Huidkanker is een van de meest voorkomende kankersoorten. Ongeveer 1 op de 6 Nederlanders krijgt huidkanker. De belangrijkste oorzaak van huidkanker is vaak en lang in de zon zijn.
Welke soorten huidkanker zijn er?
Er zijn meerdere soorten huidkanker. Andere woorden voor kanker zijn ‘tumor’ of ‘carcinoom’. De twee meest voorkomende soorten huidkanker zijn basaalcel-carcinoom en plaveiselcel-carcinoom.
Door een stukje huid weg te nemen (biopt) wordt er vastgesteld welke soort huidkanker het is.
Op de afdeling Radiotherapie van het AMC wordt huidkanker behandeld met straling.
Wat is het doel van bestraling?
Het doel van de bestraling is het laten verdwijnen van de huidkanker, waarbij de normale vorm van het lichaam kan blijven bestaan. Denk bijvoorbeeld aan bestraling van de neus. De kanker wordt bestraald maar de vorm van de neus blijft zoals hij was.
Welk gebied wordt bestraald?
Het gebied dat bestraald wordt heet doelgebied. De arts stelt het doelgebied vast. Het doelgebied hangt af van de plaats en grootte van de tumor.
Het doelgebied bepaalt welke soort bestraling er gebruikt wordt.
Welke bestralingen zijn er?
- Bestraling op een orthovolt toestel.
Dit apparaat bestraalt met röntgenstraling met een lage energie. Daardoor dringt de straling maar enkele millimeters tot centimeters het lichaam in en wordt gebruikt voor tumoren die aan de oppervlakte liggen.
Deze bestraling kan alleen in het AMC gegeven worden en niet op de locatie in Almere.
- Bestraling met een lineaire versneller.
Dit apparaat bestraalt met een hogere energie en kan daardoor oppervlakkige en dieper gelegen tumoren bestralen.
Deze bestraling kan in het AMC en op de locatie in Almere gegeven worden.
Wat zijn de voorbereidingen op de bestraling?
Voorbereiding op bestraling met het orthovolt-toestel
Soms is er een extra afspraak in de periode tussen het eerste gesprek met de radiotherapeut en de eerste bestraling. Deze extra afspraak is afhankelijk van de plaats van bestraling. Het kan soms nodig zijn een bescherming van lood te maken. Dat lood beschermt het gezonde weefsel in de omgeving van het gebied met kanker tegen straling.
Als de huidkanker op het hoofd of in het hoofd-hals gebied zit, wordt er vaak een masker van kunststof gemaakt. Daardoor kan het hoofd niet meer bewegen tijdens de bestraling.
Is de bestraling vlakbij het oog, dan wordt soms tijdens de bestraling een beschermend lensje van lood in het oog geplaatst. Het oog wordt hiervoor eerst lokaal verdoofd met oogdruppels. Dit loden lensje wordt na elke bestraling verwijderd. Het oog wordt na de bestraling tijdelijk afgeplakt totdat de verdoving is uitgewerkt.
Is de bestraling bij de neus dan worden meestal tijdens de bestraling beschermende loodjes in de neus geplaatst. Deze loodjes worden na elke bestraling verwijderd.
Voorbereiding op bestraling met de lineaire versneller
Voor de eerste bestralingsafspraak is er een afspraak voor een CT-scan. Met behulp van deze CT-scan wordt het bestralingsplan gemaakt.
Als er voor de bestralingen een masker is gemaakt, wordt deze ook gebruikt bij de CT-scan.
De behandeling
Het aantal bestralingen is afhankelijk van de plaats, de soort en grootte van de tumor.
De bestraling zelf is pijnloos.
De bestralingen vinden plaats op werkdagen, meestal vijf keer per week.
Tijdens de behandelingen is er eenmaal per week een controle-afspraak met de radiotherapeut.
Welke bijwerkingen kunnen optreden?
Hoeveel last de bijwerkingen geven verschilt per persoon. Het is ook afhankelijk van de plaats die bestraald wordt en de gegeven dosis.
Wat gebeurt er na de bestralingen?
Enkele weken na de laatste bestraling is er een controle-afspraak op de afdeling Radiotherapie. De arts kijkt dan of de tumor verdwenen is. Ook controleert hij of de huid hersteld is. De arts bespreekt dan of het nodig is dat er controle blijft op de afdeling Radiotherapie.
Meer informatie?
Er staat meer en uitgebreidere informatie op de volgende websites:
De behandelend arts geeft natuurlijk ook antwoord op alle vragen.
De Voorlichting van de afdeling Radiotherapie kan U ook meer uitleg geven. Zij zijn bereikbaar via e-mail (voorlichting-radiotherapie@amc.nl)