Borstvoeding

Borstvoeding wordt wereldwijd als eerste keus aangeraden voor moeder en kind. Er zijn cursussen die u tijdens de zwangerschap kunt volgen om u voor te bereiden op het geven van borstvoeding. U kunt altijd een lactatiekundige raadplegen.

Na de bevalling kunt u met vragen over de borstvoeding ook terecht bij de kraamverzorgende, verloskundige of het consultatiebureau. De apotheker kan u informeren over medicijnen en borstvoeding. Als borstvoeding niet kan of gewenst is, is donormelk of poedermelk (kunstvoeding) een goed alternatief. Voor meer informatie over borstvoeding kunt u ook terecht op www.borstvoeding.com.

Borstvoeding geven

U kunt uw kind borstvoeding op verzoek geven. U legt uw kind dan aan als hij/zij zoekbewegingen, smakgeluidjes of happende bewegingen maakt, op vuistje sabbelt. Houd de mond van uw kind bij de tepel en leg uw kind zo neer, dat het met zijn buik tegen uw buik ligt. Laat hem niet alleen de tepel pakken, maar ook de tepelhof. Dit voorkomt tepelkloven. U hoeft niet ongerust te worden, indien uw kind niet direct goed drinkt, hij moet het drinken leren. Het drinken aan de borst kan in het begin gevoelig aanvoelen, echter is het niet goed wanneer u scherpe pijn ervaart. Haalt u dan uw kind van de borst en leg opnieuw aan.

Oorzaken kunnen zijn: misselijkheid door ingeslikt vruchtwater en vermoeidheid door de geboorte. Uw kind heeft genoeg aan borstvoeding als hij zelf wakker wordt voor de voeding, goed alert is, voldoende urineert en ontlasting loost. Een pasgeborene is de eerste dagen niet altijd tevreden na de borstvoeding, elke keer dat de baby aan de borst drinkt wordt de aanmaak van moedermelk gestimuleerd, geef daaraan zoveel mogelijk toe. De meeste kinderen drinken Ongeveer 8 tot 12 keer per 24 uur in de eerste dagen aan de borst dat is normaal en is nodig om uw melkproductie op gang te brengen.

Als u borstvoeding geeft, dan kunt u de onderstaande adviezen opvolgen:

  • De meeste kinderen zullen tussen de 2 en 4 uur willen drinken maar dat hoeft niet zo te zijn.
  • Een kind zal in de nacht willen drinken, dat is normaal. In de nacht is er meer melk beschikbaar en drinkt hij of zij over het algemeen beter. Uw kind op verzoek voeden (wanneer hij/zij daarom vraagt is het beste om te doen.
  • Uw kind mag zo vaak en lang drinken als hij wil. Het is niet goed als het drinken van uw kind pijn doet aan de tepel, haal hem/haar dan van de borst en leg opnieuw aan.
  • Zorg ervoor dat uw kind bij het aanleggen aan de borst niet alleen op het puntje van de tepel zuigt, maar een groot deel van de tepelhof in zijn mondje heeft. Daarmee voorkomt u tepelkloven en krijgt uw kind voldoende melk binnen. Een gezond kind heeft genoeg reserves, daardoor is bijvoeding met kunstvoeding niet nodig.

Het geven van borstvoeding kan bij het eerste aanhappen even gevoelig zijn en soms zeer doen. Uw kind trekt de tepel tot ver achterin zijn mond. Na een paar seconden zal dit over zijn en wordt het aangenaam om te voeden. Is dit niet het geval, haal uw kind dan van de borst en leg hem opnieuw aan.

Stuwing

Normale stuwing

De eerste dagen na de bevalling kunnen de borsten voller en steviger worden. De bloedvoorziening neemt toe en daarmee ook de melkproductie. Hierdoor kan uw temperatuur wat stijgen en de borsten kunnen gespannen en warm aanvoelen, dit wordt stuwing genoemd. Het is belangrijk, zeker in deze fase, dat uw kind goed en regelmatig drinkt. Bij kolven is het belangrijk dat u goed en regelmatig kolft (iedere 2-3 uur).

Stuwing bij kunstvoeding

Wanneer u kunstvoeding geeft, is het aan te raden uw borsten zo min mogelijk te stimuleren en extra warmte te vermijden. Zet onder de douche geen warme waterstraal op de borsten, dit kan de stuwing verergeren. Draag een strakke (sport) beha zonder beugel. Om de pijn te verlichten kunt u ijskompressen maken en zo nodig paracetamol innemen. Wanneer er hevige stuwing is, overleg dan met uw verloskundige.

Acties bij stuwing

  • Als de spanning na het drinken aan de borst niet vermindert, kunt u met uw handen wat melk uit de borst masseren zodat dit verlichting geeft of op een zachte stand de spanning eraf kolven.
  • Voor het voeden warme doeken op de borst leggen, een warme douche nemen en het masseren van de borst kan helpen de melk tijdens de voeding/het kolven gemakkelijker te laten stromen.
  • Als het aanleggen door de stuwing moeilijk gaat, kan de ergste spanning met uw handen worden weggekolfd, zodat uw kind meer grip krijgt op de borst.
  • Na het voeden/kolven kunt u ter voorkoming van zwelling ijscompressen op de borst aanbrengen. Dat zorgt tevens voor een pijnstillend effect.
  • Draag bij voorkeur een ondersteunende beha (zonder beugel).

