Oedeem is een extreme hoeveelheid vocht in het lichaam die onvoldoende snel kan worden afgevoerd.
In de eerste paar dagen is dit een natuurlijke en goede reactie om processen van wondgenezing op gang te brengen.
Later zit het vocht in de weg om goede beweeglijkheid toe te laten in vingers en pols.
Als een soort spinnenweb met dauwdruppels hebben we een enorm netwerk van lymfekanaaltjes in ons lichaam. Dit is bedoeld om het lichaam gezond te houden. Soms kan dit netwerk overbelast raken.
Door verschillende oorzaken, bij de handpatiënten op onze afdeling meestal door de wond/het letsel. Het letsel roept een heftige reactie op in het lichaam. Hierdoor komt er een prikkel om de wondgenezing op te starten. Als het goed is verdwijnt het oedeem snel. Soms duurt het langer en dan zijn er meer maatregelen nodig. Littekens dikker dan 1 mm vormen soms al een blokkade in het afvoeren. Er is dan hulp nodig om deze blokkades te overbruggen
Het lymfesysteem heeft drie functies:
1. Een goed evenwicht houden tussen bloedvolume en weefseldruk. Er vindt transport van vocht plaats vanuit het gebied tussen de cellen en de vaten. Het lymfesysteem draagt hieraan bij.
2. Het behoud van chemisch evenwicht vindt plaats doordat het lymfestelsel de eiwitten, micro-organismen (bijvoorbeeld een virus of bacterie) en eiwitgebonden hormonen opruimt en daarmee de chemische situatie herstelt.
3. Immunologische bescherming van het lichaam komt door aanmaak en verspreiding van lymfecellen in de lymfeklier die de lichaamsvreemde stoffen afbreken.
Oedeem behandel je met massagetechnieken, oefeningen, tape, drukkousen en bandages.
Leefregels
- Leg de hand/arm in bed of op tafel wat hoger op een kussen of draag een sling waarbij de hand net boven harthoogte is.
- Voorkom wondjes tgv scheren, tuinwerk, zonnebrand, muggenbeten of bloedprikken
- Voorkom het knellen van bandages, horloges, ringen, maar ook van een bloeddrukmeter
- Liever niet langer dan twee uur vliegen: uw arm kan de cabinedruk niet goed verdragen
Oefeningen
Oefeningen zijn gericht op het gebruik van de spieren. Ze pompen als het ware het vocht terug naar de bloedsomloop. Ook creëren ze verschil in druk op het weefsel waardoor er eveneens een afvoerstroom op gang komt.
Het oefenen helpt bovendien om de gewrichten soepel te houden en daarmee letterlijk armslag te krijgen en te behouden.
Vanzelfsprekend is het oefenen maatwerk. Soms lukken of mogen onderstaande oefeningen nog niet. Is het wondgebied nog niet belastbaar genoeg. Daarom is het altijd van belang dit in samenspraak met uw handtherapeut te doen.
Zoek een rustige plaats en reserveer tijd om te oefenen. Drie tot vijf maal daags.
Zit op stoel:
Adem rustig in en blaas uit (3x)
- Trek de schouders op en laat ze ontspannen terugvallen. (3x 5 keer)
- breng de armen achter de rug pak de handen vast en breng deze steeds
- verder langs de rug naar boven. (3x 5 keer)
- Handen bij elkaar voorlangs vasthouden en naar plafond reiken. (3x 5 keer)
- Handen gevouwen op achterhoofd; ellebogen naar achter bewegen en even vasthouden (10 tellen)
Handen op tafel:
- Buig en strek de ellebogen (3x) polsen (3x)
- Spreid en sluit de vingers (5x)
- Tip met de duim de vingertoppen aan (5x)
- Maak een vuist en strek weer de vingers uit (5x)
Bovenstaande beschrijvingen en oefeningen gelden zeker niet voor iedereen. Mensen met hart- en nierfalen of ander onderliggend lijden, wordt geadviseerd met hun behandelaar hierover contact te hebben.