Wat is het?
Om het bloed rond te pompen is het nodig dat het hart ritmisch samenknijpt. De hartslag begint met een elektrische prikkel in de sinusknoop, gelegen in de rechterboezem. Vervolgens wordt deze prikkel verspreid door beide boezems en door de elektrische prikkel kunnen de spierwanden van de boezems alvast samentrekken. De volgende plaats van de prikkel is door de AV-knoop, gelegen in het harttussenschot op de grens tussen de boezems en de kamers. Hier wordt de elektrische prikkel even afgeremd en gaat vervolgens via de bundel van His, de bundeltakken en uiteindelijk via Purkinjevezels naar de binnenkant van de hartkamers om deze te activeren. Nu kunnen de hartkamers samentrekken en wordt het bloed van de rechter kamer naar de longen uitgepompt, en wordt het bloed van de linker kamer via de aorta (grote lichaamsslagader) naar het lichaam toe uitgepompt.
De letterlijke vertaling van sick sinus syndroom is een “zieke sinusknoop syndroom”. Normaliter zorgt de sinusknoop ervoor dat het hartritme rustig en regelmatig verloopt.
Wanneer de sinusknoop niet goed functioneert en te weinig prikkels afgeeft zal het hartritme soms te langzaam (beneden de <60 slagen per minuut zijn) kunnen gaan of zelfs even een pauze in het ritme laten zien. Dit is het belangrijkste deel van het probleem. Daartegenover staat dat rondom de zieke sinusknoop het weefsel ook niet goed is, en waarbij de boezem zelf ritmes gaat ontwikkelen die te snel (> de 100 slagen per minuut) of onregelmatig kunnen zijn.
Oorzaak
De oorzaak van het sick sinus syndroom is niet altijd bekend. Het vaakst is de sinusknoop door ouderdom aangedaan. Tevens kan een al minder functionerende sinusknoop door medicatie, bedoeld om de snelle ritmes af te remmen, nog minder goed gaan functioneren.
Klachten en verschijnselen
Er kunnen verschillende klachten optreden bij het sick sinus syndroom die meestal gerelateerd zijn aan de hartslag. Bij een te langzame hartslag zullen klachten optreden van moeheid, duizeligheid, of het gevoel te hebben om weg te raken/flauw te vallen. Bij een te snelle hartslag zullen klachten optreden van een opgejaagd gevoel, hartkloppingen, pijn op de borst klachten, opvliegers en een te snelle hartslag.
In de loop van de tijd zal de kans toenemen op het ontstaan van boezemfibrilleren, wat een onregelmatig ritme is wat meestal snel is. Tijdens de veroudering kan naast een sinusknoop probleem ook geleidelijk een AV-block erbij ontstaan.
Diagnose en onderzoek
Om te achterhalen of u het sick sinus syndroom heeft, kunnen er verschillende onderzoeken nodig zijn. Voor uitleg over de onderzoeken zelf wordt er verwezen naar andere beschikbare folders.
Hartfilmpje (Electrocardiogram; ECG)
Een van de eerste onderzoeken die zal plaats vinden is het maken van een hartfilmpje om de hartritmestoornis goed in beeld te brengen.
Holteronderzoek
Is een onderzoek om vast te stellen hoe vaak en op welke momenten de hartritmestoornis voorkomt.
Inspanningsonderzoek
Het inspanningsonderzoek kan plaats vinden op de fiets of loopband. Er wordt gekeken of de hartritmestoornis wordt uitgelokt onder invloed van inspanning.
Reveal implantatie
Als niet duidelijk is waar uw klachten vandaan komen omdat ze sporadisch optreden, kan het nuttig zijn een zogenaamde “Reveal” te implanteren. Dit is een onderhuids klein device waarmee het ritme vastgelegd kan worden, en op momenten dat er klachten ontstaan kan het ritme in de 24 uur ervoor opgeslagen worden.
Echocardiografie
Vaak staat een ritme probleem van of rond de sinusknoop niet op zichzelf. Er wordt een echocardiogram van het hart gemaakt om te kijken of er sprake is van onderliggend hartlijden. Bijvoorbeeld een lekkende hartklep.
Behandeling
De behandeling van het sick sinus syndroom zal bestaan uit het innemen van medicatie tegen te snelle ritmes en / of een pacemaker tegen te trage ritmes. Wanneer de medicatie wordt gestart of een pacemaker wordt geplaatst hangt af van de ernst van de afwijking en van de klachten die u heeft.
Medicatie
Bij het sick sinus syndroom wordt medicatie voorgeschreven die het hartritme rustiger en regelmatiger maken. Voorbeelden van medicijnen die kunnen worden voorgeschreven zijn; anti-aritmica (om te voorkomen dat de hartslag onregelmatig wordt, zoals betablokker en andere soorten medicatie die in het algemeen ook de hartslag vertragen ) of digoxine (om een onregelmatige hartslag iets rustiger te maken, maar niet om te voorkomen dat het onregelmatig wordt).
Pacemaker
Als de gangmaker van hart (de sinusknoop) niet meer goed functioneert en af en toe te traag wordt kan het nodig zijn een pacemaker te implanteren, die het hart regelmatig prikkels kan geven. Dit wordt gedaan door via een draad - die via een ader naar de rechter hartholte wordt geleid – prikkels af te geven vanuit een batterij die onderhuids wordt geplaatst. Deze onderhuidse batterij bevat een programma welke voortdurend naar de eigen prikkels uit het hart kijkt, en pas een prikkel afgeeft bij uitval of te traag ritme. Dus als de hartslag te traag is zal de pacemaker het hartritme bijsturen, als de hartslag niet traag is zal de pacemaker niet hoeven te prikkelen.
Er zijn tegenwoordig ook draadloze pacemakers, dat wil zeggen, pacemakers die direct in het hart worden geimplanteerd en waarbij een draad niet nodig is.