Onderzoek naar genderidentiteitsontwikkeling

Hoe kunnen we genderincongruentie beter begrijpen? Om die vraag draait het in onderzoeken naar de ontwikkeling van de genderidentiteit.

Onderzoekers willen meer zicht krijgen op factoren die een rol kunnen spelen bij de ontwikkeling van genderidentiteit en genderdysforie, van de kindertijd tot in het volwassen leven (Kreukels & Steensma, 2020). Ook wordt onderzocht of bepaalde genderidentiteiten andere zorg en behandelwensen behoeven. Gedurende het gehele traject en na afloop van de behandeling worden hiervoor data verzameld (Kreukels et al., 2012; de Vries et al., 2014).

Neurobiologische achtergrond
Een deel van het onderzoek naar genderidentiteitsontwikkeling richt zich op de hersenen. Welke overeenkomsten/verschillen in de werking en structuur van bepaalde gebieden van de hersenen zijn er tussen mensen met genderdysforie en mannen/vrouwen zonder genderdysforie? (Nota et al., 2017; Burke et al., 2014; Kreukels & Guillamon, 2016). De onderzoekers verzamelen en analyseren daarvoor hersendata (zoals metingen van hersenactiviteit tijdens het uitvoeren van een taak). Ander onderzoek naar de neurobiologische achtergrond van genderontwikkeling betreft genetische factoren (Polderman et al., 2017).

Psychoseksuele ontwikkeling
Ook de psychoseksuele ontwikkeling van kinderen met genderdysforie wordt onder de loep genomen in onderzoek naar gender-identiteitsontwikkeling. Met onderzoeksvragen als: zijn er factoren die voorspellen hoe de genderdysfore gevoelens zich ontwikkelen? Blijven de gevoelens aanwezig, neemt het toe of veranderen ze in de loop van de tijd? (Steensma et al., 2013). Wat is de beste manier om kinderen en ouders te begeleiden op weg naar adolescentie en volwassenheid? Spelen opvoedingsstijlen en persoonlijkheidskenmerken een rol? Hoe zit het met non-binaire genderidentiteitsontwikkeling?

Zorgevaluatie
Welke factoren zijn van belang voor het welslagen van de behandeling van transgenders? Het transitietraject stelt transgenders voor grote beslissingen, soms al op jonge leeftijd. Welke factoren in het behandeltraject dragen bij aan een goede kwaliteit van leven en hebben een positieve invloed op het psychologisch en seksueel functioneren later? Om de zorg en de uitkomsten van de behandeling goed te kunnen evalueren, wordt hier onderzoek naar gedaan (Kreukels et al., 2012, de Vries et al., 2014, van de Grift et al., 2017). Met deze kennis kan het zorgaanbod verbeterd worden.

Onderzoek bij adolescenten

Ook onder transgender jongeren wordt veel onderzoek gedaan. Het KZcG heeft een voortrekkersrol gespeeld in de wereld door het aanbieden van puberteitsremmers bij transgender jongeren: de zogenaamde ‘Dutch Approach’ (de Vries et al., 2011).

Ook wilsbekwaamheid en de impact van zorgstappen op het latere leven zijn onderwerp van onderzoek; we houden ons bezig met het maken van keuzes op jonge leeftijd en fertiliteit. Verbetering van het psychisch functioneren is daarnaast een belangrijk doel van de aanpak. Verder doet het KZcG onderzoek naar comorbiditeit; autisme spectrum problemen worden relatief vaak gezien. Dit vormt daarom een specifiek onderzoeksonderwerp (de Vries 2010, van der Miesen 2016).

Samenwerkingsverbanden

Samenwerkingsverbanden

  • European Network for the Investigation of Gender Incongruence, mental health part: samenwerking tussen klinieken in Amsterdam, Gent, Hamburg, and Oslo
  • Enigma transgender persons: samenwerkingsverband van onderzoeksgroepen die hersendata van transgenders hebben verzameld
  • Dsd-LIFE consortium: consortium van 14 klinieken in Europa die zorg verlenen aan personen met een variatie in de geslachtsontwikkeling, EU-subsidie FP7 Health
  • WHO-ICD 11 field trial GI: samenwerking met klinieken in Gent en Nottingham om ICD-11 criteria voor genderincongruentie te onderzoeken (Beek et al., 2017, Beek et al., 2016), financiering door ministeries VWS, BZ en OCW

