Als er prostaatkanker is vastgesteld kan bestraling een mogelijke behandeling zijn. Dit kan een uitwendige bestraling of een inwendige bestraling zijn of een combinatie van beide. Hieronder leest u meer over de inwendige bestraling met Jodium-125 zaadjes. Deze bestraling is een mogelijke behandeling als de tumor nog klein is.
De inwendige bestraling, ook wel brachytherapie genoemd, is een hele andere bestralingstechniek dan de uitwendige bestraling. Bij deze techniek worden radioactieve bronnen in of tegen de tumor gebracht. Het voordeel is dat het doelgebeid (gebied wat bestraald moet worden) heel gericht behandeld kan worden. Hierdoor wordt zo min mogelijk gezond weefsel beschadigd.
Bij de inwendige bestraling van prostaatkanker gebruiken we Jodium-125. Deze radioactieve stof zit in hele kleine titanium hulsjes: de "zaadjes" of bronnen. Deze bronnen worden geïmplanteerd in de prostaat. De radioactiviteit neemt in 60 dagen tot de helft in sterkte af. Er komt maar een klein deel van de straling buiten de prostaat. De bronnen blijven voor de rest van uw leven achter in de prostaat.
Jodium zaadje
Wat is de voorbereiding?
Voor de behandeling bepaalt de radiotherapeut of de prostaat geschikt is voor deze behandeling. U krijgt onder andere een inwendig onderzoek met de vinger, waarbij de prostaat via de anus wordt onderzocht. Wij noemen dit rectaal onderzoek. Met een echoapparaat wordt de grootte van de prostaat bepaalt. Dit noemen we de volumemeting. Met de volumemeting bepalen wij hoeveel bronnen nodig zijn voor de behandeling. Ook de plastest bij de uroloog telt mee in de beoordeling.
Als de radiotherapeut accord gaat deze behandeling volgt er nog een afspraak op de polikliniek Anesthesiologie. Dit in verband met de verdoving die nodig is voor de behandeling. De Anesthesist moet ook zijn/haar akkoord geven.
De behandeling vindt plaats op het Dagcentrum, D0. Eén dag voor de behandeling belt u tussen 14.00 en 17.00 uur naar het Dagcentrum, tel. 020-5664458. Zij zullen u vertellen hoe laat u verwacht wordt.
De avond voor de behandeling laxeert u de darmen met een klysma. Een recept voor het klysma krijgt u samen met de afsprakenbrief.
Wat gebeurt er bij de opname?
Voor het plaatsen van de bronnen wordt u een aantal uren in het ziekenhuis opgenomen. Op de dag van behandeling moet u nuchter zijn. Dat betekent dat u niets meer mag eten vanaf 0.00 uur. U mag tot 2 uur voor de operatie nog wel wat drinken. Bijvoorbeeld water of thee. In ieder geval geen melk(producten) en vruchtensappen.
De behandeling gebeurt meestal onder algehele narcose. Tijdens de ingreep krijgt u een blaaskatheter. U krijgt een staafje van een echoapparaat in de endeldarm. Daarmee kunnen we de prostaat goed zien. Met een computer berekenen wij waar de bronnen geplaatst moeten worden. Met naalden brengen we de radioactieve bronnen in de prostaat. Dat gaat via de huid tussen balzak en anus (het perineum). De blaaskatheter wordt verwijderd voordat u uit de narcose komt. Als alles goed gaat (als het plassen weer gewoon gaat), kunt u dezelfde dag weer naar huis.
Leefregels
De radioactieve bronnen bestaan uit een huls van Titanium met het Jodium-125 erin. De straling uit de radioactieve bronnen werkt heel plaatselijk. Daardoor komt weinig straling buiten het lichaam. De straling die toch buiten het lichaam komt vormt voor de omgeving een klein risico. Ook neemt de sterkte van de straling in de loop van de tijd steeds verder af, zodat er na enige tijd geen straling over is. De aanwijzingen die u hier onder leest gelden dan ook voor korte tijd. Belangrijk is: hoe groter de afstand tussen u en iemand anders, hoe minder sterk de straling is.
De sterkte van de straling neemt hierbij snel af:
• Een 2 maal zo grote afstand geeft een 2 x 2 = 4 maal lagere sterkte van de straling.
• Een 3 maal zo grote afstand geeft een 3 x 3 = 9 maal lagere sterkte van de straling.
Instructie:
- Tot 8 weken na de behandeling liever geen kinderen op schoot nemen.
- Afstand houden tot kinderen en zwangere vrouwen:
- Tot 8 weken mag u niet langer dan 1,5 uur per dag dichter dan 1 meter bij kinderen of zwangere vrouwen in de buurt zijn.
- Na 8 weken mag u dit uitbreiden tot 3 uur.
- Na 16 weken hoeft u geen afstand meer te houden vanwege de straling.
- Vrijen of masturbatie: Om te voorkomen dat een bron in het lichaam van iemand anders komt, raden wij u aan bij de eerste twee orgasmen bij geslachtsgemeenschap een condoom te gebruiken of anders te masturberen.
- Omdat er radioactieve bronnen in uw lichaam zitten raden wij u aan, als u binnen 2 jaar na de behandeling overlijdt, voor een begrafenis te kiezen. Bij een crematie kunnen de radioactieve bronnen een risico zijn voor anderen. U dient dit te melden bij de begrafenisondernemer of het uitvaartcentrum.
Wat zijn de bijwerkingen?
Door de behandeling kunt u een blauwe plek onder uw balzak krijgen.
U kunt moeite krijgen met het plassen. Er kunnen ook andere klachten optreden, zoals een branderig gevoel en/of vaker moeten plassen. De urine of het sperma kan vlak na de behandeling bloed bevatten. U kunt ook een beetje dunne ontlasting krijgen en kan er wat slijm bij de ontlasting zitten. Het krijgen van een erectie kan soms in het begin wat problemen geven. De arts zal de bijwerkingen voor de behandeling met u bespreken.
Als u vragen heeft van seksuele aard, dan kunt u die met uw behandelend arts bespreken.
Na de behandeling
De eerste controle op de afdeling Radiotherapie vindt ongeveer 4 weken na de behandeling plaats. Er wordt dan een CT-scan gemaakt en u heeft een afspraak bij uw behandelend arts op de afdeling radiotherapie. Eventuele klachten en vragen worden besproken. U hoeft nog niet uw PSA te laten controleren, dat is nog te vroeg voor na de behandeling. Dat komt later. Na afloop van de bestralingsbehandeling blijft u onder controle bij uw uroloog en uw behandelend arts op de afdeling Radiotherapie.
Meer informatie?
Er staat meer informatie op de volgende website: www.kanker.nl
Patientenorganisatie: www.prostaatkankerstichting.nl
De behandelend arts geeft natuurlijk ook antwoord op alle vragen.
De Voorlichting van de afdeling Radiotherapie kan U ook meer uitleg geven. Zij zijn bereikbaar via e-mail (voorlichting-radiotherapie@amc.nl). Voordat de behandeling plaats vindt heeft u een voorlichtingsgesprek waarin de hele behandeling wordt doorgenomen.