Overzicht anticonceptie met hormonen (o.a. implanon, spiraal en prikpil)

Informatie voor transgender personen met baarmoeder en eierstokken

In dit overzicht staan de verschillende soorten 'progesteronpreparaten'. Dit zijn middelen met hormonen die beschermen tegen ongewenste zwangerschappen (anticonceptie) en in de meeste gevallen ook de menstruatie (bloedverlies) onderdrukken.

Bescherming zwangerschap (anticonceptie)

Het hormoon progesteron voorkomt een zwangerschap op meerdere manieren:

  • het voorkomt de eisprong.
  • het houdt het baarmoederslijmvlies dun, waardoor een embryo niet kan innestelen.
  • het slijm in de baarmoederhals wordt dikker en taaier en daarmee minder toegankelijk voor zaadcellen.

Onderdrukking menstruatie (bloedverlies)

Vaak verdwijnt de menstruatie volledig onder invloed van progesteron. Toch kan er ook nog regelmatig sprake zijn van licht bloedverlies (‘spotting’); bij een enkeling komen ook langdurige bloedingen voor. Als u dit risico niet wilt lopen, is deze vorm van anticonceptie misschien niet de juiste optie voor u.

Als u testosteron gebruikt en de menstruatie daardoor al is gestopt, dan is de kans op bloedingen klein bij het gebruik van progesteron anticonceptie.

Mogelijke bijwerkingen

Bij de start van hormonale anticonceptie is er sprake van een verhoogd risico op stemmingsklachten of depressie. Als u merkt dat u stemmingsproblemen krijgt, bespreek dit dan met uw arts. Zo nodig maken uw arts en u een afweging maken tussen de voordelen (het stoppen van het bloedverlies) en de nadelen (stemmingsklachten).

Implanon

De implanon is een kunststof staafje dat in de bovenarm, vlak onder de huid, wordt geplaatst. Dat gebeurt onder plaatselijke verdoving.

Implanon
Implanon

Voordelen

  • U bent 3 jaar beschermd tegen ongewenste zwangerschap. De menstruatie kan volledig verdwijnen.

Nadelen

  • Geen cycluscontrole of -regulatie.
  • De implanon moet door een arts geplaatst en verwijderd worden.
  • Het verwijderen van de implanon gaat soms moeizaam vanwege littekenvorming van de huid.
  • Bij gespierde armen is het staafje soms zichtbaar.
  • U kunt last krijgen van langdurige spotting (kleine beetjes bloedverlies) of langdurige bloedingen en dat kan genderdysfore gevoelens veroorzaken.

Let op: het beschermt niet tegen seksueel overdraagbare aandoeningen.

Veiligheid: jaarlijks 0.3% kans op zwangerschap bij juist gebruik.

Kosten implanon

De implanon kost ongeveer €124,00. Kijk voor de meest actuele prijs op de website van het geneesmiddel of check bij uw verzekeraar.

17 jaar of jonger? Dan wordt de implanon en de plaatsing vergoed door de zorgverzekeraar.
18, 19 of 20 jaar? Dan wordt de implanon vergoed vanuit de basisverzekering, je betaalt wel eigen risico.
21 jaar of ouder? Dan wordt de implanon niet vergoed vanuit de basisverzekering; mogelijk wel vanuit een aanvullende verzekering.

De plaatsting van de implanon door de huisarts is gratis, maar plaatsing in een ziekenhuis wordt verrekend met het eigen riscio.

Veelgebruikte merken: Implanon NXT®

Orale anticonceptiepil zonder oestrogenen

Deze anticonceptiepil wordt in de volksmond ook wel de ‘mini-pil’. genoemd. Deze pil moet u dagelijks innemen op een vast tijdstip. Bij deze pil is er géén stopweek; u slikt de pil dus continu.

Orale anticonceptiepil zonder oestrogenen ('minipil')
Orale anticonceptiepil zonder oestrogenen ('minipil')

Voordelen

  • De menstruatie kan volledig verdwijnen.

Nadelen

  • U moet er elke dag, op dezelfde tijd, aan denken.
  • U kunt last krijgen van langdurige spotting (kleine beetjes bloedverlies) of langdurige bloedingen. Vaginaal bloedverlies kan zorgen voor genderdysfore gevoelens.

Let op: het beschermt niet tegen seksueel overdraagbare aandoeningen.

Veiligheid: jaarlijks 0.3% kans op zwangerschap bij correct gebruik.
Kosten: €4,00 per strip (= 1 maand). Kijk voor de meest actuele prijs op de website van het geneesmiddel of check bij uw verzekeraar.
Wordt niet vergoed door zorgverzekering. Mogelijk wel vanuit een aanvullende verzekering.

Veelgebruikte merken: Cerazette® *

Hormoonspiraal

Een hormoonspiraal geeft progesteron af. Het is een stukje kunststof in de vorm van een T, met een spiraal van ongeveer 3 cm. Het hormoonspiraal wordt via de vagina in de baarmoederholte geplaatst.

Hormoonspiraal
Hormoonspiraal

Voordelen

  • U bent 5 jaar beschermd tegen ongewenste zwangerschap.
  • De menstruatie kan volledig verdwijnen.

