Adenomyose is een ziektebeeld wat wordt veroorzaak door ingroei van baarmoederslijmvliesachtig weefsel in de wand van de baarmoeder.
De binnenkant van de baarmoeder is bekleed met baarmoederslijmvlies. Dit is het weefsel dat elke maand bij de menstruatie afgescheiden wordt. Bij sommige vrouwen komt baarmoeder achtig slijmvlies op een abnormale plek. Als het buiten de baarmoeder in de buikholte terecht komt, heet dit endometriose. Als het weefsel in de spierlaag van de baarmoeder groeit, heet dit adenomyose. Adenomyose kan lokaal in een klein stukje van de baarmoeder voorkomen. Dit heet dan een adenomyoom of focale adenomyose. Als het weefsel verspreid door de wand van de baarmoeder zit dan heeft het diffuse adenomyose.
Adenomyose wordt gekenmerkt door veel pijn tijdens de menstruatie, soms in combinatie met hevig bloedverlies. Het is nog niet duidelijk ofadenomyose gevolgen heeft op zwanger worden of een miskraam krijgen. De pijnklachten zijn typisch tijdens het bloedverlies en kunnen een overlap hebben met de klachten van endometriose. Het bloedverlies kan zo hevig zijn dat bloedarmoede het gevolg is. De relatie tussen adenomyose en niches (abnormaal genezen keizersnede littekens) wordt nog in onderzoeksverband onderzocht.
Als u bij ons op de poli komt zal uw verhaal al erg veel informatie geven over de aard van de klachten en de waarschijnlijkheid dat dit door adenomyose komt. Na het verrichten van lichamelijk onderzoek, het eventueel afnemen van een uitstrijkje middels een speculum (vaginale spreider / “eendenbek”) volgt een inwendige, vaginale echo. Met de echo kan goed beoordeeld worden of er sprake is van adenomyose. Meestal zullen we een 3D echo verrichten (u merkt geen verschil met de “gewone” echo) en soms een water of gel echo. Bij deze echo wordt met een speculum wat water of gel in de baarmoeder gebracht. De holte van de baarmoeder is dan beter te beoordelen met de echo. De meeste vrouwen ervaren hierna wat krampende onderbuikspijn als gevolg van baarmoederkrampen.
Adenomyose hoeft niet altijd behandeld te worden. We denken wel dat, net als bij endometriose, de klachten kunnen verergeren als iemand maandelijks bloedverlies blijft houden. Het doel van de behandeling is dan vaak het zo lang mogelijk laten stoppen met bloeden. Dit kan met medicatie: de anticonceptie pil (bij voorkeur zonder stopweek), alleen progestoron preparaten (zoals de Mirena spiraal) of GnRH-analogen (zoals Lucrin). Als het probleem klein is en op een duidelijke plek zit, kan het soms met een operatie verwijderd worden. Maar meestal kun je adenomyose niet opereren.