Informatie voor transgender personen met zaadballen
Zodra u start met de hormoonbehandeling, neemt de zaadproductie in de zaadballen af en daarmee uw vruchtbaarheid. Bij de operatie waarin de zaadballen worden verwijderd, wordt u definitief onvruchtbaar. Dat betekent dat u bij voorkeur al voor de start van de hormoonbehandeling nadenkt over uw eventuele (biologische) kinderwens. Ga daarover in gesprek met uw behandelaar.
Informatie over het vervullen van een kinderwens vindt u hier:
Welke opties u heeft, hangt af van uw wensen en mogelijkheden én van uw eventuele partner.
Wilt u graag een biologisch kind, dan zijn er twee mogelijkheden om uw vruchtbaarheid (fertiliteit) te beschermen en daarmee uw kans op biologisch ouderschap te vergroten:
U kunt zaadcellen laten invriezen en opslaan voor een eventuele kinderwens in de toekomst. Dat kunt u het beste doen voordat de hormoonbehandeling van start gaat, want gedurende de hormoonbehandeling neemt de zaadproductie af. Met ingevroren zaadcellen vergroot u de kans op een toekomstig biologisch ouderschap.
Het is echter geen garantie: er zijn veel andere factoren die meebepalen of een bevruchting en zwangerschap slaagt.
Voor het inleveren van zaadcellen wordt uw bloed onderzocht op bepaalde infectieziekten (HIV, hepatitis B/C en Lues). Dit is nodig om besmetting in het lab te voorkomen. Uw behandelend arts informeert u telefonisch zodra uw bloeduitslagen bekend zijn (binnen 5 werkdagen).
Als uw bloeduitslagen in orde zijn, mag u zelf 3 afspraken inplannen bij het IVF-centrum om de zaadcellen te laten invriezen. U krijgt tijdens deze afspraken steeds een potje met uw identificatiegegevens van het IVF-centrum. Vergeet niet uw legitimatiebewijs mee te nemen!
De beste manier om zaadcellen te verkrijgen om in te vriezen, is door zelfbevrediging. Dat gebeurt in een speciale ruimte op het IVF-centrum. Voordat u de zaadcellen opwekt, dient u goed uit te plassen. Daarna spoelt u de penis af met lauw water (zonder zeep). Dit water kunt u even afschudden, niet afdrogen. Het is van belang dat u vervolgens de gehele zaadlozing in het potje opvangt. De binnenkant van het potje is steriel en mag u niet met uw handen aanraken.
Bij voorkeur wordt de procedure driemaal herhaald, met tussenpozen van 2 à 3 dagen. Dat levert de beste kwaliteit.
Zelf kunt u ook bijdragen aan de kwaliteit van het zaad. Door geen hormonen te gebruiken, maar ook geen drugs. Ook ‘tucken’ (het in de liezen masseren van de zaadballen) kan de kwaliteit van het zaad verslechteren.
Blijkt het sperma geen/onvoldoende (beweeglijke) zaadcellen te bevatten? Of is masturbatie niet mogelijk? Dan kan er via een kleine operatie gezocht worden naar zaadcellen. Er wordt dan een stukje weefsel uit de zaadbal (een TESE-biopt) uitgenomen voor onderzoek. De kans dat er daarmee zaadcellen worden gevonden, is niet goed te voorspellen.
In het laboratorium wordt de kwaliteit van de zaadcellen (hoeveelheid en bewegelijkheid) onderzocht onder de microscoop. Alleen als er genoeg beweeglijke cellen zijn, wordt het sperma ingevroren.
Ter bescherming bij het invriezen worden de zaadcellen verdund met een vloeistof. De verdunde substantie wordt opgeslagen in speciale rietjes, waarop uw gegevens staan vermeld. De rietjes worden ingevroren en bewaard in een tank met vloeibare stikstof van meer dan 180 graden onder nul.
Het onderzoeken en invriezen van zaadcellen gebeurt in de zogenaamde spermabank. Dit is een speciale afdeling van het IVF-centrum van locatie VUmc. Wilt u liever naar een kliniek in uw eigen regio om zaadcellen te laten invriezen? Vraag dan naar de samenwerkende klinieken bij uw behandelend arts of verpleegkundige.
Onder invloed van de hormoonbehandeling neemt de productie van zaadcellen af. Besluit u in deze fase alsnog om zaadcellen in te vriezen of uw partner te bevruchten, dan moet u de hormoonbehandeling onderbreken. Het duurt tenminste 3 maanden voordat de zaadcelproductie weer op gang kan komen. Soms komt de zaadcelproductie niet meer terug. Ondertussen stijgt uw testosteronspiegel weer, waardoor de haargroei op uw lichaam en gezicht kan toenemen. Bent u al jong gestart met puberteitsremmers, dan zal uw stem waarschijnlijk zakken. Deze gevolgen maken het moeilijk om langdurig te stoppen met de hormoonbehandeling.
Lees meer over het invriezen van zaadcellen onder het kopje hierboven: ‘Invriezen van zaadcellen voordat de hormoonbehandeling start’.
De kosten voor de beoordeling van de zaadcellen en het invriezen zijn ongeveer 192 euro per keer. Bij onvoldoende kwaliteit wordt het niet ingevroren en betaalt u alleen de beoordelingskosten van ongeveer 66 euro. Doorgaans wordt dit door de zorgverzekeraar vergoed. Wij raden u aan dit na te vragen bij uw zorgverzekeraar vóórdat u met de behandeling start.
Voor het bewaren van uw ingevroren zaadcellen sluit u een bewaarovereenkomst (contract) af. Het bewaren van de zaadcellen kost ongeveer 65 euro per jaar. Dit moet u zelf betalen. In de bewaarovereenkomst kunt u lezen wat wij voor u doen, wat wij van u verwachten en hoe lang wij de zaadcellen voor u bewaren.
Bij vragen kunt u contact opnemen met de genderpoli, uw behandelend arts of met het fertiliteitslaboratorium van het IVF-centrum.
Telefoon: 020 - 444 0542 (op werkdagen van 09.00-12.00 en 13.00-16.00)
Fax: 020 - 444 5254
E-mail: genderteam-poli@amsterdamumc.nl
Bent u bij ons in behandeling dan kunt u ook een bericht sturen via het patiëntenportaal Mijn Dossier.
Telefoon: 020 – 444 3268 (voor het inplannen van afspraken op werkdagen van 10.30-12.00).
Afspraken met het IVF-centrum komen niet in Mijn Dossier te staan; ze worden apart ingepland. Bij verhindering graag zelf uw afspraken verplaatsen via bovenstaand telefoonnummer van het IVF-centrum.