Hieronder vindt u een overzicht van samenwerkingsverbanden en lopende projecten:
Institute for Risk Assessment Sciences, Universiteit Utrecht
Luchtverontreiniging in relatie tot zwangerschapsuitkomsten en gezondheid kind. Prof. dr. Bert Brunekreef; dr. Ulrike Gehring Blootstelling aan elektromagnetische velden in relatie tot de cognitieve ontwikkeling van 5-6 jarigen. dr. Anke Huss
Hogeschool van Amsterdam
Eetpatronen op 5-6 jarige leeftijd en de oorzaken en consequenties van deze eetpatronen op gewicht(sontwikkeling) op 5, 7 en 10 jaar. Ir. Viyan Rashid.
GOLIAT
Fase 7 van de ABCD-studie maakt deel uit van een samenwerking met het GOLIAT project van ISGLOBAL. Dit is een internationaal onderzoek waar 11 Europese landen, Japan, Korea en de VS aan meedoen. Het GOLIAT-project is opgezet om het mogelijke effect van electromagnetische straling (RF-EMF), met een speciale focus op 5G, op de gezondheid van jonge mensen te onderzoeken. Dit zal betekenen dat we ook informatie zullen verzamelen over de hoeveelheid telefoon-, tablet- en computergebruik van de deelnemers.
SmartCHANGE
SmartCHANGE is een Europees project, gericht op het bevorderen van gezondheid en welzijn van jongeren in de leeftijd van 5-19 jaar, om hart- en vaatzieken en diabetes in de toekomst te voorkomen. Door gebruik te maken van bestaande gegevens over bijvoorbeeld levensstijl, omgeving, bloeddruk en stofwisseling van mensen over een langere periode, hoopt SmartCHANGE met machine learning methoden, modellen te ontwikkelen die deze ziekten kunnen voorspellen. Machine learning houdt in dat computers zelf leren van data, in plaats van dat alle kennis door mensen in de computer geprogrammeerd wordt. Dit is een vorm van kunstmatige intelligentie, ook wel AI genoemd. De AI-modellen zullen worden getraind om diverse gezondheidsgegevens van verschillende leeftijdsgroepen te analyseren. Samen met professionals uit de jeugdgezondheidszorg wordt op basis van de AI-modellen een gebruiksvriendelijke webapplicatie ontwikkeld die hen kan ondersteunen bij het inschatten van gezondheidsrisico’s van jongeren. Samen met jongeren wordt een mobiele gezondheids-app ontwikkeld die op een aantrekkelijke en persoonlijke manier veranderingen in je dagelijkse leven kan aanbevelen om gezondere gewoonten te bevorderen. Door samen met jongeren en gezondheidsprofessionals deze applicaties te ontwikkelen hoopt SmartCHANGE bij te dragen aan een nieuwe manier van samenwerken in de gezondheidszorg en aan een gezondere toekomst voor de samenleving. Jongeren zijn hierbij een belangrijke doelgroep omdat een ongezonde levensstijl vaak op jonge leeftijd wordt aangeleerd en gedragsverandering hier veel gezondheidswinst kan opleveren. De gegevens van de ABCD-studie worden gebruikt voor het maken van de AI-modellen. Contactpersonen zijn: Fawad Taj, Tanja Vrijkotte, Quint Olislagers
Urban-mental-health-studie
Onderzoek heeft laten zien dat 43% van de jongeren in Nederland kampt met psychologische klachten, waarvan een groot deel angst, stress en/of stemmingsklachten betreft, al dan niet gecombineerd met game-, alcohol- en/of drugs-afhankelijkheid (MIND, 2016). De Urban Mental Health (UMH)-studie richt zich op factoren die invloed hebben op het ontwikkelen van angst, depressie en/of verslaving bij jongeren die in Amsterdam geboren zijn. Er zal onder andere onderzoek gedaan worden naar:- het complexe samenspel tussen factoren uit de omgeving waarin een kind opgroeit in relatie tot psychische gezondheid- hoe we grootstedelijke ongemakken kunnen meten - hoe angstig- en somberheid samengaan met middelen- en mediagebruik -wat voor factoren uit de vroege kindertijd invloed hebben op het ontwikkelen van angst, depressie en/of verslaving in de adolescentie en jongvolwassenheid.