Beeldbepalende publicaties
  • Kreukels, B.P.C., Köhler, B., Nordenström, A., Roehle, R., Thyen, U., Bouvattier, C., de Vries, A.L.C., Cohen-Kettenis, P.T., (2018) Gender Dysphoria and Gender Change in Disorders of Sex Development/ Intersex Conditions: Results from the dsd-LIFE Study. Journal of Sexual Medicine, 37:777-785.
  • Polderman, TJC, Kreukels, BPC, Irwig, MS, Beach, L, Chan, Y-M Derks, EM, Esteva, I, Ehrenfeld, J,Den Heijer, M, Posthuma, D, Raynor, L, Tishelman, A, Davis, LK, on behalf of the International Gender Diversity Genomics Consortium. (2018) The biological contributions to gender identity and gender diversity: bringing data to the table. Behavior Genetics,48:95-108.
  • Nota, N.M., Kreukels, B.P.C., den Heijer, M., Veltman, D.J., Cohen-Kettenis, P.T., Burke, S.M., Bakker, J. (2017). Brain functional connectivity patterns in children and adolescents with gender dysphoria: Sex atypical or not? Psychoneuroendocrinology, 86:187-195.
  • Beek, T.F. , Cohen-Kettenis, P.T., Bouman, W.P., de Vries, A.L.C., Steensma, T.D., Witcomb, G.L., Arcelus, J., Richards, C., de Cuypere, G., Kreukels, B.P.C. (2017). Gender Incongruence of Childhood: Clinical Utility and Stakeholder agreement with the World Health Organization’s proposed ICD-11 criteria. PLOS One. 12.
  • Beek, T.F., Cohen-Kettenis, P.T., Bouman, W.P., de Vries, A.L.C., Steensma, T.D., Witcomb, G.L., Arcelus, J,, Richards, C., Elaut, E., Kreukels, B.P.C. (2016).Gender Incongruence of Adolescence and Adulthood: Acceptability and clinical utility of the World Health Organization’s proposed ICD-11 criteria. PLOS One. 11.
  • Zucker, K.J., Lawrence, A.A., Kreukels, B.P.C. (2016). Gender Dysphoria in Adults. Annual Review of Clinical Psychology. 12: 217-47.
  • Kreukels, B.P.C. & Guillamon, A. (2016). Neuroimaging studies in people with gender incongruence. International Review of Psychiatry. 28: 120-8.
  • de Vries AL, McGuire JK, Steensma TD, Wagenaar EC, Doreleijers TA, Cohen-Kettenis PT. (2014). Young adult psychological outcome after puberty suppression and gender reassignment. Pediatrics. 134:696-704.
  • Steensma, T.D., McGuire, J.K., Kreukels, B.P.C., Beekman, A.J., Cohen-Kettenis, P.T. (2014). Factors Associated with Desistence and Persistence of Childhood Gender Dysphoria: A Quantitative Follow-up Study. Journal of the American Academy of Child and Adolescent Psychiatry, 52:582-590.
  • Steensma, T.D., Kreukels, B.P.C., de Vries, A.L.C., Cohen-Kettenis, P.T. (2013).Gender identity development in adolescence. Hormones & Behavior; 64: 288-297.
  • Kreukels, B.P.C., Haraldsen, I.R., De Cuypere, G., Richter-Appelt, H., Gijs, L., Cohen-Kettenis, P.T. (2012) A European Network for the Investigation of Gender Incongruence: The ENIGI initiative. European Psychiatry, 27: 445-450.
  • Kreukels, B.P.C., Cohen-Kettenis, P.T. (2011). Puberty suppression in gender identity disorder: the Amsterdam experience. Nature Reviews Endocrinology, 7:466-72.
  • de Vries, A.L.C., Cohen-Kettenis, P.T. (2012) Clinical management of gender dysphoria in children and adolescents: the Dutch approach. Journal of Homosexuality. 59:301-20.
  • de Vries, A.L., Noens I.L., Cohen-Kettenis P.T., Berckelaer-Onnes I.A., Doreleijers T.A. (2010) Autism Spectrum Disorders in Gender Dysphoric Children and Adolescents. Journal of Autism and Developmental Disorders. 40:930-6.