Nadelen

  • Geen cycluscontrole of -regulatie.
  • Het spiraaltje moet door een arts worden ingebracht en verwijderd.
  • Het plaatsen van het spiraaltje gaat via de vagina, met behulp van een spreider (eendenbek).
  • Het plaatsen van het spiraaltje zorgt vaak voor krampende (buik)pijn. Dit kan een paar dagen duren. Het lijkt op menstruatiekrampen en dat kan genderdysfore gevoelens met zich meebrengen.
  • Na het plaatsen van het spiraaltje kunt u een paar dagen bloedverlies hebben en gedurende enkele weken is er kans op spotting (licht bloedverlies). Soms is er de eerste maanden sprake van spotting of langdurig bloedverlies. Dat kan genderdysfore gevoelens met zich meebrengen.
  • Als u een SOA of een onbekende infectie heeft, is er een klein risico op een ontsteking van de inwendige organen na plaatsing van het spiraaltje.
  • Meestal wordt er na 6 weken een vaginale (dus inwendige) echo gemaakt om te controleren of het spiraaltje op de juiste plek in de baarmoederholte zit.

Let op: het beschermt niet tegen seksueel overdraagbare aandoeningen.

Veiligheid: jaarlijks 0.1% - 0.2% kans op zwangerschap na plaatsing van het spiraaltje.

Kosten hormoonspiraal

Het spiraal kost (afhankelijk van het merk) ongeveer € 132,00. Kijk voor de meest actuele prijs op de website van het geneesmiddel of check bij uw verzekeraar.

17 jaar of jonger? Dan wordt het spiraaltje vergoed door de zorgverzekeraar.
18, 19 of 20 jaar? Dan wordt het spiraaltje vergoed vanuit de basisverzekering; je betaalt wel eerst het eigen risico.
21 jaar of ouder? Dan wordt het spiraaltje niet vergoed vanuit de basisverzekering; mogelijk wel vanuit een aanvullende verzekering.

Plaatsing van het spiraaltje door de huisarts is gratis, maar plaatsing in een ziekenhuis wordt verrekend met het eigen risico.

Veelgebruikte merken: Mirena®, Kyleena®

Prikpil

De prikpil is een injectie met het hormoon progesteron, die om de 12 weken in de bovenarm of bil wordt toegediend door de (huis)arts of doktersassistente.

Prikpil
Prikpil

Voordelen

  • 3 maanden beschermd tegen ongewenste zwangerschap. De menstruatie kan volledig verdwijnen.

Nadelen

  • Geen cycluscontrole of -regulatie.
  • Als u de prikpil langere tijd gebruikt, kunt u botontkalking krijgen. Dit risico is misschien nog groter als u ook puberteitsremming gebruikt/heeft gebruikt. U kunt botontkalking tegengaan door lichaamsbeweging en het innemen van voldoende zuivel (calcium) en vitamine D.
  • Het zetten van de injectie kan gevoelig zijn.
  • De prikpil zou kunnen leiden tot gewichtstoename. De kans hierop is groter als u ook aangekomen bent na het starten met testosteron.
  • U kunt last krijgen van langdurige spotting (kleine beetjes bloedverlies) of langdurige bloedingen. Vaginaal bloedverlies kan zorgen voor genderdysfore gevoelens.
  • Als u last heeft van bijwerkingen (of er is sprake van een kinder-of draagwens) dan kunt u niet zomaar stoppen. U moet dan wachten tot het hormoon van de vorige injectie uitgewerkt is. Het uitwerken kan soms lang duren. Meestal een paar weken tot maanden, maar soms langer dan een jaar.

Let op: het beschermt niet tegen seksueel overdraagbare aandoeningen.

Veiligheid: jaarlijks 0.3% kans op zwangerschap bij correct gebruik.

Kosten prikpil

De prikpil kost ongeveer € 10,00 tot € 20,00 per injectie. Kijk voor de meest actuele prijs op de website van het geneesmiddel of check bij uw verzekeraar.

17 jaar of jonger? Dan wordt de prikpil vergoed door de zorgverzekeraar.
18, 19 of 20 jaar? Dan wordt de prikpil vergoed vanuit de basisverzekering; je betaalt wel eerst het eigen risico.
Ouder dan 21? Dan wordt de prikpil niet vergoed vanuit de basisverzekering, maar mogelijk wel vanuit een aanvullende verzekering.

Plaatsing van de prikpil door de huisarts is gratis, maar plaatsing in een ziekenhuis wordt verrekend met het eigen risico.

Veelgebruikte merken: Depo-Provera®, Sayana®

Vragen en contact

Bij vragen kunt u contact opnemen met de genderpoli via onderstaande gegevens.

Telefoon: 020 - 444 0542 (op werkdagen van 09.00-12.00 en 13.00-16.00)
Fax: 020 - 444 5254
E-mail: genderteam-poli@amsterdamumc.nl

Bent u bij ons in behandeling dan kunt u ook een bericht sturen via het patiëntenportaal Mijn Dossier.

Andere soorten anticonceptie