Floor de Wit en Koen Bolhuis, die beiden werken op de afdeling Psychiatrie van Amsterdam UMC, kunnen het niet genoeg benadrukken: práát erover. Ze doen die oproep aan mensen die worden geteisterd door gedachten aan de dood, vaak als gevolg van een depressie. Maar ze doen de oproep expliciet ook aan hun familie, zorgverleners, vrienden, de huisarts: práát erover.
‘We doen dat zelf ook. Ik bel de familie van een patiënt altijd, bij iedere nieuwe behandelstap. En ik praat zo open mogelijk met de patiënt over alles wat we doen tijdens de behandeling,’ vertelt verpleegkundige De Wit.
Het is de crux van de behandeling: contact maken met de patiënt. De Wit: ‘Dat is essentieel, als een patiënt mij vertrouwt heb ik een betere behandelrelatie met hem of haar. Dat is nodig, want zo durft de patiënt mij meer te vertellen over zijn doodsgedachten, en ben ik beter in staat diegene te helpen.’
Ziekte
De Wit en Bolhuis willen graag meer begrip voor de gedachtegangen van iemand met een depressie. Want er zit nog altijd een taboe op suïcidale gedachten, ook bij zorgverleners; het is moeilijk om iemand te vragen naar zijn depressieve gedachten. ‘Mensen met een depressie leven in een koker. Ze zijn ziek, depressie is een ziekte. En die ziekte overtuigt hen ervan dat ze misschien beter dood kunnen zijn. Na behandeling kampt het overgrote merendeel niet meer met suïcidale gedachten. Maar het start ermee dat iemand eerlijk durft te delen met wat voor gedachten hij kampt. Daar moet je dus naar vragen.’
Patiënten zijn ook vaak bang om te vertellen wat ze denken, want ‘dan moet ik naar de gesloten afdeling’. Dat klopt niet. Een heel kleine minderheid wordt soms opgenomen op een gesloten afdeling. En bij de meeste van hen is dat dan nog altijd vrijwillig. ‘Die kennis helpt de patiënt soms al om eerlijker over zijn gevoelens te spreken,’ weet Bolhuis.
Samen
De Wit en Bolhuis stelden met collega’s samen een protocol op voor alle collega’s in het ziekenhuis die te maken kunnen krijgen met suïcidale patiënten. Een protocol dat niet bestaat uit afvinklijstjes en scores, maar waarin contact maken en nieuwsgierigheid naar de patiënt belangrijk zijn.
Kernboodschap van het protocol, dat zij op 2 A4’tjes wisten te vangen; het behandelen van suïcidaliteit doe je samen. Samen met de patiënt, samen met de familie, samen met je collega’s. Je bent niet alleen verantwoordelijk, want niemand hoeft zo’n last alleen te dragen.
Denk je aan zelfmoord? Praat erover. Bel 0800-113 of chat via 113.nl
Tekst: Loes Magnin
Foto: Shutterstock
