Annemarie Trompert, manager Strategie en Beleid bij DICA, is afgestudeerd aan de Master Health Informatics.
Stel je voor dat alle zorginformatie probleemloos gedeeld kan worden? Informatie die op het juiste moment, op de juiste plek en in de juiste vorm beschikbaar is en die moeiteloos kan worden hergebruikt. De sleutel hiertoe is interoperabiliteit van zorgdata.
Interoperabiliteit betekent dat zorginformatie naadloos en veilig kan worden gedeeld en begrepen over verschillende gezondheidszorgsystemen en -instellingen. Het klinkt als een nobel streven, maar het realiseren ervan is geen gemakkelijke opgave. Ondanks alle inspanningen tot nog toe stagneren de meeste implementaties bij landelijke opschaling.
Mijn onderzoek richtte zich op het vinden van een goede methodiek om de doelstellingen van interoperabiliteit te vertalen naar een framework. Door middel van een literatuurreview heb ik belemmerende en bevorderende factoren in kaart gebracht. Daarbij is op basis van het RAND-rapport voor standaardisatie op drie pijlers ingezet; governance, systeem-aanpak en implementatie. Vervolgens is een interoperabiliteitsframework voor zorgdata ontwikkeld dat als kapstok kan dienen voor de digitaliserings- en databeschikbaarheidsdoelstellingen uit het integraal zorgakkoord (IZA) en de nationale visie en strategie (NVS) voor het gezondheidsinformatiestelsel.
Eén van de belangrijkste stappen op weg naar interoperabiliteit is het vestigen van een stevige governancestructuur. Een goede governance is randvoorwaardelijk voor samenhang en adequate sturing. Naast governance is een systeem-aanpak essentieel. Integraliteit en interdependentie van alle lokale, regionale en landelijke onderdelen, integratie van bestaande met nieuwe infrastructuren en bi-directionele compatibiliteit met nieuwe standaarden zijn een aantal aspecten van deze aanpak.
Kortom: we moeten ervoor zorgen dat alle onderdelen in het landelijke gezondheidsinformatiestelsel in staat zijn om gegevens op een gestandaardiseerde manier vast te leggen en te delen, ongeacht de leverancier of de locatie.
De voordelen van interoperabiliteit zijn enorm:
* Betere en veilige patiëntenzorg: snellere toegang tot volledige patiëntgegevens stelt zorgverleners in staat om sneller juiste diagnose te stellen en effectievere behandelingen te bieden.
* Efficiëntie: gegevensuitwisseling versnelt de zorgprocessen, vermindert administratieve lasten en bespaart zo tijd en geld.
* Empowerment van patiënten: patiënten hebben drempelloos toegang tot hun eigen gezondheidsinformatie en kunnen hun eigen gegevens veilig beschikbaar stellen voor die toepassingen waar zij toestemming voor geven.
* Zorgevaluatie en Onderzoek: brede beschikbaarheid van data die eenvoudig kan worden hergebruikt stimuleert (kort-cyclische) monitoring van zorg waarmee de kwaliteit van zorg kan worden verbeterd.
* Innovatie: kwalitatief hoogwaardige data is cruciaal om de potentie van innovaties als artificial intelligence optimaal te kunnen benutten.
Interoperabiliteit van zorgdata kan veel opleveren, maar het vereist lef om het anders te doen dan dat we het altijd deden. Het ontwikkelde interoperabiliteitsframework is bedoeld om richting te geven aan deze andere werkwijze. Alleen zo kunnen we de gezondheidszorg transformeren en een wereld te creëren waarin databeschikbaarheid en zorgbrede interoperabiliteit geen ambitie maar werkelijkheid is.