Voor deze studie willen we regelmatig korte vragenlijsten gaan afnemen bij de ABCD-deelnemers om meer inzicht te krijgen in hoe de jongeren zich over de tijd ontwikkelen. Het project zal uitgevoerd worden door Hanan Bozhar, onder begeleiding van Susanne de Rooij (epidemiologie, Amsterdam UMC), Helle Larsen (ontwikkelingspsychologie, UvA), Anja Lok (psychiatrie, Amsterdam UMC) en Tanja Vrijkotte (sociale geneeskunde, Amsterdam UMC). Het project loopt van 2020 tot 2024 en is onderdeel van the Centre for Urban Mental Health van de UvA.
Green Z:
Onderzoek naar de samenhang van percepties over klimaatverandering en planetaire gezondheidsvaardigheden met gedrag, leefstijl en zorggebruik bij jongeren en jongvolwassenen.
Jongeren en jongvolwassenen van nu (‘Gen Z’) groeien op in een tijd waarin de gevolgen van de klimaatcrisis en milieuproblemen onmiskenbaar zijn. Tegelijk is er een gebrek aan de nodige fundamentele veranderingen in hoe wij leven op onze planeet om een verergering te voorkomen. In dit onderzoek willen we inzicht krijgen in de rol die de klimaatcrisis speelt in het leven van ‘Gen Z’. Hierbij staat centraal hoe jongeren en jongvolwassenen informatie over de crisis vinden, begrijpen en toepassen om geïnformeerde keuzes te maken m.b.t. hun gezondheid, leefstijl en het gebruik van gezondheidszorg. Over deze gezondheidsvaardigheden in het kader van planetaire gezondheid is nog niet veel bekend.
Het project wordt uitgevoerd door Fabiola Müller, onder begeleiding van Tanja Vrijkotte, Mirjam Fransen en Margreet Harskamp – van Ginkel. Fabiola zal ABCD-data gebruiken en deze aanvullen met focusgroepgesprekken onder jongeren en jongvolwassenen om inzicht te krijgen in het volgende: Hoe denken en voelen jongeren en jongvolwassenen over de klimaatcrisis? Hoe vinden en evalueren zij informatie? In hoeverre interpreteren zij informatie als relevant voor (hun) gezondheid? Welke soort informatie(bron) kan bij jongeren en jongvolwassenen tot een verandering in percepties en normen leiden? En hoe zetten zij hun kennis en vaardigheden in om geïnformeerde keuzes te maken omtrent hun gezondheid en leefstijl binnen het gezondheidssysteem en de maatschappij?
Wij interviewen jongeren van middelbare schoolleeftijd en jongvolwassenen. Zo willen we begrijpen hoe toenemende onafhankelijkheid en een nieuwe sociale omgeving de impact van en het omgaan met de crisis beïnvloeden. De verworven kennis kan inzicht bieden in welke informatie het beste aansluit aan de kennis, normen en het mediagebruik van ‘Gen Z’ en hoe deze ze kan stimuleren en in staat stellen om geïnformeerde gedrags- en gezondheidskeuzes te maken.
Equal Life project
Hoe zorg je ervoor dat je lekker in je vel zit en dat dat zo blijft? Hoe houd je mentale problemen buiten de deur? Dat is een uitdaging voor volwassenen, maar zeker ook voor kinderen en jongeren. Kinderen en jongeren groeien op in zeer verschillende omgevingen: thuis, op school, onderweg en tijdens sport en spel. De kwaliteit van die omgevingen verschilt bijvoorbeeld in het aantal voorzieningen, zoals parken, speelplekken en sportclubs. De omgeving kan je uitnodigen tot gezond gedrag en tot het ontmoeten van anderen of juist niet. Zo maakt het uit of die omgeving groen en schoon is en er geen ongewenst geluid is, maar ook wat we zelf in die omgeving doen, zoals het gebruik van beeldschermen, gezond eten en bewegen. Er is nog weinig onderzoek gedaan naar de complexe samenhang tussen al deze omgevingsfactoren en hun invloed op de mentale gezondheid bij jongeren. Equal-Life is een groot Europees project waarbinnen gegevens over mentale gezondheid van onderzoek uit 8 landen worden gebundeld en gekoppeld aan omgevingsfactoren voor verschillende leeftijdsgroepen. Op basis hiervan worden combinaties van omgevingsfactoren in kaart gebracht die voor een goede ontwikkeling en mentale gezondheid belangrijk zijn. Dankzij projecten zoals Equal-Life, hebben we over 5 jaar meer zicht op wat we samen kunnen doen om ook van Amsterdam een stad te maken waar kinderen en jongeren mentaal gezond op kunnen groeien.
