Circulatiestilstand

Wat is het?

In een normaal werkend hart zorgt de elektrische activiteit ervoor dat het hart bloed naar de rest van het lichaam pompt (circulatie). Bij een circulatiestilstand pompt het hart niet. Hierdoor krijgen o.a. de hersenen geen bloed meer en raakt iemand buiten bewustzijn. Als het hart vanzelf weer gaat pompen, is er sprake van een wegraking (syncope). Als het hart niet meer vanzelf gaat pompen, is er sprake van een hartstilstand. Iemand moet dan gereanimeerd worden om niet te overlijden.

Als het hart niet pompt, kan er snelle en soms chaotische elektrische activiteit in het hart zijn (schokbaar ritme) of juist langzame of geen elektrische activiteit (niet-schokbaar ritme). Bij een reanimatie wordt het pompen van het hart met hartmassage nagebootst, zodat de hersenen toch zoveel mogelijk bloed krijgen. Bij een schokbaar ritme worden elektrische schokken toegediend met een defibrillator om te proberen het normale hartritme te herstellen. Daarnaast dienen professionals bij alle reanimaties medicatie toe.

De meeste mensen die gereanimeerd moeten worden vanwege een circulatiestilstand overlijden hieraan. Het snel starten met reanimeren en het zo snel mogelijk toedienen van een elektrische schok (als dit mogelijk is) verhoogt de kans op overleving. Als iemand in het ziekenhuis nog in leven is, gaat deze vaak naar de intensive care. Daar wordt hij of zij meestal een dag in slaap gehouden en gekoeld als de lichaamstemperatuur te hoog wordt. Dit is bedoeld om schade aan de hersenen zoveel mogelijk tegen te gaan. Als de slaapmedicatie wordt gestopt, is het afwachten of iemand weer wakker wordt. 

Een circulatiestilstand heeft altijd een onderliggende oorzaak. Meestal is er sprake van een hartaanval of hartinfarct, waarbij een deel van het hart te weinig bloed en zuurstof krijgt door een verstopping van een bloedvat van het hart. Ook kan er sprake zijn van een hartspierziekte of een probleem buiten het hart, bijvoorbeeld in de hersenen of in de longen.

Tijdens een reanimatie proberen de artsen de oorzaak te achterhalen en zo mogelijk te behandelen. Als iemand een reanimatie overleeft en de oorzaak nog niet bekend is, volgen er meer onderzoeken naar de oorzaak. 

Klachten en verschijnselen

Deze hangen af van de oorzaak van de circulatiestilstand. Soms ontstaat deze acuut zonder enige klacht vooraf en valt iemand plotseling om. Soms treden eerst hartkloppingen of duizeligheid op voordat iemand buiten bewustzijn raakt. Als de circulatiestilstand wordt veroorzaakt door een hartaanval, kan iemand eerst druk op de borst ervaren.

Diagnose en onderzoek

De volgende onderzoeken kunnen bij u uitgevoerd worden om de oorzaak van de circulatiestilstand te achterhalen: 

  • Echo van het hart;
  • Inspanningstest;
  • MRI van het hart;
  • Hartkatheterisatie;
  • Ajmaline-test

Behandeling

U komt mogelijk in aanmerking voor de volgende behandelingen:

  • Dotterprocedure;
  • Medicatie ter voorkoming van hartritmestoornissen;
  • Implantatie van een pacemaker of inwendige defibrillator.