De informatie op de afdelingspagina van Pathologie bevat informatie voor zowel interne als externe geïnteresseerden en/of aanvragers.
MORTUARIUM / OBDUCTIE AFDELING
Voor nabestaanden is het overlijden van een naaste zeer verdrietig. Wij leven met u mee en begrijpen dat het moeilijk is om op dat moment na te denken over een laatste onderzoek van de overledene. Zo’n onderzoek na het overlijden wordt een obductie genoemd. Een obductie kan antwoord geven op vragen die nabestaanden en/of behandelaars nog hebben en draagt bij aan de vermeerdering van de medische kennis en evaluatie van het medisch handelen. Meer informatie kunt u vinden in vinden onderstaande brochures.
Brochure Obductie bij een volwassene
Brochure Obductie bij een kind
DIAGNOSTIEK
Bij alle diagnostiek is het streven zo snel mogelijk een geautoriseerde uitslag beschikbaar te maken. Hieronder vindt u informatie over de te verwachten doorlooptijden voor de verschillende vormen van diagnostiek. Vervolgens vindt u een overzicht van de aanvragen en inzendprocedure van verschillende soorten patiëntmateriaal en obducties.
Bij vragen kan telefonisch contact opgenomen worden met Histologie op 020-566 2941, Cytologie op 020-566 4388, Patiëntenzorg Secretariaat op 020-566 2827 of het Mortuarium op 020-566 3020.
DOORLOOPTIJDEN DIAGNOSTIEK
Histologische diagnostiek
Bij de histologische diagnostiek kan onderscheid worden gemaakt tussen biopten en operatiepreparaten. Voor beide geldt dat een fixatiestap en een doorvoerstap nodig zijn voordat coupes vervaardigd kunnen worden. Bij biopten kan het materiaal als het voor 13.00 uur binnen is meteen worden doorgevoerd, zodat er de volgende dag coupes beschikbaar zijn.
Operatiepreparaten moeten, nadat ze bij binnenkomst bewerkt zijn, ten minste 24 uur fixeren en kunnen daarna worden doorgevoerd. Er zijn dan na 2 dagen coupes beschikbaar. Vaak zijn aanvullende kleuringen nodig om tot een diagnose te komen. Het uitvoeren van een aanvullende kleuring duurt 1 dag. Ook is er bij sommige beoordelingen moleculaire diagnostiek nodig. De tijd voor het uitvoeren van moleculaire diagnostiek bedraagt maximaal 5 werkdagen.
Er wordt naar gestreefd om bij biopten op dag 3 of 4 (bij aanvullende kleuringen op dag 5) een geautoriseerde uitslag beschikbaar te hebben. Bij operatiepreparaten zal er gemiddeld op dag 4 of 5 een geautoriseerde uitslag beschikbaar zijn (bij aanvullende kleuringen of noodzaak om meer coupes uit te nemen op dag 6).
Indien er bot of kalk in een preparaat aanwezig is, kan het preparaat pas na ontkalking bewerkt worden. Afhankelijk van de grootte van het preparaat duurt ontkalking 3 tot 10 dagen. Ook is er bij sommige beoordelingen EM-diagnostiek nodig. De tijd voor het uitvoeren van EM-onderzoek bedraagt in principe 5 werkdagen.
Vriescoupe onderzoek
Bij vriescoupe onderzoek wordt het materiaal onmiddellijk bij ontvangst op de afdeling pathologie bewerkt en beoordeeld. Er wordt zo snel mogelijk een uitslag doorgebeld aan de aanvrager. De maximale doorlooptijd van een vriescoupe is 30 minuten vanaf ontvangst op de afdeling pathologie. Een langere doorlooptijd kan voorkomen indien er meerdere vriescoupes tegelijk worden ontvangen. Een enkele keer kan vertraging ontstaan doordat interne consultatie plaats moet vinden bij een lastige casus.
In het weekend en na 17.00 uur kunnen vriescoupes worden gedaan door de dienstdoende AIOS en patholoog. Deze hebben bereikbaarheidsdienst en moeten tijdig worden gewaarschuwd, zodat ze op tijd in huis zijn.
Cytologisch onderzoek
De unit Cytologie is gevestigd op locatie VUmc. Cytologisch materiaal wordt op de dag van binnenkomst onmiddellijk bewerkt. Voor de algemene cytologie (punctiemateriaal en vochten) geldt dat het vaak mogelijk is om de eerst volgende werkdag een voorlopige of geautoriseerde uitslag te hebben. In sommige gevallen zijn er aanvullende kleuringen of moleculaire diagnostiek nodig. De doorlooptijd van aanvullende diagnostiek kunt u vinden in bovenstaande paragraaf “Histologische diagnostiek”. Voor cervix cytologie geldt een doorlooptijd van zes werkdagen.”