Borstvoeding en medicatie

Als u medicatie gebruikt tijdens de borstvoeding, kunt u dit bespreken met uw verloskundige, lactatiekundige of arts. De meeste medicatie kan veilig gebruikt worden tijdens de borstvoedingsperiode, maar sommige medicatie behoeft extra aandacht. Als u in de zwangerschap al medicatie gebruikt is het goed om dit aan te geven aan uw verloskundige of verpleegkundige.

Kolven en bewaren van de afgekolfde moedermelk

Het is belangrijk dat de borstvoeding zo snel mogelijk op gang gebracht wordt. Als het aanleggen niet gelijk lukt na de bevalling, kunt u gaan kolven om zo de melkproductie op gang te brengen. U kunt dit met uw handen doen of met een kolfmachine. De eerste dagen is het kolven met uw handen een goed idee. U haalt met uw handen meer melk uit uw borsten dan met een machine. Als u kolft met een machine is het belangrijk om te weten dat er mogelijk een paar druppels melk beschikbaar komen. De productie zal langzaam steeds meer worden. Na een week is de melkproductie ongeveer 80 ml per keer van beiden borsten kolven gangbaar.

De afgekolfde melk kunt u dan aan uw kind geven. Afgekolfde melk kunt u 48 uur in de koelkast bewaren voor uw kind die opgenomen liggen in het ziekenhuis en drie tot vijf dagen indien uw kind niet meer opgenomen is. Afgekolfde moedermelk kan drie maanden in de vriezer bewaard worden afhankelijk van de temperatuur van uw vriezer. Moedermelk kan beter niet opgewarmd worden in de magnetron. Om alle belangrijke stoffen te behouden is het beter om uw melk in een flessenwarmer te verwarmen. De melk mag niet warmer worden dan 37 graden om de antistoffen te behouden.

Tip: Er zijn speciale moedermelkbewaarzakjes op de markt welke BPA vrij zijn, deze zijn het beste om uw melk in te bewaren. In het ziekenhuis ontvangt u kolfflesjes om uw melk in te bewaren.

Het huren van een kolf

Voor het afkolven van moedermelk bestaan verschillende mogelijkheden. Als u voor langere tijd gaat kolven, bijvoorbeeld omdat uw kind prematuur (te vroeg) geboren is en nog in het ziekenhuis ligt, is het verstandig om een elektrische dubbelzijdige kolf te huren. De bijbehorende kolfset dient u erbij te kopen. Het is tijdens het kolven wel belangrijk dat u uw borsten masseert, een kolf BH aanschaffen is daarom geen overbodige luxe.

Een elektrische kolf kunt u onder andere verkrijgen bij de verschillende thuiszorgwinkels. De eerste twee weken waarin de melkproductie zich moet opbouwen is het advies om (dubbelzijdig) elektrisch te kolven bij een prematuur geboren kind. Als u gaat kolven naast het voeden aan de borst, is het niet essentieel om dubbelzijdig te kolven. Dan kan een enkelzijdige kolf of een handkolf ook worden gebruikt, mits u daarmee uw borsten goed kunt ledigen.

Op de website www.nvl/borstvoeding.nl kunt u terecht voor verhuurpunten in Nederland. Voor het kopen van een borstkolf kunt u terecht bij een veel lactatiekundigen bij u in de buurt welke u kunt vinden op de site van de nederlandse vereniging van lactatiekundigen. Indien u een kolf aanschaft via een lactatiekundige weet u zeker dat u de juiste kolfinformatie ontvangt om optimaal te kunnen kolven. Ook vergoeden sommige verzekeraars het kopen van een borstkolf via een lactatiekundige. Uiteraard kunt u ook op bol.com een kolf uitzoeken en aanschaffen, let er dan goed op dat u weet hoe u de machine moet gebruiken en toepassen.

Lactatiekundige hulp in de thuissituatie

Nederlandse vereniging van Lactatiekundigen.
Postbus 1444 1300 BK Almere

U kunt op de website www.nvlborstvoeding.nl een lactatiekundige zoeken, die werkzaam is in uw woonomgeving. De meeste ziektekostenverzekeraars vergoeden lactatiekundige hulp, mits u een aanvullend pakket heeft.. Op de site van de NVL staat een overzicht met vergoedingen. Indien u een aantal vragen heeft over borstvoeding is het ook mogelijk om de vereniging La Leche leaque (https://www.lalecheleague.nl/) te raadplegen, hier zijn geen kosten aan verbonden. Ook is de site: www.borstvoeding.com een goede informatiebron ten aanzien van borstvoeding en aanverwante zaken.