend was het onderzoek naar de behandeling in de bloedvaten met mechanische stolselverwijdering bij een acuut herseninfarct, de Mr Clean studie, die in The New England Journal of Medicine is gepubliceerd. Dat was een doorbraak in de behandeling van patiënten. De behandeling is hierdoor wereldwijd aangepast. Kijk, daarvoor zijn wij op deze wereld."