Obducties
Obducties worden, indien voor 14.00 uur aangemeld, dezelfde dag uitgevoerd. Na 14.00 uur aangemelde obducties worden de ochtend erna uitgevoerd (bij aanmelding op vrijdag na 14.00 uur op maandag). Na afloop van de obductie worden de aanvragers telefonisch gewaarschuwd, zodat zij de obductiebevindingen door de obducent gedemonstreerd kunnen krijgen. Na het uitvoeren van een obductie wordt er binnen 24 uur een voorlopig obductieverslag geautoriseerd.
Bij obducties wordt ook materiaal voor histologisch onderzoek bewerkt. Na het beoordelen van de uitgenomen coupes wordt een definitief obductieverslag geautoriseerd. Dit definitieve obductieverslag is binnen 6 weken geautoriseerd. Indien hersenobductie plaatsvindt, worden de uitgenomen hersenen gefixeerd en daarna voor histologisch onderzoek bewerkt. Het fixeren van de hersenen duurt 2-4 weken. Een definitief obductieverslag is bij hersenobducties binnen 8 weken beschikbaar.
AANVRAGEN EN INZENDPROCEDURE PATIENTMATERIAAL EN OBDUCTIES
Een overzicht van alle documenten inzake het aanvragen en inzenden van patiëntmateriaal en obducties kunt u hier vinden.
Patiëntmateriaal
Patiëntmateriaal bij voorkeur op de dag van afname bij het laboratorium voor Pathologie inleveren (in ieder geval ongefixeerd, droog materiaal). Materiaal dient altijd vergezeld te zijn van een volledig ingevuld aanvraagformulier. De meeste aangeboden weefsels zullen direct na afname worden gefixeerd in een ruime hoeveelheid 4% formaldehyde oplossing. Neem bij voorkeur minimaal het 10-voudige volume van het biopt of excisie materiaal (zo ruim mogelijke hoeveelheid fixatievloeistof).
- Op alle potten (containers) een sticker met de persoonsgegevens van de patiënt.
- Op alle glaasjes voor de Cytologie met potlood, patiëntnaam, geboortedatum en eventuele onderverdeling vermelden.
Ongefixeerd patiëntmateriaal
Ongefixeerd materiaal dient droog of, indien het kleine biopten betreft, op een vochtig filtreerpapiertje (gedrenkt in fysiologisch zout) aangeleverd te worden. Ongefixeerd materiaal dient zo spoedig mogelijk afgegeven te worden voor verwerking. Na 16.30 uur wordt geen ongefixeerd materiaal meer in behandeling genomen.
Onderstaande materialen mogen niet op formaline gezet worden, dus ongefixeerd of in ander medium:
- Arterieresecties
- Biopten met de vraagstelling jicht
- Nier- en huidbiopten voor immuunfluorescentieonderzoek
- Leverbiopten
- Lymfklieren en beenmergbiopten met vraagstelling lymfoom (lymforeticulaire maligniteit)
- Huid-, spier-, fasciebiopten met vraagstelling myopathie voor enzymhistochemisch onderzoek. Dit materiaal dient in een spiertang en gefixeerd op karnovsky medium aangeleverd te worden.
- Darmbiopten met vraagsteling Hirschsprung
- Testisbiopten
- Bloed (ontstold) voor EM
- Colonpoliepen op kweekmedium
- Vochten
- Grote operatiepreparaten
Vloeistoffen en vochten, zoals urine, ascites, pleuravocht, bronchusspoelsel, etc.
Bij grote hoeveelheden vocht bij voorkeur een representatief deel van ca. 100 ml insturen. Gebruik een goed afsluitbare container in verband met lekkage. Direct na afname in de koelkast wegzetten en zo snel mogelijk insturen.
- Liquor: zo spoedig mogelijk na afname afgegeven op het laboratorium voor verwerking. Dit in verband met snelle degeneratie van cellen.
- Sputum: fixeren door ca. 30 ml alcohol absoluut toe te voegen alvorens in te sturen.
Gynaecologische uitstrijkcytologie: cervix, endocervix, vagina (vulva)
- Insturen in ThinPrep-fixatief (potje).
HR-HPV onderzoek wordt uitgevoerd door Amsterdam UMC, locatie VUmc.