Het destijds 15-jarige neefje van AMC-anesthesioloog Fleur Mokken liep buiten met zijn tweelingbroer en een paar vrienden toen hij in elkaar zakte. Acute hartstilstand. De omstanders wisten niet wat er aan de hand was en belden direct 112. “Daarin hebben ze goed gehandeld”, vertelt Mokken. “Maar hoewel ze in Amsterdam centrum waren, duurde de aanrijtijd van de ambulance helaas langer dan eerste 6 minuten die bij een hartstilstand cruciaal zijn. Uiteindelijk is het zuurstoftekort zo ernstig geweest dat de neurologische schade bij m’n neefje al onherstelbaar was.”
Machteloosheid
Het incident maakte diepe indruk op Mokken en haar familie. “De machteloosheid die je kunt voelen als je niet weet wat je moet doen, kan heel diep gaan”, weet Mokken. “Ik wil niet dat mensen dat mee moeten maken.” Mokken’s hele familie besloot een reanimatiecursus te volgen en toen haar AMC-collega Veronika Evers de stichting ‘Levens redden doe je zo’ begon, meldde ze zich direct aan als vrijwilliger. “Al zou ik indirect maar één leven redden met alle tijd die ik erin stop - dat is alle moeite al meer dan waard.”
Geen toeval
De overlevingskans van iemand met een hartstilstand zou niet moet afhangen van de vraag of er toevallig iemand met een BHV-diploma in de buurt is, of een zorgprofessional, vindt cardio-anesthesioloog Veronika Evers, “Iedereen moeten kunnen reanimeren: het gaat niet om rocket science, maar om een zeer eenvoudige handeling die iedereen kan aanleren. En het beste moment om dat te doen is al op de basisschool. Vlak voor de pubertijd breng je kinderen het makkelijkst nieuwe vaardigheden bij, blijkt uit onderzoek. Naast kinderen in het voortgezet onderwijs trainen we daarom ook kinderen uit groep 8 van de basisschool. Schoolbesturen zijn in het begin soms huiverig: is reanimatie niet een te heftig onderwerp voor de kinderen? Maar het is helemaal niet eng. Het is pas eng als je niet weet wat je moet doen.”
Oefenen met 112 bellen
De schooltrainingen worden grondig aangepakt. Na een theoretische deel gaan de kinderen in aparte groepjes oefenen op poppen. Alle trainingen zijn hands on only. Dat wil zeggen: alleen reanimeren en geen beademing. Evers: “Uit Brits onderzoek blijkt dat de drempel voor mensen dan lager is om mee te doen, omdat sommigen beademen vies vinden.” Tijdens het praktische gedeelte leren de kinderen ook 112 bellen. “De meesten hebben dat nog nooit gedaan”, vertelt Mokken, “dus wat zeg je dan precies? We geven ook een demonstratie met de AED, zodat de kinderen erachter komen hoe simpel dat apparaat eigenlijk te bedienen is. Bij de borstcompressies leren we ze hoe ze met een simpel trucje toch voldoende kracht kunnen zetten om te reanimeren.”
Wat doe je met borsthaar?
De trainingen worden sinds dit voorjaar gegeven en werden direct enthousiast onthaald. “De kinderen vinden het ontzettend leuk om te doen!”, vertelt Evers. “En in elke klas zit wel iemand die iemand kent die een hartstilstand heeft gehad. In het programma bouwen we altijd ruimte in om ze hun persoonlijke verhalen te laten vertellen.” “We krijgen ook áltijd de vraag: heb je zelf wel eens iemand gereanimeerd?”, vult Mokken aan. “Als we vertellen dat we dat tijdens ons werk regelmatig moeten doen, zijn ze wel onder de indruk.” Andere vaak gesteld vragen? “Kinderen zijn zo onbevangen, ze stellen direct alle vragen die in ze opkomen. ‘Wat voel je als je een rib breekt? ‘Wat moeten we met die borsten doen?’ ‘En als een man nou veel borsthaar heeft?’ Ontzettend leuk om te beantwoorden!”
Standaardvaardigheid
Evers kon ‘haar’ stichting begin dit jaar opzetten met financiële steun van – toen nog – de Raad van Bestuur AMC. “Hans Romijn zag er direct het nut van in, daar ben ik hem dankbaar voor.” Die geldelijke steun was alleen voor de start bedoeld, ‘Levens redden doe je zo’ draait volledig op vrijwilligers. De scholen wordt wel gevraagd om een vrijwillige bijdrage voor de training, die 2 lesuren in beslag neemt en per klas wordt gegeven. Evers: “Dan zijn de kinderen in vertrouwd groepsverband. Ons doel is uiteindelijk dat de reanimatietraining een vaste plek krijgt in het curriculum op scholen. Het zou een standaardvaardigheid moeten zijn die alle kinderen aanleren, net als lezen en schrijven. Om dat voor elkaar te krijgen, wil ik een onderzoek opzetten dat het nut ervan ondubbelzinnig aantoont.”
Zelf reanimatietraining geven
‘Levens redden doe je zo’ zoekt nog meer vrijwilligers. Ben je medisch geschoold of heb je een persoonlijke ervaring met reanimatie in je omgeving? Solliciteer dan nu door een motivatiebrief en je CV op te sturen naar bestuur@levensreddendoejezo.eu. Studenten die een medische opleiding volgen, kunnen zich ook aanmelden.
Aanmelden scholen
Lijkt je dit wat voor de school van je kind, of werk je zelf in het onderwijs en ben je geïnteresseerd? Stuur dan vrijblijvend een mailtje naar bestuur@levensreddendoejezo.eu.