Lifecycle
De gegevens die we met de ABCD-studie verzamelen worden niet alleen door Nederlandse onderzoekers gebruikt, maar ook internationaal. Een voorbeeld van een groot Europese project waar ABCD-gegevens voor worden gebruikt, is Lifecycle. Met dit project onderzoeken ze de invloed van stress bij jonge kinderen op de gezondheid gedurende het hele leven. Aan dit project doen heel veel Europese cohorten* mee. Alle gegevens van de verschillende cohorten worden in een zogeheten Datashield gezet, hierin kunnen de onderzoekers analyses doen zonder dat wij de gegevens naar hen hoeven op te sturen (de gegevens blijven op onze eigen beveiligde Opal server staan).
Uiteindelijk wordt hier heel grootschalig internationaal onderzoek mee gedaan, waarbij gegevens van individuele deelnemers niet te zien zijn en ook niet gekopieerd en gedeeld worden tussen onderzoekers
Factoren in het vroege leven en de timing van de puberteit
Tegenwoordig accepteren veel artsen het feit dat de leeftijd waarop de puberteit bij jongens en meisjes begint gestaag daalt, terwijl deze ontdekking ook controversieel is. Welke factoren liggen ten grondslag aan deze trend? Waarom worden onze kinderen steeds vroeger biologisch volwassen? En wat zijn de medische en psychosociale implicaties hiervan? Antwoorden op deze vragen zijn nog steeds niet opgehelderd.
In het PhD-project "Early Life Factors and Pubertal Timing", zal Siyu Zhou de associatie van factoren in het vroege leven met het begin van de puberteit en de mogelijke latere invloed op de psychosociale gezondheid in de adolescentie (met name menstruatieklachten) onderzoeken. Hiervoor zal zij gebruik maken van de longitudinale gegevens van de ABCD- jongeren die al verzameld zijn, maar ook gegevens die verzameld gaan worden tijdens de nieuwe meetfase 7. We hopen veranderbare somatische en psychosociale factoren te vinden vanaf de peri-zwangerschap tot aan de kindertijd die samenhangen met een vroege timing van de puberteit. Deze kennis is vervolgens nodig om effectieve interventies te ontwikkelen die vroeg in het leven ingezet kunnen worden (zwangere-postnatale vrouwen) om vroege timing van puberteit te voorkomen.
Growh!
Preventie van obesitas tijdens cruciale fasen in de levensloop
Interventies gericht op het voorkomen van obesitas zijn nog altijd weinig effectief. Om de lasten van obesitas en gerelateerde cardio-metabole ziekten te verminderen is het belangrijk om op jonge leeftijd risicofactoren voor obesitas te verminderen.
Project GrowH! ontwikkelt en test interventies die beter aansluiten bij de doelgroep en daardoor mogelijk effectiever zijn, middels twee benaderingen: 1) Op basis van bestaande longitudinale gegevens wordt de impact van veranderbare risicofactoren berekend en bepaald welke interventies in theorie het meest effectief zijn en in welke fase van de levensloop; 2) Door middel van een participatieve aanpak worden interventies ontwikkeld en geïmplementeerd samen met jongeren en gezinnen. Daarnaast wordt vanuit een systeem-perspectief aanbevelingen gedaan voor het opschalen (regionaal, nationaal, internationaal) van de ontwikkelde interventies.
‘GrowH!’ is een internationaal project waarin diverse partijen uit wetenschap en praktijk samenwerken. ABCD gegevens worden gebruikt voor het eerste deel. De contactpersoon is: Anton Schreuder
