Psychiater en onderzoeker Christiaan Vinkers van Amsterdam UMC krijgt 600.000 euro van de Hersenstichting voor onderzoek naar behandeling van depressie na jeugdtrauma. Hij gaat kijken of mifepristone, een medicijn dat al jaren buiten de psychiatrie wordt gebruikt bij endocriene aandoeningen zoals Cushing, ook effectief is bij het behandelen van depressie na jeugdtrauma.
In 2016 waren er volgens het RIVM 551.000 Nederlanders met een depressie. “In veel gevallen is een depressie goed te behandelen, maar jeugdtrauma vormt hierbij een groot probleem”, zegt Vinkers. “Standaard depressiebehandelingen zoals antidepressiva en psychotherapie werken tot wel 50 procent slechter bij deze groep. Daarom zijn er nieuwe behandelingen nodig voor de groep patiënten die ernstige jeugdtrauma hebben meegemaakt in de vorm van verwaarlozing of misbruik.
Blokkeren van het stresseiwit
Laboratoriumonderzoek heeft aangetoond dat de gevolgen van jeugdtrauma op volwassen leeftijd omgekeerd kunnen worden door een bepaald stresseiwit, de glucocorticoïd receptor (GR), kortstondig te blokkeren en zo het stresssysteem te resetten. Jeugdtrauma’s belasten het stresssysteem en het stresseiwit GR namelijk teveel, waardoor het stress- en immuunsysteem op jonge leeftijd ontregeld raakt.
Die biologische ontregeling blijft het hele leven bestaan en maakt iemand gevoeliger voor depressies. “Het huidige onderzoek moet aantonen of mifepristone bij de mens de gevolgen van jeugdtrauma kan aanpakken door het stresssysteem te resetten”, aldus Vinkers. “Als dit het geval is, dan kan de behandeling snel in de praktijk worden gebracht. Het medicijn is in Nederland namelijk al beschikbaar en wordt succesvol gebruikt voor het behandelen van endocriene aandoeningen zoals Cushing.”
Onderzoeksopzet
Het onderzoek wordt uitgevoerd onder 185 patiënten met een depressie die een jeugdtrauma hebben meegemaakt. De helft van de patiënten slikt het medicijn mifepriston. De andere helft van de patiënten slikt een placebopil. Patiënten kunnen meedoen bij GGZ InGeest (Amsterdam), Lentis/UMC Groningen (Groningen), en waarschijnlijk op een aantal andere plekken in Nederland. Ervaringsdeskundigen op het gebied van depressie en jeugdtrauma zijn nauw betrokken bij dit voorstel. De studie wordt ondersteund door de Depressievereniging. Patiënten die aan het onderzoek willen meewerken, kunnen zich aanmelden via Christiaan Vinkers (c.vinkers@amsterdamumc.nl).