Nieuwsuur en persbureau Reuters berichtten afgelopen zaterdag over de handel in lichaamsdelen van de VS naar Nederland. De afdeling KNO van het Amsterdam UMC, locatie AMC kocht voor onderwijsdoeleinden lichaamsmateriaal bij twee Amerikaanse bedrijven. Het ziekenhuis beoordeelt de praktijken van deze firma’s als ‘onethisch’ en stopt per direct met de samenwerking. De KNO-afdeling zal voortaan gebruik maken van lichamen uit het donatieprogramma van Amsterdam UMC.
Het lichaamsmateriaal dat de afdeling KNO vanaf 2008 in Amerika kocht is gebruikt voor onderwijsdoeleinden. Het ging om ongeveer dertig tot vijftig hoofden per jaar. Inmiddels is duidelijk dat het eigen donatieprogramma van Amsterdam UMC voldoende geschikt materiaal kan aanleveren voor dit KNO-onderwijs.
Goed onderwijs
De lichaamsdelen die de afdeling KNO in Amerika kocht zijn gebruikt voor de opleiding van Nederlandse en buitenlandse KNO-chirurgen. Deze artsen krijgen les in het uitvoeren van (vaak moeilijke) operaties aan keel, neus en oren. Daarbij is het belangrijk dat het oefenmateriaal van een constante hoge kwaliteit is, zodat het weefsel zoveel mogelijk lijkt op de natuurlijke situatie. Het eigen donatieprogramma kon in 2008 niet voldoen aan de vraag. De bedrijven in Amerika konden dat wel. Voor de afdeling KNO was dat de reden om destijds gebruik te maken van het aanbod uit Amerika.
Geschrokken
Uit de berichtgeving van Nieuwsuur en Reuters blijkt nu dat de Amerikaans bedrijven er agressieve commerciële werkwijzen op nahouden. Amsterdam UMC is geschrokken van dit nieuws. Mensen die hun lichaam ter beschikking stellen aan de wetenschap en hun nabestaanden, horen vooraf goed geïnformeerd te worden over wat er met hun lichaam gebeurt. Daarnaast dienen organisaties respectvol om te gaan met lichamen die onbaatzuchtig ter beschikking zijn gesteld. Wij vinden het ongepast als commerciële overwegingen daarbij de overhand nemen.
Documenten
De Amerikaanse firma’s leverden het lichaamsmateriaal aan met alle benodigde documenten, zoals een toestemmingsverklaring van de overledene (informed consent) en een verklaring dat het materiaal vrij was van besmettelijke ziekten. Juridisch was alles in orde. De afdeling KNO is er vanuit gegaan - ten onrechte, zo blijkt nu- dat ook de wijze waarop de lichamen verkregen zijn, zorgvuldig en respectvol verliep en dat donoren en nabestaanden goed geïnformeerd waren.